Theo The Wall Street Journal, cả Thung lũng Silicon đang chơi ván cờ do Sam Altman sắp đặt. Bàn cờ là nền kinh tế AI tương lai, các quân cờ là những gã khổng lồ công nghệ trị giá hàng nghìn tỷ đô la và phần thưởng là quyền thống trị thế giới công nghệ trong thế kỷ 21.

Bằng hàng loạt các thương vụ ngoạn mục, Altman không chỉ huy động được nguồn vốn và năng lực tính toán dường như vô tận, anh đã làm được điều còn phi thường hơn, buộc tất cả những người chơi lớn nhất phải ngồi chung một thuyền, hay nói đúng hơn, trở thành những con châu chấu bị buộc chung trên một sợi dây.

Giờ đây, số phận của Nvidia, Microsoft, Oracle, AMD và cả SoftBank đều gắn chặt với sự thành bại của một công ty khởi nghiệp chưa hề có lợi nhuận.

Khi cả Thung lũng Silicon bị buộc chung một sợi dây

Chương mới nhất trong bản trường ca này là việc OpenAI tái định nghĩa mối quan hệ với Microsoft. "Cuộc hôn nhân thế kỷ" kéo dài 5 năm đã kết thúc giai đoạn trăng mật độc quyền.

Thỏa thuận mới, dù buộc OpenAI phải cam kết mua thêm 250 tỷ USD dịch vụ đám mây Azure, lại mang đến sự tự do. Microsoft đã từ bỏ quyền ưu tiên từ chối, cho phép OpenAI được tự do tìm kiếm các đối tác cung cấp năng lực tính toán khác.

Động thái này không phải là sự chia ly, mà là sự chuyển hóa chiến lược. Microsoft không còn là người bảo trợ độc quyền đứng trên OpenAI mà đã là thành viên, dù là thành viên quan trọng nhất, trong cộng đồng chung số phận mà Sam Altman đang xây dựng. Microsoft giờ đây cũng bị buộc vào cùng một sợi dây với những người khác.

Để hiểu được tài năng của Sam Altman, phải quay lại thời điểm khi tham vọng của anh còn bị xem là điên rồ. Đề xuất huy động 7 nghìn tỷ USD cho siêu dự án cơ sở hạ tầng AI mang tên "Stargate" đã bị cả Microsoft và TSMC thẳng thừng từ chối. CEO TSMC gọi anh là "quá hung hăng". CEO Microsoft Satya Nadella thì mỉa mai rằng ngân sách của ông chỉ có 80 tỷ USD.

Những nơi người khác thấy sự hoang tưởng, Altman thấy cơ hội. Anh tìm đến Masayoshi Son của SoftBank, một "kẻ điên" khác luôn khao khát những ván cược thay đổi thế giới.

Tại khu biệt thự mệnh danh "Cung điện Versailles" của Masayoshi Son ở Tokyo, trong bữa sáng đơn giản, một liên minh đã được hình thành. Nước cờ đầu tiên đã thành công, tạo ra cú hích đủ lớn để kéo cả cỗ máy vào guồng.

Nghệ thuật FOMO: Jensen Huang và ván bài trăm tỷ đô

TOI đưa tin, thành công với SoftBank đã kích hoạt thứ vũ khí tâm lý lợi hại nhất trong kho vũ khí của Sam Altman, đó là nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO). Jensen Huang của Nvidia, người đã cung cấp "cuốc và xẻng" cho cơn sốt vàng AI, không thể ngồi yên nhìn người khác chiếm vị trí trung tâm.

Altman đã khéo léo đổ thêm dầu vào lửa, tin đồn về việc OpenAI thuê chip TPU của Google đã khiến Nvidia chấn động. Jensen Huang lập tức gọi điện, các cuộc đàm phán được tái khởi động, kết quả là thỏa thuận khổng lồ được thông qua. Nvidia cho thuê 5 triệu con chip trị giá 350 tỷ USD và có quyền đầu tư 100 tỷ USD vào OpenAI. Altman không chỉ có được chip, anh đã có được sự cam kết không thể rút lại của nhà sản xuất chip quan trọng nhất hành tinh.

Hệ sinh thái cùng phụ thuộc và bong bóng niềm tin

Theo giới quan sát, Sam Altman không chỉ là nhà huy động vốn kiệt xuất, anh là kiến trúc sư hệ sinh thái. Những gì anh ta đang xây dựng không phải một công ty, mà là một hệ sinh thái cùng phụ thuộc lẫn nhau.

Đầu tiên, Sam Altman tạo ra vòng lặp tự củng cố. OpenAI cần năng lực tính toán nên Altman ký hợp đồng khổng lồ với Nvidia khiến định giá của cả OpenAI và Nvidia tăng vọt. Sự thành công này thu hút các đối tác khác như Oracle và AMD, những người cũng muốn có phần của chiếc bánh. Họ cũng ký các hợp đồng lớn, tiếp tục đẩy định giá và tầm nhìn lên cao hơn nữa. Đây là cơ chế tự tạo ra động lực, nơi niềm tin và vốn hóa thị trường được tạo ra từ chính các giao dịch.

Sam Altman cũng là bậc thầy trong việc khai thác sự cạnh tranh. Anh để Microsoft, Nvidia, Oracle, AMD cạnh tranh với nhau để giành được sự ưu ái của OpenAI.

Jensen Huang bình luận đầy trào phúng về thương vụ của Lisa Su, nhưng sự cạnh tranh đó cuối cùng chỉ mang lại lợi ích cho Sam Altman. OpenAI trở thành Thụy Sĩ của thế giới AI, nơi tất cả các cường quốc đều phải gửi gắm tài sản và tương lai của mình.

Tuy nhiên, rủi ro là cực kỳ lớn. Toàn bộ cấu trúc này được xây dựng trên lời hứa về AGI. Nó không dựa trên lợi nhuận hiện tại. Đây là bong bóng niềm tin lớn nhất trong lịch sử công nghệ. Nếu OpenAI vì lý do nào đó không thể thực hiện được lời hứa đó, hoặc nếu đối thủ cạnh tranh bất ngờ vượt lên, toàn bộ hệ sinh thái này có thể sụp đổ như tòa nhà bằng quân bài domino, kéo theo cả nền kinh tế công nghệ.

Khi ông lớn công nghệ đa quốc gia Oracle ký hợp đồng 300 tỷ USD, khi anh cả sản xuất linh kiện bán dẫn tích hợp đa quốc gia AMD sẵn sàng đánh đổi 10% cổ phần tương lai của công ty, họ không chỉ mua năng lực tính toán. Họ đang mua tấm vé để được ở gần tâm điểm của cơn bão.

Như CEO AMD Lisa Su đã phải thừa nhận: "OpenAI thực sự đang ở trung tâm của toàn bộ vũ trụ. Tất cả mọi người đều đang lắng nghe những gì Sam Altman nói".

Câu nói đó dù có phần tâng bốc, lại là sự thật không thể chối cãi. Sam Altman đã biến một công ty khởi nghiệp thành thế lực hấp dẫn không thể cưỡng lại, một lỗ đen mà tất cả các gã khổng lồ đều bị hút vào. Họ có thể không thích điều đó, nhưng họ không còn lựa chọn nào khác. Họ đều đã ở trên cùng một sợi dây, việc có thể "phong thần" hay không sẽ phụ thuộc vào thời gian sắp tới.

Sam Altman là một doanh nhân, nhà đầu tư và nhà lãnh đạo công nghệ nổi bật người Mỹ. Ông được biết đến nhiều nhất với vai trò là đồng sáng lập và Giám đốc điều hành (CEO) của OpenAI, tổ chức đứng sau các sản phẩm trí tuệ nhân tạo tiên tiến như ChatGPT và DALL·E.

Trước khi đến với OpenAI, Sam Altman từng là chủ tịch của Y Combinator (YC) – một trong những vườn ươm khởi nghiệp danh tiếng nhất thế giới, nơi hỗ trợ những công ty công nghệ lớn như Airbnb, Dropbox và Reddit. Altman bắt đầu sự nghiệp khi còn rất trẻ với dự án Loopt, một ứng dụng định vị xã hội, được ông sáng lập khi mới 19 tuổi và sau đó được mua lại vào năm 2012.

Năm 2015, cùng với Elon Musk và một số nhà khoa học hàng đầu, Altman đồng sáng lập OpenAI với mục tiêu đảm bảo trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) mang lại lợi ích cho toàn nhân loại. Dưới sự lãnh đạo của ông, OpenAI phát triển nhanh chóng, đặc biệt sau khi ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022, tạo nên cơn sốt toàn cầu về AI tạo sinh.

Altman cũng là một nhà đầu tư mạo hiểm tích cực, từng rót vốn vào các công ty như Reddit, Stripe và Helion Energy (năng lượng hạt nhân sạch). Ông được đánh giá là một trong những nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa nhất trong lĩnh vực công nghệ hiện nay, với ảnh hưởng sâu rộng đến hướng phát triển của trí tuệ nhân tạo và tương lai của nhân loại.

×