Cuộc đối đầu kinh tế - công nghệ giữa Washington và Bắc Kinh vừa chứng kiến bước leo thang mang tính chiến lược sâu sắc. Không còn giới hạn ở thuế quan, Lầu Năm Góc đã chính thức bước vào cuộc đua khoáng sản quyết liệt. Với khoản đầu tư lên tới 1 tỷ USD, Bộ Quốc phòng Mỹ đang tiến hành chiến dịch tích trữ quy mô lớn các kim loại chiến lược, động thái được xem là đòn phủ đầu nhằm vô hiệu hóa "vũ khí" đất hiếm và khoáng sản mà Trung Quốc đang nắm giữ.

Cơn sốt mua sắm chiến lược

Theo các tài liệu được Cơ quan Hậu cần Quốc phòng (DLA) của Mỹ công bố và được tờ Financial Times phân tích, một kế hoạch mua sắm khổng lồ đang được triển khai. Ngân sách 1 tỷ USD sẽ được phân bổ để thu mua danh mục đa dạng các kim loại quan trọng, bao gồm Cobalt (500 triệu USD), Antimon (245 triệu USD), Tantali (100 triệu USD), Yttri (45 triệu USD).

Đây không phải là hoạt động mua sắm thông thường. DLA là cơ quan chịu trách nhiệm quản lý Kho dự trữ Quốc phòng Quốc gia (National Defense Stockpile), kho tài nguyên chiến lược trị giá khoảng 1,3 tỷ USD (tính đến năm 2023) chỉ được phép sử dụng trong các tình huống khẩn cấp. Việc bơm thêm 1 tỷ USD vào kho dự trữ này cho thấy mức độ nghiêm trọng mà Washington đang nhìn nhận về mối đe dọa từ sự gián đoạn chuỗi cung ứng.

Đáng chú ý, chiến dịch lần này còn đánh dấu sự mở rộng về phạm vi. Một số kim loại trước đây không nằm trong danh sách ưu tiên dự trữ nay đã được đưa vào, cho thấy sự đánh giá lại toàn diện về các điểm yếu chiến lược của Mỹ. Bên cạnh các kim loại kể trên, Mỹ còn có kế hoạch thu mua thêm đất hiếm, zirconi, bismuth và indi. Đơn cử như indi, kế hoạch thu mua lên tới 222 tấn, gần bằng toàn bộ nhu cầu tinh luyện hàng năm của cả nước Mỹ (khoảng 250 tấn).

Động thái của Lầu Năm Góc không phải là ngẫu nhiên. Nó là phản ứng trực tiếp và mạnh mẽ trước các hành động gần đây của Trung Quốc nhằm "vũ khí hóa" vị thế thống trị của mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc Bắc Kinh liên tiếp đưa ra các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với đất hiếm, gallium, germanium và gần đây nhất là zirconi đã gióng lên hồi chuông báo động ở Washington và các nước phương Tây.

Bộ Quốc phòng Mỹ xác định rằng những khoáng sản này là tối cần thiết cho an ninh quốc gia. Chúng là thành phần không thể thiếu trong việc sản xuất mọi thứ, từ các hệ thống vũ khí dẫn đường chính xác, công nghệ radar tiên tiến, hệ thống dò tìm tên lửa, cho đến các hợp kim siêu bền dùng trong hàng không quân sự. Sự phụ thuộc vào một đối thủ cạnh tranh chiến lược như Trung Quốc trong các lĩnh vực này được xem là rủi ro không thể chấp nhận được. Do đó, các hoạt động xây dựng kho dự trữ đã được đẩy nhanh rõ rệt.

Nỗ lực tái sinh ngành công nghiệp nội địa

Sự quyết tâm của Lầu Năm Góc được củng cố bởi hành lang pháp lý và tài chính vững chắc. Đạo luật "Lớn và Đẹp" (OBBA) do Tổng thống Donald Trump ký ban hành đã cấp nguồn ngân sách khổng lồ lên tới 7,5 tỷ USD dành riêng cho việc bảo đảm an ninh khoáng sản.

Nguồn vốn này được phân bổ một cách chiến lược, trong đó 2 tỷ USD dành riêng cho việc tăng cường kho dự trữ quốc phòng của Lầu Năm Góc, 5 tỷ USD đầu tư vào các dự án nhằm củng cố an ninh và khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, 500 triệu USD được sử dụng dưới dạng chương trình tín dụng để khuyến khích, kích thích các doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào lĩnh vực khai thác và chế biến khoáng sản trong nước.

Theo cựu quan chức quốc phòng Mỹ, với việc đạo luật được thông qua, các cơ quan hữu quan giờ đây đã được cấp vốn dồi dào, cho phép họ đẩy nhanh các kế hoạch không chỉ ở trong nước mà còn trên phạm vi toàn cầu, nhằm xây dựng các chuỗi cung ứng thay thế.

Chiến lược của Washington không chỉ dừng lại ở việc mua và cất vào kho. Một phần quan trọng của kế hoạch là sử dụng sức mua của chính phủ để hồi sinh ngành công nghiệp khai khoáng và chế biến nội địa, vốn đã bị suy yếu trong nhiều thập kỷ.

Một ví dụ điển hình là thỏa thuận với Công ty Antimon Mỹ (USAC). DLA cho biết việc mua antimon từ công ty này không chỉ giúp tăng cường kho dự trữ mà còn đảm bảo công ty có thể duy trì sản xuất ngay cả khi thị trường biến động. Đây là mô hình mà Washington muốn nhân rộng, sử dụng các hợp đồng quốc phòng để tạo ra thị trường ổn định, từ đó khuyến khích các công ty trong nước tái đầu tư và mở rộng sản xuất.

Theo các chuyên gia kinh tế, cuộc đối đầu Mỹ - Trung đã chính thức mở ra mặt trận mới, mặt trận tài nguyên. Bằng cách chi mạnh tay để tích trữ "vũ khí khoáng sản", Mỹ đang phát đi tín hiệu rõ ràng rằng họ sẽ không để an ninh quốc gia của mình bị đe dọa bởi sự phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào. Đây là cuộc đua marathon tốn kém và đầy thách thức, nhưng Washington đã sẵn sàng để tham gia cuộc chơi một cách nghiêm túc.

×