Đóng popup đăng nhập
Đăng nhập Đăng ký

hoặc

Vui lòng nhập thông tin cá nhân

Đặt lại mật khẩu

Nhập email của bạn để lấy lại mật khẩu

Email không đúng

Học sinh hiểu bài hơn khi giáo viên ứng dụng AI vào giảng dạy

Thứ năm, 20/11/2025 16:44 (GMT+7)

Việc ứng dụng AI trong giảng dạy giúp giáo viên rút ngắn thời gian soạn bài, thiết kế bài giảng linh hoạt và tạo các mô phỏng trực quan, từ đó giúp học sinh tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn và lớp học trở nên sinh động.

Giáo viên tận dụng AI để đổi mới bài giảng

Cô Hoàng Mai, giáo viên Ngữ văn tại THCS Trương Công Định (Hải Phòng), mô tả AI là “trợ lý thầm lặng” giúp tiết kiệm hàng giờ chuẩn bị.

Cô cho biết: "Trước đây, để thiết kế một bộ câu hỏi luyện tập theo từng mức độ từ nhận biết đến vận dụng, tôi phải biên soạn thủ công khoảng 3-4 ngày mới xong. Giờ đây, tôi sử dụng các chatbot AI để tạo phiên bản gợi ý, sau đó chỉnh sửa theo giọng dạy của mình, điều này này giúp toàn bộ quy trình được rút gọn xuống còn 4-5 giờ".

“Không thể bê nguyên bản thông tin AI đưa ra, nhưng nó rút ngắn quá trình lên ý tưởng nội dung. Phần quan trọng nhất vẫn là khả năng truyền đạt và kinh nghiệm của giáo viên”, cô cho biết thêm.

Ban đầu cô Mai khá thận trọng, lo AI có thể “lấn sân” vào những phần việc vốn là kỹ năng nghề của mình. Nhưng qua thời gian, quan điểm của cô thay đổi. “AI đưa ra gợi ý, còn quyết định cuối cùng vẫn thuộc về giáo viên. Việc vận dụng vào bài giảng thế nào, với đối tượng học sinh ra sao, đó là điều máy móc chưa làm được”.

Việc sử dụng AI trong giảng dạy giúp giáo viên rút ngắn quy trình soạn bài giảng. Ảnh: NVCC

AI cũng được cô Mai dùng để phân tích mức độ đọc hiểu của học sinh. Với cùng một đoạn văn, cô yêu cầu AI đánh giá độ khó và đề xuất câu hỏi cho từng nhóm trình độ. Điều này giúp thay đổi việc “dạy một giáo án cho 45 học sinh”.

Chiều ngược lại, cô Mai cho rằng AI có thể khiến học sinh hiểu sai rằng công nghệ luôn đúng. “Tôi phải nói đi nói lại: AI hỗ trợ, chứ không thay thế tư duy. Học sinh dễ tin vào câu trả lời trơn tru, nhưng không phải lúc nào cũng chính xác”.

Khác với môn xã hội, thầy Minh Tùng, giáo viên Vật lý tại trường THPT Lê Chân (Hải Phòng) lại nhìn thấy AI như công cụ mô phỏng mạnh mẽ. Thầy kể rằng có những khái niệm học sinh thường rất khó hình dung, như giao thoa sóng hay trường điện từ. Trước đây, giáo viên phải chiếu video hoặc vẽ hình. Nay thầy dùng AI để tạo mô phỏng theo yêu cầu, giúp học sinh nhìn thấy hiện tượng dưới dạng trực quan. Điều này giúp những kiến thức vật lý khô khan trở nên dễ hiểu hơn và sinh động hơn.

Tuy nhiên, thầy Tùng cũng thừa nhận mặt trái: “Một số em ỷ lại quá mức. Giao bài tập tự luận nhưng câu chữ trôi chảy bất thường, cách giải lại khác với kiến thức được học trên lớp. Mình chỉ cần đọc là biết có bàn tay AI”. Với giáo viên, khó khăn không chỉ nằm ở việc học sinh gian lận mà còn ở chỗ phân biệt đâu là sản phẩm thật sự của năng lực tư duy. “Chúng tôi phải điều chỉnh cách ra đề, thiên về quy trình hơn kết quả. Hỏi các em vì sao lại ra đáp án đó. Lập luận lỏng lẻo là lộ ngay”, thầy nói.

Cả hai giáo viên đều cho rằng AI khiến công việc dạy học phong phú hơn nhưng đòi hỏi giáo viên phải trang bị kiến thức công nghệ, đồng thời thay đổi cách đánh giá để học sinh không thể dựa hoàn toàn vào công cụ.

Ứng dụng AI đúng cách để tăng hiệu quả dạy và học

Cuối năm 2024, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam đã thực hiện khảo sát về mức độ sẵn sàng của học sinh Việt Nam đối với AI. Kết quả có hơn 87% học sinh THCS có hiểu biết về AI. Tuy nhiên chỉ có 17% học sinh ứng dụng AI rất hiệu quả, 50% học sinh ứng dụng hiệu quả, hơn 30% còn lại cảm thấy bình thường hoặc ứng dụng không hiệu quả.

Ngoài ra học sinh còn gặp phải một số khó khăn như thiếu kiến thức và kỹ năng về AI; thiếu trang thiết bị, công nghệ; thiếu hướng dẫn từ giáo viên...

Đối với giáo viên, kết quả khảo sát cho thấy 76% giáo viên cho biết đã từng sử dụng AI trong giảng dạy. Trong số này, có hơn 30,95% giáo viên phân vân về hiệu quả sử dụng và hơn 20% giáo viên chưa tự tin khi ứng dụng AI trong giáo dục.

Thực tế, nhìn lại chỉ vài năm trước đây, việc ứng dụng công nghệ trong dạy học chủ yếu dừng lại ở phần mềm hỗ trợ trình chiếu hay quản lý học sinh. Ngày nay AI đã trực tiếp tham gia vào quá trình giảng dạy, kiểm tra, thậm chí gợi ý phương pháp học tập cá nhân hóa. AI đã trở thành cụm từ quen thuộc trong lĩnh vực giáo dục toàn cầu.

Tại nhiều quốc gia đã xây dựng chiến lược quốc gia về AI trong giáo dục. Singapore đưa AI vào hỗ trợ đánh giá năng lực của học sinh. Mỹ ứng dụng AI để gợi ý kế hoạch học tập cá nhân. Trung Quốc phát triển các lớp học thông minh với hệ thống theo dõi dữ liệu dựa trên thời gian học tập thực của học sinh.

Để sử dụng AI hiệu quả trong quá trình truyền thụ kiến thức, theo cô Mai, giáo viên cần coi đây là công cụ hỗ trợ, không phải nguồn sao chép. Các mô hình có thể tạo khung bài giảng, gợi ý ý tưởng, hoặc đề xuất ví dụ minh họa. Tuy nhiên, giáo viên phải kiểm tra toàn bộ nội dung vì AI có thể tạo thông tin sai hoặc không phù hợp với chương trình.

Trong lớp học, AI cũng giúp tóm tắt tài liệu dài hoặc chuyển một chủ đề khó thành ngôn ngữ dễ hiểu. Nhưng điều quan trọng là giáo viên phải kiểm soát độ chính xác, bởi mô tả giản lược quá mức có thể khiến học sinh hiểu sai bản chất kiến thức. Ngoài ra, việc dùng AI để phân tích mức độ tiến bộ của học sinh chỉ hiệu quả khi dữ liệu đầu vào được làm sạch và đánh giá lại bằng mắt nghề. Công nghệ hỗ trợ, nhưng quyết định cuối cùng thuộc về con người.

Nhiều lớp học dùng AI dành riêng cho giáo viên được mở ra nhằm giúp các thầy cô tiếp cận công nghệ nhanh chóng. Ảnh: Tin học Sao Việt

Thầy Minh Tùng nhận định, AI mang lại lợi ích lớn ở những môn cần mô phỏng. Các mô hình có khả năng tái tạo hình ảnh, chuyển động theo yêu cầu. Tuy nhiên, khi đưa vào bài giảng, giáo viên cần đảm bảo rằng mô phỏng phản ánh đúng nguyên tắc khoa học, tránh để học sinh tiếp nhận sai lệch về mặt kỹ thuật.

Một vấn đề nổi lên mạnh mẽ trong vài năm qua là học sinh lạm dụng AI để hoàn thành bài tập. Từ bài văn đến báo cáo môn khoa học, công cụ có thể tạo nội dung trong vài giây, khiến giáo viên khó đánh giá đúng năng lực thật. Để đối phó, cô Mai, thầy Tùng và nhiều giáo viên khác cho biết đã chuyển sang hình thức kiểm tra gắn với lý giải và phản biện. Khi buộc học sinh giải thích cách làm, nguồn AI lập tức lộ rõ vì nội dung tạo sẵn khó gắn với tư duy cá nhân.

Các chuyên gia khuyến nghị các trường nên kết hợp cả công cụ phát hiện nội dung AI và nâng chuẩn đánh giá năng lực. Nếu chỉ dựa vào phần mềm phát hiện thì độ chính xác không cao, trong khi việc thay đổi cách kiểm tra để đánh giá theo hướng chú trọng quá trình mới là giải pháp bền vững. Quan trọng hơn cả là dạy học sinh hiểu ranh giới giữa hỗ trợ và gian lận. AI có thể là công cụ học tập, nhưng nếu dùng sai, nó phá vỡ động lực rèn luyện tư duy, khiến học sinh hổng kiến thức cơ bản.

Thái Sơn
Nguồn: