Chính “ma trận” kinh doanh này, chứ không phải những tranh cãi đạo đức, mới là nguyên nhân cốt lõi dẫn đến sự sụp đổ của “nữ hoàng livestream".

Bóc tách “ma trận” kinh doanh và chiến lược phân tán rủi ro

Thoạt nhìn, Dược phẩm Hoàng Hường là thương hiệu chính. Nhưng theo kết quả điều tra của cơ quan chức năng, “đế chế” mà Hoàng Hường điều hành thực chất là một mạng lưới khổng lồ và phức tạp.

Nó bao gồm ít nhất 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên, trải rộng trên nhiều lĩnh vực từ dược phẩm, thực phẩm chức năng đến nha khoa và mỹ phẩm.

Các sản phẩm chủ lực như nước súc miệng, viên uống xương khớp, mỹ phẩm dưỡng da là những mặt hàng đánh trúng tâm lý số đông, mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ để nuôi sống cả hệ thống.

Cấu trúc phân mảnh này không phải là ngẫu nhiên. Đây là một chiến lược được tính toán kỹ lưỡng nhằm nhiều mục đích. Thứ nhất, nó giúp phân tán rủi ro: khi một công ty hay một sản phẩm gặp vấn đề pháp lý, các thực thể khác trong mạng lưới vẫn có thể hoạt động bình thường.

Thứ hai, nó tạo ra một “ma trận” gây khó khăn cho công tác giám sát và thanh tra của cơ quan quản lý. Rất khó để có một cái nhìn toàn diện về dòng tiền và hoạt động thực tế khi chúng bị xé lẻ ra cho hàng chục pháp nhân khác nhau.

Cuối cùng, nó tạo ra một mạng lưới phân phối và cộng tác viên rộng khắp, khiến nhiều người bị cuốn vào vòng xoáy kinh doanh và trở thành những người bảo vệ trung thành cho thương hiệu.

Mô hình này giúp tối ưu hóa lợi nhuận và né tránh trách nhiệm, nhưng về bản chất, nó là một hệ thống thiếu minh bạch và tiềm ẩn nguy cơ cực lớn về mặt pháp lý.

Livestream: Cỗ máy kiếm tiền và công cụ lách luật

Vũ khí chính để cỗ máy này vận hành chính là livestream. Hoàng Hường đã biến livestream thành một công cụ quyền lực, nơi cô vừa là người bán hàng, vừa là “chuyên gia”, vừa là thần tượng.

Những buổi phát trực tiếp với hàng trăm nghìn lượt xem không chỉ mang về doanh thu khổng lồ, mà còn bộc lộ những kẽ hở chết người trong mô hình kinh doanh của cô.

Nghiêm trọng nhất là việc quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm. Nhiều người tiêu dùng đã tin rằng họ đang mua thuốc chữa bệnh chứ không phải thực phẩm chức năng, chỉ vì những lời cam kết “chắc như đinh đóng cột” của Hoàng Hường trên sóng trực tiếp.

Sự việc này không chỉ dừng ở mức độ tranh cãi. Năm 2022, Công ty Dược phẩm Hoàng Hường đã bị Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) xử phạt 65 triệu đồng vì vi phạm quảng cáo. Trước đó, chuỗi nha khoa Confident Smile cũng bị Sở Y tế Hà Nội rút giấy phép hoạt động do không đáp ứng đủ các điều kiện về nhân sự và cơ sở vật chất.

Những lần bị xử phạt này chính là những cảnh báo sớm nhất về sự bất ổn của cả hệ thống. Chúng cho thấy một thực tế rằng, đằng sau những lời quảng cáo hào nhoáng là một sự thật không hề hoàn hảo.

Tuy nhiên, đối với một “đế chế” phụ thuộc gần như tuyệt đối vào livestream để duy trì doanh số, Hoàng Hường dường như sẵn sàng chấp nhận rủi ro, cố tình “nói quá” để tạo hiệu ứng bán hàng. Ranh giới giữa quảng cáo hợp pháp và thông tin sai lệch đã bị xóa nhòa ngay trên sóng trực tiếp, trước sự chứng kiến của hàng triệu người.

Phần nổi của tảng băng chìm và hệ quả xã hội

Những lần bị xử phạt đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Vấn đề sâu xa hơn nằm ở sự thiếu minh bạch trong toàn bộ cách vận hành. Người tiêu dùng bị lạc trong ma trận của các đại lý, khó phân biệt được đâu là sản phẩm chính hãng, đâu là hàng trôi nổi. Khi xảy ra sự cố, việc quy trách nhiệm pháp lý cũng trở nên khó khăn, bởi chủ thể đứng tên kinh doanh và người trực tiếp quảng cáo có thể không trùng nhau.

Hệ quả xã hội của mô hình này không hề nhỏ. Nó làm xói mòn nghiêm trọng niềm tin của người tiêu dùng không chỉ với thương hiệu Hoàng Hường, mà còn với cả ngành dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng nói chung. Đối với những doanh nghiệp làm ăn chân chính, việc thuyết phục khách hàng trở nên khó khăn hơn gấp bội, bởi tâm lý hoài nghi đã lan rộng trong xã hội.

Rõ ràng, “đế chế” của Hoàng Hường được xây dựng trên một nền móng không vững chắc, với những vết nứt ngày càng lớn về cả hình ảnh lẫn pháp lý. Các scandal phát ngôn chỉ là chất xúc tác, còn cấu trúc kinh doanh thiếu minh bạch và những hành vi coi thường pháp luật mới chính là quả bom hẹn giờ. Và việc quả bom đó phát nổ chỉ còn là vấn đề thời gian.

Ở kỳ cuối, chúng ta sẽ phân tích sâu hơn về những bài học đắt giá được rút ra từ vụ án Hoàng Hường: từ khoảng trống pháp lý trong quản lý, hiện tượng “fan cuồng” khó lý giải, cho đến trách nhiệm của các bên liên quan trong việc xây dựng một thị trường kinh doanh trực tuyến lành mạnh.

>>Kỳ 1: Hồ sơ Hoàng Hường: Quyền lực, ảo vọng và sụp đổ

>>Kỳ 2: Hoàng Hường với công thức tạo dựng 'đế chế triệu views'

>> Kỳ 3: Khi 'nữ hoàng livestream' tự đốt cháy hình ảnh

×