Trong thời đại dữ liệu là tài nguyên quan trọng nhất, đặc biệt là dữ liệu thông tin cá nhân, vậy mà thông tin đời tư của con người lại rẻ như một đường link.

Camera an ninh dẫn thẳng “trộm” vào phòng ngủ

Camera an ninh vốn được phát minh để giúp cuộc sống của con người an toàn hơn, nay lại trở thành “cửa sau” dẫn thẳng vào không gian riêng tư nhất của một con người. Từ ngõ phố, tiệm tạp hóa đến chính phòng ngủ, ống kính xuất hiện dày đặc.

Chỉ cần một lỗ hổng kỹ thuật, một tài khoản bị chiếm quyền, hình ảnh riêng tư có thể lập tức tràn lan trên mạng.

Từng có cửa hàng thời trang lắp camera trong phòng thay đồ làm lộ hình ảnh nhạy cảm của khách. Nhiều gia đình bàng hoàng khi phát hiện camera trong nhà bị truy cập trái phép, thậm chí hình ảnh đời sống cá nhân bị livestream trên web đen.

Gần đây, vụ việc tại Ninh Bình – một người được cho là Chủ tịch HĐQT của một trường tư thục bị phát tán clip riêng tư với nhiều phụ nữ tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo. Câu chuyện đã vượt khỏi ranh giới “đời tư hay đạo đức” để trở thành vấn đề về an toàn số, nhân phẩm và lòng tin xã hội.

Công nghệ không ác, nhưng cách con người sử dụng nó đáng sợ hơn nhiều

Quyền riêng tư của mỗi người là điều được pháp luật bảo vệ bảo vệ. Vì một đoạn clip, một hình ảnh, một dòng tin nhắn bị phát tán có thể trở thành bản án không tòa, kéo theo sự sụp đổ của một con người, một gia đình tan nát, thậm chí là một cuộc đời dừng lại.

Thế nhưng, trên mạng xã hội, mọi thứ diễn ra nhẹ bẫng như một trò giải trí: “Gửi link đi”, “xem cho biết”, “hóng drama thôi mà”.

Những câu nói tưởng như vô hại ấy thực chất là những những cú đạp nạn nhân xuống hố. Ngoài đời thực, làm nhục người khác là tội phạm. Nhưng trên không gian mạng, nhiều người vẫn tin rằng những nút “share” là vô can.

Điều 288, Bộ luật Hình sự 2015 quy định rõ: Xâm nhập, phát tán dữ liệu cá nhân trái phép có thể bị phạt từ 2 đến 7 năm tù. Điều 155 bộ luật này cũng quy định: Tội làm nhục người khác có mức án lên đến 5 năm tù.

Nạn nhân còn có quyền khởi kiện bồi thường dân sự vì tổn hại danh dự, nhân phẩm.

Luật có thể buộc kẻ phát tán trả giá, nhưng không thể khôi phục danh dự đã bị bêu rếu, cũng không thể hàn gắn những vết thương tâm hồn nạn nhân.

Điện thoại thông minh, camera an ninh, mạng xã hội – là thành quả của văn minh. Nhưng trong tay kẻ xấu, và trong sự thờ ơ của đám đông, chúng biến thành lưỡi dao sắc lạnh nhất.

Hãy sống tử tế dù không ai chứng kiến

Giữa năm 2024, cơ quan chức năng thống kê ở Việt Nam có khoảng 800.000 camera đang bị lộ dữ liệu. Nhiều nhóm kín trên Telegram, Facebook công khai rao bán quyền truy cập camera gia đình với giá chỉ vài chục nghìn đồng. Đời tư nạn nhân bị đem mặc cả.

Nhưng đáng sợ hơn cả năng lực xâm nhập của hacker đó là có hàng nghìn người sẵn sàng tìm xem, bình luận, chế giễu và chia sẻ nỗi đau của người khác như một thứ “nội dung giải trí”.

Chúng ta được dạy cách đặt mật khẩu mạnh, cách tránh lừa đảo trên mạng. Nhưng lại không ai dạy rằng: Xem và phát tán clip riêng tư cũng là bạo lực tinh thần, là đồng lõa với tội ác. Công nghệ đang phát triển nhanh hơn khả năng kiểm soát của con người.

Để không góp dấu tay vào những tội ác chà đạp danh dự người khác, sống trên mạng, chúng ta cần biết dừng lại trước một đường link, biết tôn trọng điều không thuộc về mình, biết xấu hổ trước sai trái dù chẳng ai gọi tên.

×