Đằng sau cuộc ‘khủng hoảng cơm gà’ ở Singapore

Việc Malaysia hồi cuối tháng 5 ban hành lệnh cấm xuất khẩu thịt gà đã khiến nước láng giềng Singapore rơi vào cuộc ‘khủng hoảng cơm gà” khi món ăn quốc quân của quốc gia này dần trở nên khan hiếm. Điều này dấy lên lo ngại về nguy cơ mất an ninh lương thực khi Singapore chỉ tự đáp ứng được 10% nhu cầu lương thực trong nước.

Thiếu hụt nguồn cung, Singapore “khủng hoảng cơm gà”

Theo hãng tin Reuters, mặc dù nằm trong số những quốc gia giàu có nhất ở châu Á, nhưng Singapore lại có diện tích đất nông nghiệp khá eo hẹp. Đất nước này chủ yếu dựa vào nhập khẩu lương thực, năng lượng và các hàng hóa khác.

Thịt gà cũng nằm trong số đó, theo số liệu của Cơ quan Thực phẩm Singapore (SFA), gần như toàn bộ thịt gà của quốc gia này đều được nhập khẩu, gồm 34% từ Malaysia, 49% từ Brazil và 12% từ Mỹ.

Tuy nhiên, vào ngày 23-5, Thủ tướng Malaysia - ông Ismail Sabri Yaakob đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu gà toàn quốc, trong bối cảnh đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung sau khi nông dân cắt giảm số lượng gia cầm mà họ nuôi do giá thức ăn cho gà tăng. Lệnh cấm có hiệu lực kể từ ngày 1-6, theo tờ South China Morning Post.

Một tiệm gà bình dân ở Singapore. Ảnh: CNN

Lệnh cấm của Malaysia khiến Singapore đối mặt với sự thiếu hụt nguồn cung gà khi mất đến 34% lượng gà nhập khẩu, đồng nghĩa với việc món cơm gà - vốn được mệnh danh là món ăn quốc dân của quốc đảo sư tử - cũng trở nên khan hiếm.

Cuộc chiến ở Ukraine đã khiến các hoạt động xuất khẩu nguyên liệu thô như ngô và đậu tương vốn là những thành phần chính trong thức ăn cho gà bị đình trệ, dẫn đến việc giá các mặt hàng này tăng cao.

Giải thích cho lý do ngưng xuất khẩu gà, ông Ismail Sabri ngày 28-5 cho biết: “Chiến sự Nga-Ukraine đã ảnh hưởng đến các nước trên toàn thế giới. Malaysia bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng thiếu hụt nguồn cung do chiến sự gây ra”.

Ông Yeah Kim Leng - GS kinh tế tại ĐH Sunway cho biết lệnh cấm xuất khẩu là cần thiết để phục vụ cầu trong nước, nhưng cảnh báo rằng hành động này có thể gây tác động tiêu cực đối với các nhà sản xuất Malaysia có hợp đồng cung ứng dài hạn ở nước ngoài.

Singapore lên kế hoạch ngăn mất an ninh lương thực

 “Lần này là gà, lần sau có thể là thứ khác. Chúng tôi phải chuẩn bị cho điều này” - Thủ tướng Singapore, ông Lý Hiển Long nói.

Thấy rõ tình trạng dễ bị tổn thương khi phụ thuộc quá lớn vào nguồn lương thực nhập khẩu, hồi năm 2019, Singapore đã bắt tay vào thực hiện “kế hoạch 30”, nhằm mục đích sử dụng công nghệ và tiến hành các phương pháp mới để sản xuất và đáp ứng 30% nhu cầu thực phẩm trong nước trước năm 2030, tạo bước đệm cắt giảm phụ thuộc vào lương thực nhập khẩu.

Theo SCMP, chương trình vẫn đang còn trong giai đoạn đầu, với việc chính phủ đang đầu tư hàng triệu USD để hỗ trợ tài chính cho các trang trại và dự án nghiên cứu sản xuất lương thực trong đô thị.

Trong số đó có dự án của công ty nông nghiệp Sustenir (Singapore). Công ty này có các trang trại trồng rau củ theo kệ thẳng đứng, mỗi trang trại rộng hơn 3.700 m vuông, trồng đến 240 tấn rau củ mỗi năm. Theo Sustenir, các trang trại của họ được thiết kế theo kiểu mô-đun dễ tháo lắp và điều chỉnh nên có thể dễ dàng ứng dụng tại các tòa nhà văn phòng.

Người dân Singapore cũng được khuyến khích trồng rau tại nhà. Kể từ tháng 6-2020, chính phủ Singapore đã phân phát 860.000 gói hạt giống cho các hộ gia đình trên toàn quốc.

Bà Sonia Akter - chuyên gia chính sách nông nghiệp và lương thực tại Trường Chính sách công Lý Quang Diệu thuộc ĐH Quốc gia Singapore - cho biết nếu Singapore đạt được mục tiêu tự đáp ứng 30% nhu cầu lương thực trong nước thì đây sẽ là một bước đệm tốt để đối phó nguy cơ mất an ninh lương thực.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cho rằng điều quan trọng vẫn là xây dựng khả năng phục hồi lương thực của Singapore bằng cách đa dạng hóa các nguồn nhập khẩu. Theo ông Paul Teng - chuyên gia an ninh lương thực tại Trung tâm Nghiên cứu An ninh phi truyền thống thuộc ĐH Công nghệ Nanyang (Singapore) - nói rằng ngay cả khi đạt được mục tiêu đáp ứng 30% nhu cầu lương thực trong nước, Singapore vẫn phụ thuộc 70% vào lương thực.

Các chuyên gia cho biết điều quan trọng đối với Singapore là phải có thêm các giải pháp để ngăn gián đoạn nguồn cung. Một trong số đó là Singapore nên thuê các trang trại ở nước ngoài, đặc biệt là ở các nước có thặng dư xuất khẩu thực phẩm lớn để không bị kiểm soát xuất khẩu, trong đó Úc và New Zealand là các quốc gia tiềm năng.

DƯƠNG KHANG