Bởi nghề báo, hơn bất cứ nghề nào, đòi hỏi người làm nghề phải dấn thân với sự trung thực và lòng dũng cảm - hai phẩm chất bất biến, định hình nên bản lĩnh và cốt cách nhà báo.

100 năm trước, ngày 21/6/1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã khai sinh ra tờ Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên.

Thời khắc lịch sử ấy không chỉ đánh dấu sự ra đời của một ấn phẩm, mà còn khai sinh nền Báo chí cách mạng Việt Nam - một dòng chảy báo chí không chỉ để phản ánh mà là ngọn cờ tư tưởng, là vũ khí sắc bén trong hành trình đấu tranh giành độc lập, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng xã hội mới.

Suốt một thế kỷ qua, từ những dòng tin trên giấy xấu được in ấn thô sơ, đến những bản tin đa phương tiện lan truyền toàn cầu chỉ sau một cú nhấp chuột, báo chí Việt Nam đã đi một hành trình dài - đầy gian nan, nhưng rất đỗi tự hào.

Dù thời cuộc đổi thay, công nghệ phát triển, hình thức chuyển tải ngày càng hiện đại thì ngọn lửa trung thực với sự kiện và dũng cảm bảo vệ sự thật vẫn luôn cháy bỏng, bất diệt, soi rọi con đường mà người làm báo kiên định bước đi.

Hành trình trăm năm của Báo chí cách mạng

100 năm trước, ngày 21/6/1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã khai sinh ra tờ Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên.

Thời khắc lịch sử ấy không chỉ đánh dấu sự ra đời của một ấn phẩm, mà còn khai sinh nền Báo chí cách mạng Việt Nam - một dòng chảy báo chí không chỉ để phản ánh mà là ngọn cờ tư tưởng, là vũ khí sắc bén trong hành trình đấu tranh giành độc lập, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng xã hội mới.

Suốt một thế kỷ qua, từ những dòng tin trên giấy xấu được in ấn thô sơ, đến những bản tin đa phương tiện lan truyền toàn cầu chỉ sau một cú nhấp chuột, báo chí Việt Nam đã đi một hành trình dài - đầy gian nan, nhưng rất đỗi tự hào.

Dù thời cuộc đổi thay, công nghệ phát triển, hình thức chuyển tải ngày càng hiện đại thì ngọn lửa trung thực với sự kiện và dũng cảm bảo vệ sự thật vẫn luôn cháy bỏng, bất diệt, soi rọi con đường mà người làm báo kiên định bước đi.

Trung thực - ngọn đuốc soi đường

Người làm báo - trước tiên và quan trọng nhất - là người truy tìm sự thật, bất kể sự thật ấy khắc nghiệt, gai góc hay bị che giấu. Đây là một sứ mệnh cao cả, nhưng cũng là thử thách nghiệt ngã, bởi lẽ sự thật không phải lúc nào cũng hiển nhiên, dễ chấp nhận hay được chào đón.

Trong thời chiến, sự thật có thể là tin tức về những trận đánh ác liệt, những hy sinh thầm lặng nơi hậu phương. Trong thời bình, sự thật có thể ẩn sâu trong những hồ sơ bị che đậy, trong những thân phận bị bỏ quên, hoặc trong tiếng nói yếu ớt của người dân nghèo bị oan ức.

Nhiều nhà báo từng tâm sự: “Chúng tôi không phải là người hùng, nhưng chúng tôi đứng về phía ánh sáng”. Ánh sáng ấy chính là sự thật - thứ ánh sáng khiến kẻ ác run sợ, nhưng lại sưởi ấm lòng người.

Và trên hành trình không ngừng tìm kiếm ánh sáng ấy, chúng ta cần một trái tim trong sạch và một cây bút không bao giờ bị uốn cong bởi quyền lực hay lợi ích cá nhân.

“Trung thực không chỉ là việc ghi lại sự kiện, mà là cam kết dùng nghề báo phục vụ công lý và con người”

Dũng khí - cánh tay giữ vững ngọn cờ

Không thể có sự trung thực trọn vẹn nếu thiếu đi lòng dũng cảm. Bởi lẽ, nói lên sự thật đôi khi đồng nghĩa với việc đối mặt trực diện với: quyền lực, định kiến, bạo lực, và thậm chí là với những cám dỗ từ chính bản thân.

Lịch sử báo chí Việt Nam khắc ghi biết bao tấm gương người làm báo không lùi bước. Trong giai đoạn mở đầu, đó là sự đàn áp, tra tấn dã man, là máy chém của đế quốc, thực dân.

Trong thời chiến, là những phóng viên chiến trường, chấp nhận hiểm nguy viết bài giữa bom rơi đạn nổ, tay cầm bút mà cũng sẵn sàng cầm súng. Những dòng chữ họ để lại không chỉ là thông tin, mà là bằng chứng sống về lòng yêu nước và sự hy sinh.

Thời bình, có những nhà báo dấn thân phanh phui tiêu cực, phơi bày sai phạm, bảo vệ người yếu thế, hay đưa tin từ vùng lũ, tâm dịch. Có những người bị đe dọa, hành hung, cô lập, thậm chí là nguy hiểm tính mạng. Nhưng họ vẫn kiên định. Bởi với họ, làm báo không chỉ là nghề, mà là sứ mệnh.

Dũng khí của người làm báo không phải là sự liều lĩnh vô nghĩa. Đó là lòng can đảm của những người biết mình đang bước đi giữa lằn ranh sinh tử, nhưng vẫn bước tới, bởi họ tin rằng một bài viết trung thực có thể đánh thức lương tri, một câu chuyện đúng sự thật có thể thay đổi số phận một con người, hay của cả một cộng đồng.

Trách nhiệm người làm báo hôm nay

Nghề báo ngày nay không còn đơn thuần là nghề chỉ biết viết hay, nói giỏi. Người làm báo hôm nay phải là người làm chủ công nghệ, vững vàng đạo đức, nhạy bén với thời cuộc và sâu sắc với con người.

Họ cần làm chủ các nền tảng số, đồng thời làm chủ chính mình - không chạy theo lượt xem ảo, không để những dòng tin vô trách nhiệm làm lu mở sự thật, không đánh mất lý tưởng vì cám dỗ thị trường.

Và hơn hết, nhà báo phải là người luôn tự hỏi: “Bài viết của tôi phục vụ ai?”, “Tôi đang lên tiếng cho ai?”, “Sự thật tôi đang nắm có ích lợi gì cho xã hội?”. Câu trả lời chân thành sẽ là chiếc la bàn giúp họ không bao giờ lạc lối giữa dòng chảy thông tin phức tạp.

Lòng tin - Phần thưởng cao nhất

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, chúng ta tri ân những thế hệ nhà báo đã hy sinh vì sự thật. Nhìn lại con đường đã đi qua, chúng ta càng thấm thía rằng: Nghề báo cao quý không phải vì những vinh quang hào nhoáng bên ngoài, mà vì niềm tin của nhân dân - niềm tin được vun đắp từ từng dòng tin trung thực, từng bài viết dũng cảm, từng lương tâm không lay chuyển giữa bao bão giông thời cuộc.

Một thế kỷ đã trôi qua. Một thế kỷ mới đang bắt đầu. Nghề báo vẫn sẽ là một hành trình khắc nghiệt - nhưng cũng là một hành trình vô cùng xứng đáng, dành cho những ai còn giữ trong tim ngọn đuốc thiêng sự thật và đôi tay rắn chắc của lòng dũng cảm không một phút giây buông lơi ngọn cờ công lý vì con người.

Những dấu mốc không thể quên
- Giai đoạn khởi đầu (1922-1945): Từ tờ Le Paria (1922) đến Thanh Niên (1925) do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, và sau này là nhiều tờ báo khác, báo chí Việt Nam đã sớm mang bản chất cách mạng, trở thành vũ khí tuyên truyền lý tưởng độc lập - tự do, thắp lửa cách mạng trong nhân dân, giành độc lập cho đất nước.
- Giai đoạn 1945-1975: Báo chí là vũ khí xung kích trên mặt trận tư tưởng, đồng hành cùng cuộc đấu tranh giành độc lập và bảo vệ đất nước. Từ những tờ Cứu quốc, Nhân dân, Quân đội nhân dân,… đến hàng ngàn ấn phẩm ra đời trong lòng chiến khu, nơi đâu có kháng chiến, nơi đó có báo chí.
- Giai đoạn Đổi mới (1986 - nay): Báo chí đi đầu trong việc truyền tải tinh thần đổi mới, phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống, phát hiện vấn đề, phản biện chính sách, cổ vũ đổi mới sáng tạo, bảo vệ công lý và quyền lợi chính đáng của nhân dân.
- Thời đại số: Báo chí đang trải qua những biến động chưa từng có. Công nghệ AI, mạng xã hội, dòng chảy tin giả… đặt ra thách thức lớn. Nhưng cũng từ đây, một thế hệ nhà báo mới đã nổi lên - linh hoạt, tỉnh táo, và vẫn kiên định với giá trị cốt lõi là trung thực - dũng cảm để phụng sự lợi của ích quốc gia và công chúng.

×