Xã hội hoá giáo dục để trồng gỗ quý và chuyện phụ huynh 100% đồng thuận
Thứ hai, 27/10/2025 09:07 (GMT+7)
Chủ trương xã hội hóa giáo dục vốn là việc có ý nghĩa, thế nhưng đang ngày càng bị biến tướng, lạm dụng, trở thành gánh nặng với các phụ huynh.
Choáng váng khoản thu lạ
Mấy ngày nay, trên mạng xã hội Facebook chia sẻ
danh sách các khoản vận động xã hội hóa năm học 2025 - 2026 của Trường THCS
Nguyễn Du (phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh).
Theo bảng dự toán, nhà trường dự kiến vận động ủng
hộ bàn ghế học sinh, thiết bị giáo
dục, trang trí phòng ốc, cải tạo cảnh quan và trồng cây. Tổng kinh phí dự toán hơn 800 triệu đồng.
Đáng chú ý, trong danh mục này có nội dung trồng
10 cây giáng hương trị giá 130 triệu đồng (13 triệu đồng/cây).
Nghe xong ai cũng giật mình, trong khuôn viên nhà trường chỉ cần cây xanh bóng mát
là được, không cần loại cây quá đắt tiền. Với số tiền này, nhà
trường thừa sức mua sắm các thiết bị dạy học khác.
Số tiền không nhỏ mà trường học ở Hà Tĩnh dự định vận động xã hội hóa.
Mặc dù có nhiều khoản thu quá vô lý, thế nhưng phần
lớn lý do nhà trường đưa ra giải thích là “chi ngân sách cho giáo dục không đảm
bảo”.
Những năm gần đây, nuôi con đi học, điều phụ
huynh lo lắng nhất không
phải học phí, mà là xã hội hoá giáo dục.
Việc huy động nguồn lực
xã hội một cách tự nguyện để đầu tư nâng cao điều kiện bảo đảm chất lượng giáo
dục là chính đáng và cần thiết. Ai cũng hiểu điều đó, nhưng mỗi khi nhắc đến cụm
từ “xã hội hoá giáo dục” thì các phụ huynh lại thở dài.
Những khoản đóng góp vô lý, những mua sắm thiết bị
vô cùng lạ mà rất nhiều người chưa nghe bao giờ. Số tiền lại không hề nhỏ, có khi đến hàng chục triệu đồng.
Ranh giới mong manh giữa
xã hội hóa giáo dục và lạm thu đang khiến không ít trường e ngại thực hiện
trong khi một số nơi lại vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ phía phụ huynh và dư luận
xã hội.
Mấy năm nay, để “lách dư luận”, nhiều nhà trường tiếp tục đề xuất những khoản thu thêm, thu ngoài quy định là xuất
phát từ “nhu cầu của phụ huynh”.
Trường đưa hội cha mẹ học
sinh ra làm lá chắn, áp đặt, cào bằng để thu tiền của phụ huynh.
Rồi từ xã hội hóa, không ít trường hợp đã xảy ra chuyện 2 lớp cạnh nhau
nhưng phụ huynh đóng góp khách nhau, học sinh bị phân biệt lớp “giàu” và lớp “nghèo”, dẫn đến “bất bình đẳng” trong môi trường giáo dục.
Hành động của nhà trường đã bị dư luận phán xét, nhưng thái độ của phụ huynh cũng là điều cần bàn. Biết
là thu không đúng, nhưng có mấy ai dám phản đối. Trong các cuộc họp đầu năm, cha
mẹ chỉ biết ngồi nghe và… cười trừ. Họ không dám ý kiến, bởi lo rằng con của mình
sẽ “bị để ý”.
Trường vận động tiền để trồng gỗ quý, phụ huynh chỉ biết trút bức xúc lên mạng xã hội.
Và rồi khi về nhà, cảm thấy ấm ức, họ chỉ biết viết ẩn danh lên mạng xã hội. Khi dư luận xôn xao, nhà trường lại giải thích do phụ huynh 100%
đồng tình trong cuộc họp.
Cứ vậy nên các khoản thu
lạ vẫn tiếp tục triển khai.
Giám sát để tránh biến tướng
Cứ mỗi dịp đầu năm học, mạng xã hội lại xuất hiện những mẩu tin cha mẹ học
sinh bức xúc vì bị nhà trường “đánh úp”, buộc phải nộp tiền xã hội hóa ngay buổi
đầu đi họp phụ huynh. Nhiều người không bức xúc vì phải nộp tiền, mà bức xúc vì
không được bàn bạc nhưng cứ phải “tự nguyện” đồng tình.
Đến nay, dù bị báo chí phản ánh rất nhiều, nhưng hầu như chưa có thông tin
vụ việc nào thu tiền xã hội hóa giáo dục “quá tay” được ngành giáo dục xử lý
nghiêm khắc.
Mỗi lần một vụ việc có dấu hiệu lạm thu xuất hiện trên mạng xã hội, hàng
loạt ý kiến cho rằng cần phải
có chế tài riêng cho việc này lại
xuất hiện. Theo nhiều người, cơ quan điều tra cần vào cuộc,
lãnh đạo cơ sở giáo dục phải
chịu trách nhiệm khi trường học có
dấu hiệu thu xã hội hóa bất thường.
Những vụ việc có dấu hiệu lạm thu xã hội hóa giáo dục gần như đầu năm học nào cũng xảy ra, nhưng ít khi cơ quan chức năng có biện pháp ngăn chặn. Câu chuyện cũng đã từng được đại biểu Quốc hội đề cập, nhưng vẫn chưa cơ quan nào có giải pháp hiệu quả.
Mới đây, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã có văn bản gửi UBND
các xã, phường cùng các đơn vị trực thuộc, yêu cầu tạm dừng việc phê duyệt và
triển khai kế hoạch vận động tài trợ, đóng góp xã hội hóa trong các cơ sở giáo
dục ở năm học 2025-2026.
Chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An nhằm mục đích ổn định trường lớp, hạn chế phát sinh tiêu cực, đảm bảo công
tác thu chi trong giáo dục minh bạch, đúng quy định.
Sở này cũng cho biết sẽ tăng cường thanh kiểm tra, kiên quyết xử lý những tập thể, cá nhân cố tình
vi phạm, phổ biến sai chủ trương hoặc đặt ra các khoản thu trái quy định.
Đây là hành động được các phụ huynh ủng hộ. Tuy nhiên việc này chưa thể giải quyết căn cơ vấn đề. Nhiều phụ huynh công nhận xã hội hóa là cần thiết và hợp xu thế,
bày tỏ sẵn sàng ủng hộ, tài
trợ cho nhà trường, lớp học nhưng phải công khai các khoản thu và có quy định thu chi minh bạch.
Shark Hưng là doanh nhân truyền cảm hứng đầu tư cho giới trẻ, nhưng từng "vấp" tại dự án BBI Việt Nam, khiến công chúng nhìn rõ ranh giới giữa đầu tư công nghệ và tài chính đa cấp trá hình.
Vương Thái hậu Sirikit, biểu tượng của Hoàng gia Thái Lan đã qua đời ở tuổi 93, khép lại kỷ nguyên rực rỡ và để lại khoảng trống không thể lấp đầy trong lòng người dân.
Trong khoảnh khắc mong manh giữa sự sống và cái chết, tấm lòng những chiến binh “áo trắng” lại một lần nữa chiến thắng, giành giật sự sống từ tay “tử thần”.
Trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã nghe trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Theo đó, dự thảo được sửa đổi theo hướng quy định Nhà nước sẽ cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc.
Vụ người nhà bệnh nhân hành hung nữ bác sĩ ở Nghệ An lần nữa rung hồi chuông cảnh báo. Nếu không nghiêm khắc xử lý hành vi côn đồ, sẽ có thêm bác sĩ thành bệnh nhân.