Kể từ quý II/2025, thị trường ô tô Trung Quốc bước vào một cuộc chiến giảm giá chưa từng có giữa hàng chục thương hiệu lớn nhỏ. Những đợt khuyến mãi sâu, ưu đãi trực tiếp tiền mặt, tặng phụ kiện, hỗ trợ lãi suất vay đến 0%… liên tục được tung ra nhằm kích cầu tiêu dùng trong bối cảnh nhu cầu nội địa chững lại, xe cũ ngày càng rẻ và các phương tiện công cộng trở nên phổ biến hơn.

Tuy nhiên, đằng sau những chương trình giảm giá “kịch sàn” là hệ lụy nặng nề đối với hệ thống phân phối. Theo Hiệp hội Đại lý Ô tô Trung Quốc (CADA), giá xe tại đại lý thực tế đã giảm trung bình 15–20% so với đầu năm, thậm chí có mẫu xe giảm hơn 30%. Điều này khiến nhiều đại lý rơi vào cảnh "càng bán càng lỗ", doanh thu không đủ bù vốn nhập hàng, chi phí mặt bằng, nhân sự và lãi vay ngân hàng.

Đại diện các đại lý cho biết, tình trạng nghiêm trọng nhất xảy ra tại hệ thống phân phối của BYD – thương hiệu xe điện lớn nhất Trung Quốc. Hãng này bị cáo buộc tiếp tục đẩy xe xuống các đại lý bất chấp sức mua thực tế giảm sút. Việc hoạch định sản xuất và giao hàng không theo sát diễn biến thị trường khiến các đại lý rơi vào thế bị động, buộc phải giảm giá mạnh để xả hàng tồn.

Một ví dụ điển hình là Tập đoàn Qiancheng – hệ thống đại lý BYD quy mô lớn tại tỉnh Sơn Đông – đã đóng cửa ít nhất 20 showroom chỉ trong vài ngày. Đây từng là một tỏng những hệ thống đại lý lớn nhất của BYD, ghi nhận doanh thu hàng năm lên tới 3 tỷ nhân dân tệ (khoảng 420 triệu USD) và có hơn 1.200 nhân viên.

Cựu nhân viên cho biết công ty bắt đầu chậm trả lương từ đầu năm 2024, có trường hợp bị nợ lương tới sáu tháng. Hơn 1.000 khách hàng từng mua xe tại đây đang gặp rắc rối vì các gói dịch vụ hậu mãi như "bảo hiểm liên kết 3 năm", gói bảo trì trọn đời, dán kính, phủ gầm… không được thực hiện. Các nhóm bảo vệ quyền lợi đã được thành lập để yêu cầu câu trả lời từ phía hãng và đại lý.

Không chỉ bị ảnh hưởng bởi chính sách phân phối thiếu linh hoạt, các đại lý còn phải đối mặt với áp lực từ hệ thống tài chính và bất động sản. Việc vay ngắn hạn để nhập xe trở nên rủi ro khi Trung Quốc siết tín dụng để kiểm soát lạm phát, đẩy lãi suất thương mại tăng cao. Doanh thu sụt giảm khiến không ít đại lý rơi vào tình trạng “dòng tiền chết cứng”, không thể xoay vòng vốn.

Cùng lúc đó, chi phí thuê mặt bằng tại các thành phố cấp 2 và cấp 3 – nơi đặt phần lớn đại lý – vẫn ổn định ở mức cao hoặc có xu hướng tăng nhẹ do nhu cầu gia tăng. Nhiều mặt bằng yêu cầu đặt cọc trước 6 tháng, trong khi chủ đất tăng giá thuê 10–15% khiến các đại lý buộc phải chọn giữa việc đóng cửa hoặc di dời ra khu vực xa trung tâm.

Tình trạng đóng cửa hàng loạt của các đại lý BYD là lời cảnh báo cho toàn ngành ô tô Trung Quốc – nơi sản xuất tăng trưởng quá nóng nhưng thiếu kiểm soát thị trường đầu ra. Nếu không có sự điều chỉnh chính sách từ phía nhà sản xuất và chính phủ, cuộc chiến giảm giá không chỉ làm mất cân bằng chuỗi cung ứng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin người tiêu dùng và sự bền vững của ngành công nghiệp ô tô nước này.

×