CEO BYD "bỏ túi" 9,3 tỷ USD

Vương Truyền Phúc, Chủ tịch kiêm CEO hãng xe điện BYD, thu về 9,3 tỷ USD trong năm nay nhờ kết quả kinh doanh vượt trội của hãng. Tỷ phú 58 tuổi hiện có tổng tài sản ròng ước tính 28,5 tỷ USD, chủ yếu nhờ vào cổ phần tại BYD, đưa ông trở thành người giàu thứ 8 tại Trung Quốc theo ước tính của Forbes. Trong năm nay, cổ phiếu BYD - niêm yết trên cả hai sàn Hong Kong và Thâm Quyến - đã tăng lần lượt 57,5% và 43%, chạm gần mức cao nhất mọi thời đại nhờ sự lạc quan của nhà đầu tư về tiềm năng tăng trưởng của công ty.

Các nhà phân tích nhận định BYD sẽ tiếp tục giữ vững vị trí số một trên thị trường xe năng lượng mới tại Trung Quốc - thị trường lớn nhất thế giới, trong khi Tesla có thể tiếp tục mất thị phần do thiếu các mẫu xe đột phá. Theo kết quả công bố hôm thứ Hai, BYD đã giao 4,27 triệu xe trên toàn cầu trong năm ngoái, đạt doanh thu kỷ lục 777 tỷ nhân dân tệ (107 tỷ USD), tăng 29% so với cùng kỳ năm trước và cao hơn doanh thu 97,7 tỷ USD của Tesla. Lợi nhuận ròng của BYD tăng 34,3% lên 40,3 tỷ nhân dân tệ.

Khác với Tesla - chỉ sản xuất xe thuần điện, BYD cung cấp cả xe hybrid cắm sạc (plug-in hybrid). Sự đa dạng về sản phẩm, cùng với mức giá cạnh tranh, giúp công ty Trung Quốc thu hút một lượng khách hàng rộng lớn hơn, theo Vincent Sun, nhà phân tích tại công ty phân tích tài chính Morningstar, Mỹ.

Để duy trì đà tăng trưởng, BYD đang tích hợp thêm nhiều công nghệ tiên tiến. Tháng 2, công ty tuyên bố sẽ cung cấp tính năng lái tự động cho các mẫu xe có giá dưới 10.000 USD. Một tháng sau đó, BYD giới thiệu hệ thống sạc nhanh có thể cung cấp 400 km phạm vi di chuyển cho mẫu sedan Han L và SUV Tang L chỉ trong 5 phút.

Trong khi đó, Tesla chưa có những cập nhật đáng kể về sản phẩm trong nhiều năm qua, theo Yale Zhang, Giám đốc điều hành công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường ô tô Automotive Foresight tại Thượng Hải. Những tiến bộ của BYD trong lĩnh vực lái tự động có thể khiến người tiêu dùng Trung Quốc đặt câu hỏi tại sao họ phải trả thêm tiền để sử dụng dịch vụ tương tự từ Tesla.

Tesla từng có kế hoạch tính phí cao nhất tới 64.000 nhân dân tệ cho phần mềm tự lái, nhưng một thử nghiệm quan trọng đã bị hoãn lại do chờ phê duyệt từ cơ quan quản lý. Trên mạng xã hội Trung Quốc, nhiều người dùng đã phàn nàn rằng hệ thống này không nhận diện chính xác đèn tín hiệu giao thông hay chuyển làn đúng cách. Tesla từ chối bình luận về vấn đề này.

"Nếu không cải thiện tình hình, thị phần của Tesla tại Trung Quốc có thể giảm xuống còn 5% vào cuối năm nay, so với mức 7,6% vào năm 2024”, Zhang cho biết. Trong khi đó, cổ phiếu Tesla đã giảm gần một phần ba giá trị kể từ đầu năm do doanh số sụt giảm tại các thị trường quan trọng và những tranh cãi chính trị xung quanh Elon Musk. Dù vậy, Musk vẫn sở hữu khối tài sản khổng lồ 347,7 tỷ USD, nhờ cổ phần tại Tesla và các công ty khác như SpaceX.

Vượt Tesla nhưng BYD không dễ vươn tầm quốc tế

BYD dự kiến duy trì vị thế tại thị trường Trung Quốc, theo báo cáo ngày 25/3 của CMB International. Công ty có thể chiếm khoảng một phần ba tổng số xe điện được giao tại Trung Quốc vào cuối năm nay.

Ông Vương Truyền Phúc đặt mục tiêu giao 5,5 triệu xe trong năm 2025, trong đó gần 1 triệu xe được bán tại các thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan về điều này. Công ty tài chính CMB International dự đoán BYD sẽ giao khoảng 5,25 triệu xe trong năm nay.

Eric Wen, Trưởng bộ phận nghiên cứu tại hãng tư vấn tài chính Blue Lotus Capital Advisors, đưa ra dự báo lạc quan hơn, cho rằng BYD có thể đạt doanh số 5,78 triệu xe vào năm 2025, với thị phần 36% tại Trung Quốc. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng cổ phiếu BYD hiện đã đạt mức giá khá cao, giao dịch ở mức 407 HKD/cổ phiếu, vượt mức giá mục tiêu 360 HKD của ông.

Dù vậy, BYD vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức khi mở rộng ra thị trường quốc tế. Trong báo cáo thường niên năm 2024, ông chủ Vương cho biết chinh phục thị trường nước ngoài là một trong những mục tiêu trọng tâm của công ty.

“Thế giới xe hơi đang tiến vào kỷ nguyên thông minh, và các thương hiệu Trung Quốc không còn đi sau nữa”, ông viết. "Với tinh thần tiên phong, BYD đang dẫn đầu, hợp tác với các thương hiệu Trung Quốc khác để mở rộng toàn cầu”.

Hiện tại, BYD đang có tiến triển tốt tại các thị trường mới nổi như Đông Nam Á, nơi hãng đã mở một nhà máy tại Thái Lan. Tuy nhiên, địa chính trị lại là rào cản lớn ở các khu vực khác.

Theo một nguồn tin, BYD đã tạm dừng vô thời hạn kế hoạch xây dựng nhà máy xe điện tại Mexico. Các quan chức Mexico lo ngại rằng việc thu hút thêm đầu tư từ Trung Quốc có thể khiến chính quyền Trump tức giận, vì Mỹ có thể coi đây là cách Trung Quốc lách thuế quan bằng cách sản xuất tại Mexico rồi xuất khẩu sang Mỹ. Hiện tại, BYD chưa bán xe chở khách tại Mỹ do mức thuế cao, nhưng có một nhà máy sản xuất xe buýt điện tại California.

Tại châu Âu, công ty cũng đang đối mặt với cuộc điều tra của Liên minh châu Âu về việc liệu BYD có nhận trợ cấp không công bằng từ chính phủ Trung Quốc để xây dựng nhà máy ở Hungary hay không, theo Financial Times. BYD không đưa ra bình luận về vấn đề này.

Matthias Schmidt, nhà sáng lập Schmidt Automotive Research tại Đức, cho biết BYD vẫn đang ở giai đoạn sơ khai tại châu Âu. Sau khi EU tăng thuế nhập khẩu đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc lên đến 45,3% vào năm ngoái, BYD quyết định tự gánh khoản chi phí này thay vì tăng giá bán tại châu Âu.

Tuy nhiên, người tiêu dùng châu Âu vẫn có xu hướng ưa chuộng các thương hiệu địa phương. Theo Schmidt, BYD chỉ chiếm chưa đến 3% thị trường xe điện tại Tây Âu. Ông dự báo công ty sẽ tăng số lượng xe giao tại khu vực này lên 90.000 chiếc vào năm 2025, tăng hơn 90% so với 47.133 xe vào năm 2024, nhờ việc bắt đầu xuất khẩu cả xe hybrid.

×