Đóng popup đăng nhập
Đăng nhập Đăng ký

hoặc

Vui lòng nhập thông tin cá nhân

Đặt lại mật khẩu

Nhập email của bạn để lấy lại mật khẩu

Email không đúng

Đừng so sánh nghệ sĩ Việt với thế giới

Thứ tư, 12/11/2025 07:12 (GMT+7)

Mỗi nghệ sĩ đều có giá trị riêng, chưa kể môi trường của họ cũng có sự khác biệt, dẫn đến mọi so sánh đều không công bằng, dẫn đến tranh luận dữ dội là điều khó tránh khỏi.

Cảm xúc của Bằng Kiều và tranh luận hệ quy chiếu

Trong giây phút thể hiện cảm xúc thật thông qua mạng xã hội, Bằng Kiều cảm thấy vừa tự hào vừa chạnh lòng khi thấy nhiều đồng nghiệp nổi tiếng đi xem G-Dragon, trong khi anh tự hỏi liệu các ngôi sao Việt sang biểu diễn ở Hàn Quốc có được nghệ sĩ nước bạn ủng hộ như vậy không. Anh thú nhận cảm xúc hơi "chạnh lòng một tẹo" nhưng lại tự tin về chuyên môn khi khẳng định chỉ ba nghệ sĩ Việt trong ảnh cũng đủ sức vượt qua bạn kia về nghề nghiệp.

Một dòng trạng thái của ca sĩ Bằng Kiều về việc nhiều đồng nghiệp đổ xô xem concert G-Dragon đã khơi lên lớp sóng tranh luận vượt xa bản chất một dòng chia sẻ cảm xúc cá nhân. Dư luận rơi vào vòng đối chiếu năng lực nghệ sĩ Việt với các siêu sao Hàn Quốc, Âu Mỹ – câu chuyện cũ nhưng chưa bao giờ ngừng nóng trong không khí giải trí và truyền thông Việt.

Hình ảnh Bằng Kiều đăng kèm dòng trạng thái nhắc đến G-Dragon gây tranh cãi.

Tuy nhiên, bản chất việc so sánh này lại đang là một căn bệnh nan giải: thiếu hệ quy chiếu phù hợp, dẫn đến nhìn nhận phiến diện, thậm chí bất công về nghệ sĩ Việt.

Khi các nền tảng phát triển, điểm xuất phát và triết lý làm nghề khác nhau, mọi so sánh kiểu “ngang hàng” chỉ tước đi cơ hội được đánh giá đúng giá trị thật.

Ai cũng có lý do để tồn tại

Âm nhạc toàn cầu – từ Mỹ, Hàn đến Việt Nam – đồng thời tồn tại hai mô hình nghệ sĩ. Performer – nghệ sĩ đa phương tiện tạo ra tổng thể trải nghiệm: âm nhạc, ánh sáng, vũ đạo, thời trang và thương hiệu. Họ biến concert thành bữa tiệc giải trí thị giác lẫn cảm xúc. Katy Perry, G-Dragon, Beyonce, Lady Gaga, Madonna, The Weeknd làm được điều đó. Ở Việt Nam, Sơn Tùng M-TP, Hoàng Thùy Linh, Hồ Ngọc Hà là ví dụ tiêu biểu.

Ngược lại, vocalist – ca sĩ truyền thống sống bằng thanh nhạc, với giọng hát làm trung tâm, chinh phục cảm xúc khán phòng bằng nghệ thuật kể chuyện qua âm thanh. Adele, Céline Dion, Whitney Houston, Thanh Lam, Mỹ Linh, Bằng Kiều đi theo lối ấy.

Điểm chung của các nền âm nhạc phát triển là biết tôn trọng và khai thác giá trị riêng của từng mô hình. Một bên nuôi biên độ đại chúng, bên còn lại gìn giữ chiều sâu – cùng duy trì sức sống cho hệ sinh thái âm nhạc đa dạng.

Sai trục, nghệ sĩ chịu thiệt – Truyền thông cần phân biệt đúng

Không khó để nhận ra: vấn đề ở đây không nằm ở nghệ sĩ, mà ở cách công chúng – đặc biệt là truyền thông – áp hệ quy chiếu vào nghệ sĩ Việt. Khi người viết lẫn độc giả thiếu phân biệt, performer bị đánh giá bằng thước đo của vocalist, còn vocalist không được ghi nhận nỗ lực trình diễn.

Hai đêm diễn của G-Dragon tại Việt Nam thu hút gần 100 ngàn khán giả. 

Sơn Tùng, Hoàng Thùy Linh, Hồ Ngọc Hà liên tục bị chê “yếu giọng” chỉ vì bị so sánh với diva. Đó là kiểu đặt các món ăn đại trà của buffet và món fine - dining làm tỉ mỉ cầu kỳ lên cùng bàn cân – phi lý và nông cạn. Công chúng mất phương hướng, nghệ sĩ bối rối, hệ giá trị nghệ thuật bị xáo trộn.

Vai trò lớn nhất của truyền thông là kiến giải, định hướng – không phải chỉ đưa lên để gây tranh cãi. Khi cây bút lười tìm hiểu căn cơ của ngành, những bài viết “cảm tính” chính là nguồn cơn của các định kiến kéo dài nhiều năm trong làng nhạc nội địa.

Nghệ sĩ Việt đi xem concert quốc tế – Học nghề, không tự ti

Cảm xúc chạnh lòng của Bằng Kiều rất dễ hiểu: ai cũng mong nghề và đồng nghiệp được tôn trọng, được khán giả quốc nội quan tâm như sao ngoại. Tuy nhiên, việc nghệ sĩ Việt đi xem G-Dragon không phải là hành động “tự ti”, càng không đồng nghĩa sùng bái nghệ sĩ ngoại. Đó là nhu cầu học hỏi công nghệ sản xuất, quy trình xây dựng thương hiệu hay đơn giản là mong muốn mở mang tầm mắt.

Việc nghệ sĩ quốc tế, như Ariana Grande từng đi xem Adele, cho thấy suy nghĩ rất khác: học hỏi giá trị độc đáo của từng mô hình thay vì so đo, hơn thua. Nếu nghệ sĩ Việt đủ tự tin, điều cần hướng đến là nâng cấp trình diễn lẫn âm nhạc, định vị mình ở đâu trong bản đồ toàn cầu – chứ không phải “đấu giá” giá trị trước truyền thông nội địa.

Celine Dion đến thưởng thức concert của nhóm Coldplay. Ảnh cắt từ video. 

Trên thế giới, lớp nghệ sĩ đi trước hoàn toàn dành sự tôn trọng với những sáng tạo và giá trị của đàn em, góp phần cho sự phát triển độc lập, đa dạng và mạnh mẽ của từng dòng nhạc riêng biệt. Đơn cử như trường hợp của Celine Dion, cô không ngần ngại trở thành khán giả của các nghệ sĩ như Adele, Lady Gaga hay thậm chí cả nhóm Coldplay. Celine không ngại hát, nhảy múa, theo từng bản hit của các đàn em, dường đây đây là sự công bằng quý giá mà bất cứ nghệ sĩ nào cũng phải có: người tài trọng người tài, bất chấp tuổi tác, quốc tịch hay thể loại âm nhạc.

Định vị để trưởng thành, không cần so sánh

Điều Việt Nam thiếu hiện nay không phải là tài năng, mà là khả năng định vị cho từng nghệ sĩ. Ai xác định hướng performer – hãy học cách làm sản phẩm giải trí đúng chuẩn quốc tế, đầu tư hình ảnh, kỹ xảo, thương hiệu. Ai trung thành với tiếng hát, càng cần giữ vững, trau chuốt cảm xúc và thẩm mỹ thuần khiết – vì đó là linh hồn văn hóa Việt.

Việc của phê bình, truyền thông và công chúng – là đặt nghệ sĩ vào đúng vị trí trong hệ quy chiếu toàn cầu, từ đó tôn trọng mỗi con đường riêng biệt. Khi tiêu chí được phân biệt rạch ròi, nghệ sĩ sẽ bớt khổ vì bị so đo phi lý, và công chúng cũng biết trân trọng hơn sản phẩm do họ làm ra.

Vietnamese Concert của Hoàng Thùy Linh nhận được nhiều lời khen từ khán giả và truyền thông vì ý tưởng dàn dựng lẫn quy mô không thua kém các nghệ sĩ trong khu vực về mức đầu tư.

Nhìn lại mọi cuộc tranh luận, điều rõ ràng nhất là: nghệ sĩ Việt không yếu kém, chỉ là họ bị nhìn bằng lăng kính sai. Mỗi performer, mỗi vocalist đều góp phần vào diện mạo chung của văn hóa Việt giữa thời hội nhập. Tuy nhiên, việc đem họ lên “bàn cân” của truyền thông quốc tế để rồi nội bộ lục đục, thổi bùng tranh cãi không đáng có, đây thực sự là cái bẫy tư duy cần tháo gỡ và thay đổi.

Phê bình nghệ thuật cần nền tảng tri thức, tư duy hệ thống và sự tôn trọng đa dạng. Chỉ khi thay đổi góc nhìn – chuyển từ so sánh sang định vị, từ cảm tính sang khoa học – nghệ sĩ Việt mới có thể ngẩng đầu trên sân khấu hội nhập, còn báo chí, chuyên gia nhận định cũng xứng tầm “người cầm trục” cho tiến trình phát triển văn hóa.

Dịch Phàm
Nguồn: sohuutritue.net.vn