Chuyên gia: Cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung sang giai đoạn hai, rất khốc liệt
Thứ sáu, 30/05/2025 16:48 (GMT+7)
Các học giả Trung Quốc nhận định, quan hệ Mỹ - Trung đang bước vào giai đoạn cạnh tranh thứ hai đầy gay gắt, tập trung vào việc tranh thủ sự ủng hộ của các quốc gia khác và cuộc đua mới trong lĩnh vực chip.
Tại một hội thảo báo cáo được tổ chức bởi Trung tâm Nghiên cứu Mỹ thuộc Đại học Phúc Đán Thượng Hải vào ngày 27/5, giới học giả đã đưa ra những phân tích sâu sắc về diễn biến phức tạp trong quan hệ Mỹ - Trung. Giáo sư Ngô Tâm Bá, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Các vấn đề Quốc tế kiêm Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Mỹ của Đại học Phúc Đán nhận định rằng, ngay từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, Mỹ và Trung Quốc đã bước vào một giai đoạn cạnh tranh gay gắt. Sau khi đạt được thỏa thuận tạm thời tại Geneva, giai đoạn đầu của cuộc đối đầu đã kết thúc, nhường chỗ cho "ván cờ giai đoạn hai".
Tranh giành ảnh hưởng toàn cầu
Theo Giáo sư Ngô, trọng tâm trong giai đoạn cạnh tranh thứ hai này là việc cả Mỹ và Trung Quốc đều đang nỗ lực tranh thủ sự ủng hộ của các bên thứ ba trên trường quốc tế. Các khu vực mục tiêu bao gồm Mỹ Latinh, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), châu Âu và Trung Đông. Hai bên đã có những động thái ngoại giao đáng chú ý gần đây để củng cố vị thế của mình. Ví dụ, Trung Quốc đã tổ chức diễn đàn với Cộng đồng các Quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) vào giữa tháng 5, trong khi cùng thời điểm đó, Tổng thống Trump có chuyến thăm ba nước Trung Đông.
Cạnh tranh thương mại Mỹ - Trung sang giai đoạn hai, rất khốc liệt. Ảnh: Freepik
Các báo cáo cho thấy chính quyền Trump đang có kế hoạch đưa các điều khoản liên quan đến việc hạn chế giao thương với Trung Quốc vào các cuộc đàm phán thuế quan với các quốc gia khác. Giáo sư Ngô nhận định rằng tuyến địa lý từ ASEAN, Trung Đông đến châu Âu là ba điểm quan trọng trong quan hệ kinh tế và thương mại đối ngoại của Trung Quốc và Bắc Kinh cần phải nỗ lực để giữ vững ảnh hưởng tại các khu vực này.
Cuộc đua mới trong lĩnh vực chip
Bên cạnh cạnh tranh địa chính trị và thương mại truyền thống, Giáo sư Ngô chỉ ra rằng Mỹ và Trung Quốc đang mở ra một vòng cạnh tranh mới trong lĩnh vực chip. Nếu trước đây Mỹ chú trọng duy trì vị thế dẫn đầu về công nghệ chip, thì giờ đây Washington có thể quan tâm hơn đến việc tranh giành thị trường chip với Trung Quốc.
Giáo sư Ngô viện dẫn lệnh cấm gần đây của Bộ Thương mại Mỹ đối với chip Ascend của công ty Huawei là một ví dụ, cho thấy mục tiêu thực sự là phong tỏa thị trường quốc tế của loại chip này.
Các quân bài ngoại giao và an ninh
Phân tích các vấn đề có thể được đưa ra đàm phán thương mại trong giai đoạn hai, Giáo sư Ngô cho rằng phạm vi sẽ rộng hơn so với giai đoạn đầu. Các chủ đề tiềm năng bao gồm việc mở cửa thị trường dịch vụ của Trung Quốc, vấn đề tỷ giá nhân dân tệ và các biện pháp hạn chế công nghệ mà Mỹ áp đặt đối với Trung Quốc. Ông dự đoán rằng sau khi nhận ra hiệu quả của lá bài thuế quan có giới hạn, chính quyền Mỹ trong giai đoạn tiếp theo có thể sẽ sử dụng các quân bài khác như ngoại giao, an ninh và các vấn đề khác để gây áp lực buộc Bắc Kinh nhượng bộ.
Về khả năng và hình thức gặp gỡ giữa lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc trong nửa cuối năm nay (tại các sự kiện đa phương, chuyến thăm Trung Quốc như Tổng thống Trump nói, hay hình thức khác), Giáo sư Ngô cho rằng điều này sẽ phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán trong giai đoạn thứ hai này.
Phó Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Mỹ Đại học Phục Đán, Tống Quốc Hữu bổ sung quan điểm rằng giai đoạn đầu của cuộc chiến thuế quan đã giúp hai bên có nhận thức rõ ràng và lý trí hơn về đối phương, góp phần giảm khả năng xảy ra xung đột trực tiếp. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại cuối cùng sẽ có người thiệt kẻ hơn. Dù kết quả là Trung Quốc thành công phản công để đạt lợi thế kinh tế lớn hơn, hay Mỹ thông qua chiến tranh thuế quan giải quyết vấn đề kinh tế trong nước và tăng cường tự tin trong cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc thì đều có thể tạo ra những bất ổn mới và làm phức tạp thêm cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc trong tương lai.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng cần thiết phải có sự can thiệp trực tiếp từ Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để phá vỡ bế tắc hiện tại.
Sau khi Mỹ tuyên bố hủy visa của một số sinh viên Trung Quốc, Bắc Kinh đã phản ứng mạnh mẽ, cáo buộc hành động này vi phạm quyền lợi sinh viên và cản trở giao lưu song phương.
Giữa lúc Shein chuẩn bị cho màn ra mắt hoành tráng tại Paris, vụ bê bối về việc bán búp bê tình dục "giống trẻ em" đã bùng nổ, đặt ra câu hỏi lớn về đạo đức kinh doanh của gã khổng lồ này.
Bằng những nước cờ tài chính và ngoại giao táo bạo, Sam Altman đã biến OpenAI thành trung tâm vũ trụ công nghệ, buộc các gã khổng lồ phải đặt cược vào tương lai của mình, dù đó là ván bài đầy rủi ro.
Tỷ lệ nợ hộ gia đình của Thái Lan đã vọt lên gần 90% GDP - mức cao nhất Đông Nam Á. Điều này phản ánh bức tranh tài chính đáng lo ngại khi hàng triệu người dân vay mượn để sống qua ngày.
Một cuộc điều tra gây chấn động dư luận châu Âu vừa được công bố, hé lộ những rủi ro nghiêm trọng từ các sản phẩm được bán trên hai nền tảng thương mại điện tử giá rẻ nổi tiếng của Trung Quốc là Temu và Shein.
Dù cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung mang lại thỏa thuận đình chiến thương mại ngắn hạn, làn sóng doanh nghiệp Mỹ di dời sản xuất khỏi Trung Quốc vẫn không giảm, gây ra lo ngại.
Ngân hàng Trung ương Thụy Sĩ (SNB) ghi nhận lợi nhuận quý III đạt 27,93 tỷ franc Thụy Sĩ (khoảng 35 tỷ USD), phần lớn nhờ giá trị vàng dự trữ tăng vọt.
Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại tạm thời, đổi lại việc nới lỏng kiểm soát đất hiếm và chip lấy đậu tương và thuế quan, nhưng đây có lẽ chỉ là khoảng lặng mong manh và đầy toan tính.