Một cuộc đua nghẹt thở với thời gian đang diễn ra trên các tuyến vận tải hàng không xuyên Thái Bình Dương. Lời đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc sẽ áp đặt mức thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc kể từ ngày 1/11 đã khiến thị trường vận chuyển sôi sục. Các nhà sản xuất Trung Quốc đang cuống cuồng tìm mọi cách để đưa hàng hóa của mình đến Mỹ trước "giờ G", tạo ra cơn sốt vận chuyển và đẩy giá cước lên những mức không tưởng.

Cơn sốt vận chuyển và giá cước tăng phi mã

Thị trường vận tải hàng không từ Trung Quốc sang Mỹ vốn khá trầm lắng trong thời gian qua đã đột ngột "thức giấc" mạnh mẽ. Theo ghi nhận từ các doanh nghiệp giao nhận vận tải lớn, giá cước cho tuyến đường trọng điểm từ Thượng Hải đến Bờ Tây Mỹ đã tăng vọt.

Cụ thể, vào đầu tháng 10, giá cước chỉ ở mức khoảng 25 nhân dân tệ/kg. Nhưng chỉ trong vòng hai tuần, con số này đã leo lên mức 35-47 nhân dân tệ/kg. Lấy mức giá trung bình là 40 nhân dân tệ/kg, mức tăng lên tới gần 68%. Điều này có nghĩa là chi phí để vận chuyển một lô hàng bằng đường hàng không đã tăng gần gấp đôi trong thời gian ngắn.

Nguyên nhân của sự tăng giá đột biến này rất rõ ràng, các nhà xuất khẩu Trung Quốc đang tranh giành từng suất vận chuyển ít ỏi còn lại với hy vọng lô hàng của họ có thể hạ cánh an toàn trên đất Mỹ trước khi mức thuế 100% có khả năng được áp dụng.

Canh bạc của các nhà xuất khẩu

Tuy nhiên, đằng sau sự hối hả này là sự hoài nghi không nhỏ trong giới logistics chuyên nghiệp. Nhiều chuyên gia trong ngành giao nhận hàng hóa cho rằng lời đe dọa của ông Trump thực chất chỉ là "đòn gió", một chiến thuật đàm phán cứng rắn chứ khó có thể trở thành hiện thực.

Lập luận của họ dựa trên thực tế kinh tế đơn giản, mức thuế trừng phạt quá cao sẽ là con dao hai lưỡi, gây tổn hại cho cả hai nền kinh tế. Nếu cộng thêm mức thuế 100% vào các mức thuế hiện có, tổng mức thuế có thể lên tới 155%. Ở mức này, hàng hóa Trung Quốc gần như không còn khả năng cạnh tranh, khiến các nhà xuất khẩu không thể bán hàng. Nhưng ở chiều ngược lại, các nhà nhập khẩu và người tiêu dùng Mỹ sẽ ngay lập tức đối mặt với một cuộc khủng hoảng, giá cả hàng hóa tăng vọt và chuỗi cung ứng bị đứt gãy nghiêm trọng. Do đó, nhiều người tin rằng đây chỉ là chiến thuật gây áp lực tối đa trước hạn chót đàm phán vào ngày 10/11.

Cơn sốt vận chuyển hiện tại là đỉnh điểm của chuỗi các hành động leo thang căng thẳng. Ngòi nổ được cho là đến từ việc Bắc Kinh quyết định siết chặt xuất khẩu đất hiếm, một nguồn tài nguyên quan trọng cho nhiều ngành công nghiệp công nghệ cao của Mỹ. Đáp lại, ông Trump đã tung ra con bài thuế quan, thậm chí còn đe dọa hạn chế quyền bay của các hãng hàng không Trung Quốc qua không phận Nga để đến Mỹ.

Tình hình này trái ngược hoàn toàn với không khí đình chiến hồi tháng 5, khi hai bên đã đồng ý hạ nhiệt với việc Mỹ giảm thuế từ 145% xuống 30% và Trung Quốc giảm từ 125% xuống 10%.

Thực tế, ngay cả khi không có lời đe dọa mới nhất của ông Trump, một xu hướng dịch chuyển lớn hơn đã và đang diễn ra. Dữ liệu từ công ty tư vấn Rotate cho thấy, các nhà nhập khẩu đã chủ động đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc trong suốt năm qua. Từ tháng 5/2024 đến tháng 5/2025, lượng hàng công nghệ xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm 14.200 tấn, trong khi lượng hàng tương tự từ các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương khác lại tăng tới 43.000 tấn. Điều này cho thấy cuộc đua chạy thuế hiện tại chỉ là cơn sóng ngắn hạn trên bề mặt dòng chảy tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu.

×