Công nghệ đọc cảm xúc từ não người đang thành hình
Thứ tư, 07/05/2025 15:53 (GMT+7)
Thiết bị đọc sóng não giờ đây không chỉ phát hiện suy nghĩ mà còn phân biệt cảm xúc thật, mở lối ứng dụng mới trong y học, giáo dục và an ninh.
Giao diện não – máy (Brain-Computer Interface – BCI) từng được xem là công nghệ viễn tưởng, nơi con người có thể điều khiển thiết bị chỉ bằng suy nghĩ. Nhưng bước tiến gần đây còn vượt xa kỳ vọng: thiết bị BCI đã có thể nhận diện cảm xúc thật sự của con người dựa trên hoạt động điện não – một điều mà cả nét mặt lẫn lời nói đều có thể che giấu.
Ảnh minh họa
Công nghệ này dựa trên sóng điện não EEG (Electroencephalogram) và trí tuệ nhân tạo để học cách phân biệt các trạng thái cảm xúc như vui, tức giận, lo lắng, chán nản. Trong nghiên cứu mới công bố đầu 2025 bởi Đại học Yonsei (Hàn Quốc), hệ thống BCI sử dụng cảm biến EEG không xâm lấn kết hợp học sâu đã nhận diện được 6 nhóm cảm xúc cơ bản với độ chính xác trên 86%, kể cả khi người dùng cố tình giữ gương mặt trung tính.
Trong y học, công nghệ này hứa hẹn thay đổi cách tiếp cận các bệnh rối loạn cảm xúc như trầm cảm, lo âu hay PTSD. Thiết bị đeo BCI có thể giám sát trạng thái cảm xúc theo thời gian thực, phát hiện dấu hiệu khủng hoảng tâm lý trước khi bệnh nhân tự nhận ra. Một số bệnh viện ở Nhật Bản đã thử nghiệm giao diện này trong chăm sóc người cao tuổi, giúp cảnh báo y tá khi bệnh nhân có dấu hiệu buồn chán kéo dài hoặc căng thẳng đột ngột.
Ở lĩnh vực giáo dục, thiết bị BCI mang lại khả năng điều chỉnh bài giảng theo phản ứng cảm xúc của học sinh. Nếu học sinh bối rối hoặc mất hứng thú, hệ thống có thể tự động thay đổi tốc độ giảng dạy, thậm chí chuyển đổi phương pháp tiếp cận. Trong môi trường đào tạo nghề hoặc mô phỏng quân sự, công nghệ này giúp người hướng dẫn điều phối trạng thái tâm lý học viên theo thời gian thực.
Tuy nhiên, khả năng đọc cảm xúc cũng kéo theo nhiều lo ngại đạo đức. Một công ty có thể dễ dàng phân tích sự hài lòng của nhân viên trong cuộc họp. Một chính phủ có thể biết người dân đang lo lắng điều gì. Ranh giới giữa hỗ trợ và kiểm soát trở nên mong manh. Các chuyên gia pháp lý cho rằng cần một khung pháp lý riêng về dữ liệu thần kinh (neurodata), với quy định nghiêm ngặt như dữ liệu sinh trắc học hay y tế.
Từ giao tiếp bằng ý nghĩ đến đọc cảm xúc thật sự, giao diện não – máy đang mở ra kỷ nguyên mà cảm xúc trở thành một nguồn dữ liệu mới, có thể đo lường, phân tích và ứng dụng. Thách thức lớn nhất không còn là công nghệ, mà là con người sẽ dùng nó để kết nối hay kiểm soát lẫn nhau.
Người dùng phát hiện ra rằng các mô hình mới nhất của ChatGPT có khả năng suy ra vị trí chụp ảnh chỉ từ chính hình ảnh đó. Điều này làm dấy lên những lo ngại về bảo mật thông tin và quyền riêng tư.
Sau vụ tai nạn xe Xiaomi SU7 khiến ba người thiệt mạng, Trung Quốc đã ban hành những hướng dẫn nghiêm ngặt nhằm kiểm soát chặt chẽ công nghệ lái xe tự động.
Tiến sĩ Sam Gounda nhận định, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cần chủ động mở rộng hợp tác với EU, Ấn Độ, Nhật Bản và ASEAN – nơi nhu cầu về điện tử và bán dẫn đang gia tăng trong bối cảnh thương mại ổn định hơn.
Bộ KH&CN vừa có báo cáo gửi tới các đại biểu Quốc hội về kết quả triển khai thực hiện biện pháp nhằm ngăn chặn sim rác. Cơ quan này đã yêu cầu xóa bỏ thông tin 30 triệu dữ liệu cá nhân thu thập không đúng quy định.
Subaru Crosstrek được ưu đãi lên tới 139 triệu đồng, đưa giá bán khởi điểm xuống dưới 1 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngay cả sau khi giảm sâu, mẫu CUV này vẫn có giá cao hơn nhiều đối thủ cùng phân khúc và thậm chí tiệm cận một số mẫu SUV/CUV hạng D như Hyundai Santa Fe hay Ford Everest.
Theo thông tin cảnh báo từ Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), các tin nhắn được gửi qua SMS, Zalo hoặc Messenger với nội dung: “Thanh toán đơn hàng còn thiếu tiền, nếu không sẽ bị hoàn về kho” kèm theo mã QR hoặc đường link có thể khiến người dân bị mất hết tiền nếu truy cập theo hướng dẫn.
Thay vì sử dụng các đường link đáng ngờ trong email hay tin nhắn, nhiều đối tượng lừa đảo hiện nay chuyển sang khai thác sự phổ biến và tin cậy của mã QR để chiếm đoạt thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng và tiền của người dùng.