Thông tin về sự ra đi của Giáo sư Stanley Fischer vào ngày 31/5 (giờ địa phương) đã gây tiếc nuối trong giới kinh tế và tài chính toàn cầu. Ở tuổi 81, ông để lại một di sản đồ sộ không chỉ qua những lần trực tiếp tham gia giải quyết các cuộc khủng hoảng kinh tế ở nhiều quốc gia mà còn qua việc đào tạo nên một thế hệ các nhà lãnh đạo tài chính hàng đầu thế giới.

Stanley Fischer sinh năm 1943 trong một gia đình Do Thái tại Zambia. Lớn lên, ông đến Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE) ở Anh để lấy bằng cử nhân và thạc sĩ, sau đó sang Mỹ theo học tiến sĩ tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT). Khi nói về sự quan tâm của mình đối với kinh tế học vĩ mô, ông từng nói: "Bởi vì tôi quan tâm đến những vấn đề lớn. Thế giới gần như sụp đổ vào những năm 1930 (Đại suy thoái), và những người này, các nhà kinh tế học vĩ mô, đã cứu nó".

"Đội trưởng đội cứu hỏa" kinh tế toàn cầu

Với kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tiễn, Fischer đã đóng vai trò quan trọng trong việc giải cứu nhiều nền kinh tế gặp khó khăn. Giữa những năm 1980, ông đã hỗ trợ Israel thành công trong việc giải quyết tình trạng kinh tế trì trệ kéo dài và lạm phát phi mã.

Từ năm 1994 trở đi, ông trở thành nhân vật không thể thiếu trong các nỗ lực quốc tế nhằm ổn định hệ thống tài chính. Fischer đã đến nhiều quốc gia như Mexico, Nga, Brazil, Thái Lan, Indonesia và Hàn Quốc để hỗ trợ các nước này vượt qua các cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng.

Ông từng giữ các chức vụ cấp cao tại các tổ chức quốc tế uy tín: Kinh tế trưởng kiêm Phó Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (World Bank) giai đoạn 1988 - 1990 và Phó Tổng Giám đốc thứ nhất Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) giai đoạn 1990 - 2001. Sau đó, ông chuyển sang khu vực tư nhân, làm Phó Chủ tịch Citigroup giai đoạn 2002 - 2005.

Dẫn dắt Israel vượt qua khủng hoảng và vai trò tại Fed

Từ năm 2005 đến 2013, Stanley Fischer đảm nhiệm vị trí Thống đốc Ngân hàng Trung ương Israel. Trong nhiệm kỳ này, ông đã thành công trong việc dẫn dắt nền kinh tế Israel vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 với mức thiệt hại kinh tế được đánh giá là tối thiểu so với nhiều quốc gia khác.

Giai đoạn cuối sự nghiệp công vụ của ông là vai trò Phó Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) từ năm 2014 đến 2017, dưới thời chính quyền Tổng thống Obama. Tại Fed, ông đã làm việc cùng với Janet Yellen, người sau này trở thành Bộ trưởng Tài chính dưới thời chính quyền Biden.

Di sản giáo dục vô giá: Người thầy của những nhà lãnh đạo

Bên cạnh sự nghiệp lừng lẫy trong vai trò cố vấn và hoạch định chính sách, Stanley Fischer còn là một nhà giáo dục xuất sắc. Trong thời gian giảng dạy tại MIT, ông đã đào tạo nên nhiều thế hệ sinh viên, trong đó có những người sau này trở thành các nhân vật hàng đầu thế giới trong lĩnh vực kinh tế và tài chính.

Những học trờ nổi tiếng của ông bao gồm: Ben Shalom Bernanke (người đoạt giải Nobel Kinh tế, cựu Chủ tịch Fed), Mario Draghi (cựu Thủ tướng Ý, cựu Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu), Lawrence Summers (cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ), Kazuo Ueda (Thống đốc đương nhiệm Ngân hàng Nhật Bản) và nhiều người khác. Ảnh hưởng của ông thông qua các học trò đã lan tỏa sâu rộng đến các chính sách kinh tế và tiền tệ trên phạm vi toàn cầu.

Ngân hàng Trung ương Israel đã ra tuyên bố bày tỏ lòng kính trọng và ghi nhận những đóng góp "mang tính quyết định" của ông đối với nền kinh tế nước này. Thống đốc đương nhiệm Amir Yaron cùng toàn thể nhân viên ngân hàng qua các thời kỳ đã gửi lời chia buồn sâu sắc đến gia đình ông với mong ước "ký ức về ông trở thành một lời chúc phúc". Sự ra đi của Stanley Fischer là một mất mát lớn đối với cộng đồng kinh tế quốc tế.

×