Bữa tiệc xuất khẩu vội vã của châu Á sang Mỹ dường như đã đến hồi kết. Sau nhiều tháng các nhà sản xuất chạy đua để đưa hàng hóa vào thị trường Mỹ trước khi các mức thuế quan mới của chính quyền Tổng thống Trump có hiệu lực, giờ đây nền kinh tế xuất khẩu đã bắt đầu lộ những dấu hiệu đáng lo ngại.

Các nhà phân tích cảnh báo rằng làn sóng giao hàng sớm đang nhanh chóng hạ nhiệt, có nguy cơ kéo theo sự sụt giảm mạnh mẽ trong hoạt động xuất khẩu của khu vực trong những quý tới, đặt ra một bài toán hóc búa cho các nhà hoạch định chính sách.

Dấu hiệu hạ nhiệt xuất khẩu từ cảng biển đến cước phí

Những con số không biết nói dối, dữ liệu từ các cảng biển và thị trường vận tải đang phát đi những tín hiệu rõ ràng về một sự suy yếu. Theo Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF), lượng container cập cảng Mỹ được dự báo sẽ giảm mạnh hai con số kể từ tháng 8 và có thể chạm đáy vào tháng 11 ở mức thấp nhất trong hơn một năm qua.

Cùng lúc đó, giá cước vận tải, một chỉ báo nhạy cảm của nhu cầu toàn cầu đã lao dốc không phanh. Chỉ số Container Thế giới của Drewry cho thấy giá cước cho một container 40 feet từ Thượng Hải đến Los Angeles đã bốc hơi hơn một nửa, giảm tới 55% chỉ trong vòng hơn một tháng.

Ông Jimmy Ting, một nhà điều hành kỳ cựu trong ngành giao nhận vận tải tại San Francisco, xác nhận rằng xu hướng các nhà nhập khẩu Mỹ tích trữ hàng hóa đã dần suy yếu, đặc biệt với các mặt hàng bán lẻ.

Cảnh báo từ chuyên gia

Giới phân tích kinh tế cũng đồng loạt đưa ra những dự báo kém lạc quan. Ông Alex Holmes từ Economist Intelligence Unit (EIU) nhận định rằng hiệu ứng giao hàng sớm sẽ sớm tan biến hoàn toàn, đẩy tăng trưởng xuất khẩu của châu Á - Thái Bình Dương vào một cục diện rất bất lợi trong nửa cuối năm. EIU thậm chí còn dự báo xuất khẩu của Malaysia có thể giảm tới 20% vào đầu năm 2026.

Trong khi đó, ông Chris Rogers của S&P Global Market Intelligence lại chỉ ra một biến số khác, lạm phát tại Mỹ. Ông cho rằng khi các doanh nghiệp bắt đầu chuyển gánh nặng thuế quan sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá, nhu cầu sẽ bị ảnh hưởng. Theo dự báo của ông, giá các mặt hàng tiêu dùng lâu bền có thể tăng 5% trong 18 tháng tới và một số hàng nhập khẩu đã phải gánh mức tăng từ 10% đến 15%.

Nghịch lý thị trường chứng khoán: Sự lạc quan che lấp rủi ro?

Điều kỳ lạ là trong khi các chỉ số kinh tế vĩ mô đang nhuốm màu xám, các thị trường chứng khoán châu Á lại đang trong một đợt tăng trưởng ấn tượng. Kể từ khi ông Trump công bố chính sách thuế, chỉ số KOSPI của Hàn Quốc đã tăng vọt 24% và các thị trường như Việt Nam, Đài Loan cũng ghi nhận mức tăng trưởng hai con số.

Sự lạc quan này khiến nhiều chuyên gia lo ngại. Họ cho rằng thị trường đang phớt lờ những rủi ro kinh tế hữu hình. Bà Chi Lo, một chiến lược gia cấp cao tại BNP Paribas Asset Management, đã thẳng thắn cảnh báo: "Từ góc độ lý trí, hoàn toàn không có lý do để lạc quan". Phải chăng các nhà đầu tư đang quá say sưa trong men say của thị trường mà quên mất những cơn gió ngược đang hình thành?

Góc nhìn trái chiều: Có thật sự tồn tại làn sóng giao hàng sớm?

Tuy nhiên, không phải ai cũng tin vào kịch bản sụp đổ. Một luồng ý kiến khác cho rằng câu chuyện về làn sóng giao hàng sớm có thể đã bị thổi phồng. Ông Frederic Neumann, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á của HSBC đã đưa ra một lập luận phản biện sắc bén. Ông chỉ ra rằng, dữ liệu từ Cục Điều tra Dân số Mỹ (U.S. Census Bureau) cho thấy mức tăng hàng tồn kho của các nhà sản xuất và bán lẻ trong những tháng qua là rất nhỏ.

"Mặc dù mọi người đều đang nói về hiệu ứng giao hàng sớm, nhưng thực tế lại thiếu bằng chứng từ phía hàng tồn kho", ông Neumann nói. Ông cho rằng, nếu không có một đợt tích trữ hàng hóa lớn thì cũng sẽ không có một sự sụt giảm tương ứng khi đợt tích trữ này kết thúc.

Lý giải cho điều này, theo ông Neumann, có thể nằm ở sức mạnh bất ngờ của người tiêu dùng Mỹ. "Nhu cầu tiềm ẩn của người tiêu dùng Mỹ có thể mạnh hơn so với dự kiến", ông kết luận. Nếu lập luận này đúng, nền kinh tế châu Á có thể sẽ không phải đối mặt với một cú "hạ cánh cứng" đột ngột, mà thay vào đó là một sự chậm lại từ từ.

Tương lai của nền kinh tế châu Á đang đứng trước một ngã rẽ đầy bất định. Liệu cú sốc từ việc kết thúc làn sóng giao hàng sớm có đẩy khu vực vào suy thoái, hay sức mạnh bền bỉ của người tiêu dùng sẽ một lần nữa trở thành vị cứu tinh?

×