Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ vừa đưa ra phán quyết lịch sử, tuyên bố rằng việc Tổng thống Donald Trump áp đặt các mức thuế quan quy mô lớn đối với Trung Quốc và nhiều đối tác thương mại khác là vi phạm pháp luật. Phán quyết này yêu cầu chính quyền phải ngay lập tức dỡ bỏ các loại thuế này trong vòng 10 ngày, giáng một đòn mạnh vào chiến lược thương mại "nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Trump.

Cụ thể, vào ngày 28/5 (giờ địa phương), Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ với hội đồng gồm ba thẩm phán liên bang, đã ra một quyết định gây chấn động dư luận. Tòa án phán quyết rằng việc chính quyền Tổng thống Trump viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 để đơn phương áp đặt các mức thuế quan cao đối với Trung Quốc và hầu hết các đối tác thương mại là "bất hợp pháp và vô hiệu".

Vượt quá thẩm quyền hiến định

Phán quyết của tòa án dựa trên nguyên tắc cơ bản của Hiến pháp Mỹ, quy định rằng quyền lực chủ đạo trong việc quản lý chính sách thương mại đối ngoại thuộc về Quốc hội chứ không phải Tổng thống. Tòa án nhấn mạnh rằng mặc dù Tổng thống có thể sử dụng quyền hạn khẩn cấp để bảo vệ nền kinh tế, nhưng hành động của ông vẫn phải nằm trong khuôn khổ hiến pháp và không được vượt quá giới hạn pháp luật cho phép. Quyết định này được xem là một sự tái khẳng định vai trò tối thượng của Quốc hội trong việc hoạch định và thực thi chính sách thương mại của Mỹ.

Vụ kiện dẫn đến phán quyết lịch sử này được khởi xướng bởi Trung tâm Tư pháp Tự do (Liberty Justice Center), một tổ chức phi đảng phái đại diện cho năm doanh nghiệp nhỏ của Mỹ. Các doanh nghiệp này hoạt động trong các lĩnh vực như nhập khẩu rượu, giáo dục và nhạc cụ, đã lập luận rằng chính sách thuế quan đối ứng của chính quyền Trump đã gây ra những thiệt hại đáng kể cho hoạt động kinh doanh của họ.

Sau khi xem xét các lập luận, tòa án đã ra lệnh cấm vĩnh viễn, buộc chính quyền Trump phải tạm dừng việc thu các khoản thuế quan bị ảnh hưởng cho đến khi đạt được các thỏa thuận thương mại mới với các đối tác liên quan.

Yêu cầu dỡ bỏ chính sách thuế quan trong 10 ngày

Theo lệnh của tòa án, chính quyền của Tổng thống Trump có nghĩa vụ phải hoàn thành các thủ tục hành chính cần thiết trong vòng 10 ngày tới để dỡ bỏ tất cả các biện pháp thuế quan đã bị tuyên bố là bất hợp pháp. Danh sách các loại thuế bị ảnh hưởng bao gồm mức thuế 30% áp dụng cho hàng hóa từ Trung Quốc, mức thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada và mức thuế cơ bản 10% áp dụng cho hầu hết các loại hàng hóa nhập khẩu khác.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là phán quyết này không áp dụng cho các loại thuế quan được áp đặt theo Điều 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại. Điều khoản này cho phép Tổng thống áp đặt thuế quan đối với hàng nhập khẩu nếu chúng được coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Do đó, các mức thuế 25% mà chính quyền Trump đã áp dụng đối với ô tô, phụ tùng ô tô, thép và nhôm nhập khẩu vẫn sẽ duy trì hiệu lực, không bị ảnh hưởng bởi phán quyết của Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ.

×