Bầu không khí căng thẳng của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung dường như đang được xoa dịu bởi những nỗ lực ngoại giao con thoi ở cấp cao nhất. Ngay trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh rất được mong đợi giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình, một cuộc điện đàm quan trọng đã diễn ra giữa Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Mỹ, Ngoại trưởng Marco Rubio. Cuộc đối thoại này cùng với những đột phá đạt được tại bàn đàm phán ở Kuala Lumpur, đang thắp lên hy vọng về thỏa thuận đình chiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Đi cùng hướng: Thông điệp từ cuộc điện đàm cấp cao

Trong cuộc điện đàm, cả hai nhà ngoại giao hàng đầu đều nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của mối quan hệ song phương. Ngoại trưởng Rubio được cho là đã khẳng định rằng quan hệ Mỹ - Trung là mối quan hệ song phương quan trọng nhất trên thế giới.

Về phía mình, Bộ trưởng Vương Nghị đã có những phát biểu mang tính xây dựng cao. Ông nhấn mạnh rằng mối quan hệ "lành mạnh, ổn định và bền vững" là lợi ích chung của cả hai nước và là kỳ vọng của cộng đồng quốc tế. Một cách khéo léo, ông đã ca ngợi mối quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo, cho rằng Chủ tịch Tập và Tổng thống Trump có mối quan hệ lâu dài và tôn trọng lẫn nhau. Điều này đã trở thành tài sản chiến lược quý giá nhất của quan hệ Trung - Mỹ.

Ông Vương Nghị cũng không né tránh những trắc trở gần đây nhưng xác nhận các cuộc đàm phán vừa kết thúc ở Kuala Lumpur là bước ngoặt tích cực. Theo ông, hai bên đã làm rõ lập trường, tăng cường sự hiểu biết và quan trọng nhất là đã đạt được một thỏa thuận khung.

"Điều này lần nữa chứng minh rằng, chỉ cần hai bên kiên trì giải quyết mâu thuẫn thông qua đối thoại và từ bỏ việc tùy tiện gây áp lực, thì có khả năng sẽ thúc đẩy mối quan hệ ổn định và tiến lên", ông Vương Nghị nói. Lời kêu gọi "hai bên cùng đi chung một hướng" của ông được xem là thông điệp rõ ràng rằng Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác để chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh thành công.

Giải pháp từng giai đoạn: Kỳ vọng từ giới học giả

Những tín hiệu lạc quan từ 2 Ngoại trưởng đã được giới học giả diễn giải như dấu hiệu cho thấy thỏa thuận đình chiến đang ở rất gần. Giáo sư Chu Phong, Viện trưởng Viện Quan hệ Quốc tế, Đại học Nam Kinh (Trung Quốc), nhận định: "Từ những tuyên bố của hai bên, có thể thấy phương án thỏa hiệp sơ bộ đã được hình thành". Theo ông, nếu cả hai nhà lãnh đạo đều gật đầu tại cuộc gặp sắp tới, cuộc chiến thương mại về cơ bản có thể đạt được một giải pháp theo từng giai đoạn.

Thuật ngữ này rất quan trọng, nó không ngụ ý về thỏa thuận toàn diện có thể giải quyết tất cả các vấn đề gai góc mà là một thỏa thuận thực tế hơn, tập trung vào việc giải quyết các vấn đề cấp bách trước mắt (như đất hiếm, đậu nành, thuế quan) và tạo ra khoảng lặng cần thiết để hai bên có thêm thời gian cho các cuộc đàm phán phức tạp hơn trong tương lai.

Phó giáo sư Lý Minh Giang từ Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) cũng có chung nhận định. Ông tin rằng một thỏa thuận thực chất sẽ được công bố. Tuy nhiên, ông cũng đưa ra lời nhắc nhở thực tế: "Những mâu thuẫn sâu sắc và cơ bản giữa Trung - Mỹ vẫn còn tồn tại và khó có thể được giải quyết trong ngắn hạn".

Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình, dự kiến diễn ra bên lề Hội nghị APEC đang rất được trông chờ. Nó không chỉ là cuộc gặp gỡ ngoại giao, mà còn là cơ hội để chính thức hóa những thỏa thuận đã đạt được ở cấp kỹ thuật, biến chúng thành cam kết chính trị ở cấp cao nhất.

Thỏa thuận đất hiếm đổi lấy đậu nành và việc không áp thuế 100% có thể sẽ là trọng tâm của tuyên bố chung. Nếu được công bố, nó sẽ là liều thuốc an thần quý giá cho các thị trường tài chính toàn cầu đang lo lắng. Tuy nhiên, như các chuyên gia đã chỉ ra, đây chỉ là bước khởi đầu. Cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn giữa hai siêu cường sẽ không biến mất chỉ sau cái bắt tay. Nhưng ít nhất, một giải pháp từng giai đoạn cũng sẽ giúp thế giới có khoảng lặng cần thiết để thở, sau nhiều tháng đối đầu căng thẳng.

×