Mới đây ,Tổng thống Trump đã tuyên bố hoãn áp thuế đối ứng trong vòng 90 ngày đối với 75 đối tác thương mại. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên có những bước đi chủ động và kịp thời trong trao đổi, đối thoại và đàm phán với Mỹ.

Chính phủ Việt Nam chọn con đường ngoại giao, tránh đối đầu và thậm chí dỡ bỏ một số thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Hoa Kỳ để duy trì quan hệ hợp tác. Chủ trương đối thoại của Việt Nam đã được triển khai ở cấp cao nhất, qua cuộc điện đàm của Tổng Bí thư Tô Lâm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về quan hệ hai nước, được tiến hành không lâu sau khi Chính quyền Hoa Kỳ công bố chính sách thuế quan mới, trong đó áp mức thuế đối ứng lên các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Lê Hoài Trung tham dự điện đàm.

Cụ thể, trong chuyến công tác đặc biệt tại Hoa Kỳ, đoàn công tác do Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc, Đặc phái viên của Tổng Bí thư Tô Lâm, đã đi đến thống nhất với chính quyền Hoa Kỳ về việc sẽ tiến hành đàm phán một thỏa thuận thương mại song phương giữa hai quốc gia.

Mặc dù vậy, nguy cơ về thuế đối ứng ở thị trường Mỹ vẫn rất phức tạp và khó lường, nhiều doanh nghiệp đang công nghệ đang phát triển của Việt Nam vẫn không khỏi băn khoăn.

Theo Statista, doanh thu ngành bán dẫn tại Việt Nam dự kiến sẽ đạt 21,45 tỉ đô la Mỹ vào năm 2025. Với đà phát triển nhanh chóng, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Tiến sĩ Sam Goundar - giảng viên cấp cao ngành Công nghệ thông tin, Khoa Khoa học, Kỹ thuật và Công nghệ, Đại học RMIT Việt Nam nhận định, nếu mức thuế 46% của Hoa Kỳ áp dụng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của các sản phẩm bán dẫn Việt Nam tại thị trường xuất khẩu lớn nhất này.

“Động thái trên buộc các doanh nghiệp sản xuất chất bán dẫn tại Việt Nam phải cân nhắc lại chiến lược vận hành và xuất khẩu. Điều này có thể kéo theo sự xáo trộn trong chuỗi cung ứng, chi phí tăng cao do phải tìm thị trường hoặc nguyên liệu thay thế và tâm lý e ngại từ các nhà đầu tư quốc tế. Nhiều doanh nghiệp như Luxshare, nhà cung cấp linh kiện cho Apple, đang xem xét việc chuyển một phần sản xuất sang các quốc gia khác, bao gồm cả Hoa Kỳ, để giảm thiểu tác động từ thuế quan. Nếu xu hướng này lan rộng, Việt Nam có nguy cơ bị loại khỏi bản đồ chuỗi cung ứng toàn cầu của Apple”, Tiến sĩ Sam Goundar nêu quan điểm.

Không chỉ dừng ở chất bán dẫn, các mặt hàng điện tử như điện thoại, máy tính xách tay và thiết bị gia dụng, vốn là trụ cột xuất khẩu của Việt Nam, cũng đang chịu áp lực nặng nề. Người tiêu dùng Hoa Kỳ ngày càng thận trọng với giá cả, trong khi các nước như Ấn Độ, Mexico và Đông Âu lại được hưởng mức thuế ưu đãi hơn.

Việt Nam hiện giữ vai trò đặc biệt trong khu vực với thế mạnh là điểm lắp ráp cuối cho các sản phẩm điện tử cao cấp. Các “ông lớn” như Foxconn, Samsung, LG Electronics, Intel và Luxshare không chỉ tận dụng nguồn lao động chất lượng của Việt Nam mà còn đánh giá cao môi trường xuất khẩu ít rủi ro. Chính sách thuế mới từ Hoa Kỳ đang thách thức trực tiếp mô hình này.

Trong khi các tập đoàn toàn cầu có thể chuyển hướng sản xuất hoặc chịu đựng thua lỗ ngắn hạn thì các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước, vốn đảm nhận vai trò sản xuất linh kiện hoặc gia công, sẽ khó trụ vững. Hậu quả có thể là các nhà máy đóng cửa, công nhân mất việc, và những tác động tức thời tới nền kinh tế địa phương.

Theo chuyên gia phân tích này, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cần chủ động mở rộng hợp tác với EU, Ấn Độ, Nhật Bản và ASEAN – nơi nhu cầu về điện tử và bán dẫn đang gia tăng trong bối cảnh thương mại ổn định hơn.

Muốn vươn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu, Việt Nam phải chuyển mình từ một trung tâm lắp ráp chi phí thấp sang một quốc gia sáng tạo công nghệ. Điều này đòi hỏi thu hút vốn đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), xây dựng hệ thống phòng sạch, và mở rộng năng lực sản xuất chip trí tuệ nhân tạo để Việt Nam không chỉ là nơi “lắp ráp” mà còn là nơi “thiết kế và phát minh”.

Song song đó, doanh nghiệp cần tăng cường minh bạch chuỗi cung ứng thông qua truy xuất nguồn gốc, công nghệ blockchain và tìm kiếm nguồn cung nội địa. Đây không chỉ là biện pháp ứng phó với các rào cản thuế quan, mà còn là chiến lược dài hạn để nâng tầm thương hiệu "Made in Vietnam".

Các công ty có thể vượt qua cú sốc nếu biết tối ưu chi phí vận hành bằng cách áp dụng tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu dự đoán để tinh gọn sản xuất, giảm lãng phí và duy trì lợi nhuận mà không phải cắt giảm nhân sự.

×