Văn phòng Nội các Nhật Bản vào ngày 16/5 đã công bố số liệu về tình hình kinh tế nước này trong quý đầu tiên của năm 2025, cho thấy Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế đã suy giảm. Đây là lần đầu tiên sau một năm, kinh tế Nhật Bản ghi nhận tăng trưởng âm, làm dấy lên lo ngại về triển vọng phục hồi trong bối cảnh những thách thức từ bên ngoài ngày càng gia tăng.

Suy giảm mạnh hơn dự báo

Theo số liệu chính thức, GDP thực tế của Nhật Bản trong quý I năm nay đã giảm 0,2% so với quý trước. Khi tính theo cơ sở hàng năm, mức suy giảm này lên tới 0,7%. Kết quả này không chỉ cho thấy sự chững lại mà còn tệ hơn đáng kể so với dự báo của giới chuyên gia kinh tế. Trước đó, các nhà phân tích chỉ dự đoán mức giảm khiêm tốn hơn, khoảng 0,1% so với quý trước và 0,2% trên cơ sở hàng năm. Sự chênh lệch này cho thấy tình hình thực tế diễn biến tiêu cực hơn so với kỳ vọng.

Các nhà phân tích và giới truyền thông Nhật Bản đã chỉ ra nhiều yếu tố dẫn đến sự suy giảm này, trong đó đáng chú ý nhất là tác động từ cuộc chiến thuế quan do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng. Tờ Nihon Keizai Shimbun nhận định rằng chính sách thuế quan của Mỹ đã làm tăng bất ổn trong môi trường bên ngoài. Sự bất ổn này ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thương mại quốc tế, vốn là động lực quan trọng của nền kinh tế định hướng xuất khẩu như Nhật Bản.

Bên cạnh yếu tố bên ngoài, tiêu dùng trong nước, trụ cột chính của nền kinh tế Nhật Bản, chiếm hơn một nửa GDP, cũng được đánh giá là không đủ mạnh để bù đắp sự sụt giảm từ các khu vực khác. Số liệu cho thấy tiêu dùng cá nhân trong quý I chỉ tăng rất nhẹ, 0,04% so với quý trước, gần như không thay đổi. Theo Nihon Keizai Shimbun, giá cả cao là một trong những nguyên nhân khiến chi tiêu của người dân còn dè dặt.

Xuất khẩu giảm, nhập khẩu tăng

Phân tích chi tiết các thành phần của GDP càng làm rõ hơn nguyên nhân suy giảm. Trong quý I, kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản đã giảm 0,6%. Đây là lần đầu tiên sau bốn quý liên tiếp tăng trưởng dương, hoạt động xuất khẩu của nước này ghi nhận mức giảm. Điều này phản ánh rõ nét ảnh hưởng của môi trường thương mại toàn cầu bất ổn và sự sụt giảm nhu cầu từ các đối tác chính.

Ngược lại với xuất khẩu, nhập khẩu lại tăng mạnh tới 2,9% trong cùng kỳ. Theo nguyên tắc tính toán GDP, khi nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu hoặc xuất khẩu giảm trong khi nhập khẩu tăng, yếu tố thương mại ròng sẽ có tác động tiêu cực và kéo tốc độ tăng trưởng GDP đi xuống.

Việc kinh tế Nhật Bản bất ngờ rơi vào suy thoái trong quý đầu năm sau một giai đoạn tăng trưởng ổn định, cho thấy nền kinh tế lớn của nước này đang đối mặt với những thách thức đáng kể từ cả yếu tố bên ngoài như căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, chính sách thuế quan của Mỹ và những hạn chế nội tại như sức mua yếu của người tiêu dùng.

×