Sáng nào cũng thế, trong khuôn viên nhỏ của trạm thu gom rác Tagom trở nên rộn ràng bởi sự tấp nập trật tự của những người dân tay cầm túi rác phân loại gọn gàng, xếp hàng tham gia “Gom rác đong đầy” một hoạt động giản dị nhưng giàu ý nghĩa, lan tỏa tinh thần sống xanh trong cộng đồng.

Gom rác đong đầy - Mảnh ghép nhỏ cho bài toán lớn

Hà Nội là một đô thị đang phát triển nhanh chóng – đồng thời cũng đối mặt với áp lực môi trường ngày càng gia tăng, đặc biệt là rác thải sinh hoạt. Ước tính mỗi ngày, thành phố phát sinh khoảng 7.000 – 8.000 tấn rác. Nếu không có giải pháp phân loại và xử lý hiệu quả, hệ thống hạ tầng hiện tại sẽ sớm rơi vào tình trạng quá tải.

Trong bối cảnh ấy, những hoạt động như “Gom rác đong đầy” không chỉ mang tính tuyên truyền, mà còn là một mảnh ghép thiết thực trong nỗ lực giải quyết bài toán môi trường đô thị.

“Gom rác đong đầy” là chiến dịch thu gom rác thải nhằm gắn kết con người với môi trường, đồng thời nâng cao ý thức trách nhiệm với Trái Đất. Tham gia hoạt động, người dân sẽ được hướng dẫn phân loại rác rồi nhận về 100ml dung dịch tẩy rửa sinh học từ vỏ dứa lên men – món quà của chiến dịch. Sản phẩm tẩy rửa này làm từ vỏ dứa – thứ tưởng chừng bỏ đi – giờ đây trở thành nguyên liệu hữu ích, góp phần giảm tải lượng rác hữu cơ tại các bãi chôn lấp.

Cụ thể, tại trạm Tagom, người dân được những tình nguyện viên trẻ nhiệt tình hướng dẫn cách phân loại rác theo từng nhóm: Giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh, pin, rác điện tử… Những món đồ tưởng chừng vô tri ấy, nếu được xử lý đúng cách, sẽ tác động xấu đến môi trường.

Người dân có thể mang rác đến nộp và được hướng dẫn tham gia trực tiếp vào quy trình phân loại rác. Từ vài trăm kg ban đầu, hiện nay mỗi tháng nhóm tiếp nhận khoảng 5-10 tấn rác/tháng và khoảng 300-500 người dân mang rác đến tập kết.

Tagom là dự án bảo vệ môi trường do chị Nguyễn Thị Thùy Linh và anh Vũ Đức Chung (Hà Nội) đồng sáng lập vào năm 2022. Nhận thấy nhiều tổ chức môi trường đã hoạt động nhưng chưa đều đặn, chị Linh mong muốn Tagom sẽ không thay thế hay cạnh tranh, mà đóng vai trò bổ trợ, góp phần giải bài toán thu gom và phân loại rác tại nguồn. Cái tên “Tagom” bắt nguồn từ ý tưởng kết hợp hai từ “tái chế” và “thu gom”, đồng thời cũng là những hoạt động mà dự án tập trung theo đuổi.

Chị Nguyễn Thị Thùy Linh, đồng sáng lập và điều hành Tagom chia sẻ: “Mục tiêu của chương trình là khuyến khích mọi người phân loại rác thường xuyên hơn. Thông qua ‘Gom rác đong đầy’, mình tạo thói quen mới – thay vì vứt bỏ chai nhựa đã dùng, mọi người có thể tái sử dụng để đong đầy sản phẩm thiên nhiên, kéo dài vòng đời cho những vật dụng tưởng chừng bỏ đi”.

Phân loại rác – chuyện không mới nhưng chưa cũ

Tinh thần sống xanh ấy đã và đang lan tỏa đến nhiều người, từ những cư dân địa phương đến cả những người không ngại đường xa để góp sức. Chị Nguyễn Thị Hậu (tỉnh Hưng Yên) chia sẻ: “Mình biết chiến dịch thu gom rác của Tagom qua Facebook và thấy đây là một chương trình rất hay. Nó giúp mình hiểu hơn về cách phân loại rác, đồng thời lan tỏa những điều có giá trị cho cộng đồng. Thông qua các hoạt động ở đây, mình nâng cao được ý thức bảo vệ môi trường”.

Cũng như chị Hậu, anh Phạm Đức Vượng (Hà Nội) bộc bạch: “Không biết từ khi nào mình lại có sự quan tâm đặc biệt đến môi trường. Mình cảm thấy tích cực nhất là việc phân loại rác mà mình đã làm được. Mình tin rằng những hành động hôm nay sẽ góp phần tạo nên cuộc sống tốt đẹp hơn cho hiện tại và cả thế hệ mai sau”.

Được nhiều người hưởng ứng, trong thời gian tới, nhóm định hướng nhân rộng mô hình “trạm cứu hộ môi trường”. Chị Thùy Linh cho biết, mục tiêu của Tagom là từng bước mở rộng những trạm thu gom này tới nhiều quận, huyện hơn trên địa bàn thành phố. Việc phủ rộng các điểm thu gom không chỉ giúp nâng cao khả năng tiếp cận và thu gom rác mà còn hướng tới việc tạo ra một thói quen cho người dân về việc phân loại rác đều đặn.

Không dừng lại ở chiến dịch “Gom rác đong đầy”, Tagom đang tiếp tục mở rộng hướng đi bằng cách nghiên cứu cải tiến mô hình thu mua ve chai truyền thống – một hệ thống thu gom phi chính thức nhưng còn nhiều hạn chế trong phân loại và xử lý rác. Nhóm kỳ vọng có thể kết hợp với mô hình này để thu gom hiệu quả hơn, đặc biệt là những loại rác ít được chú ý như rác điện tử.

"Hãy bắt đầu từ chính ngôi nhà mình, mỗi người đều có thể góp phần làm nên một môi trường sống lành mạnh hơn. Không cần những hành động lớn lao, chỉ cần bạn đổ đúng rác vào đúng thùng, tái sử dụng những món đồ có thể tái chế, hoặc đơn giản là nói không với túi ni-lông khi đi chợ", chị nói.

Áp lực lớn của rác thải rắn đối với hệ thống xử lý đô thị
Hiện nay, theo khoản 18, Điều 3 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, dựa trên trạng thái vật lý, chất thải được phân loại ở 3 thể rắn, lỏng, khí, được thải ra từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, sinh hoạt hoặc các hoạt động khác. Cụ thể, chất thải có thể tồn tại ở dạng rắn như: Bao bì, chai lọ, đồ dùng sinh hoạt, lỏng: nước thải sinh hoạt, công nghiệp, và khí: khí thải từ xe cộ, nhà máy...
Trong đó, rác thải rắn - một loại rác phổ biến trong đời sống hằng ngày, nếu không được phân loại từ đầu sẽ làm giảm khả năng tái chế, gây áp lực lên các bãi chôn lấp vốn đang quá tải và cuối cùng dẫn đến ô nhiễm đất, nguồn nước ngầm.

×