Tuyến đường sắt tốc độ cao 58,7 tỷ USD phải tính toán lại

UBQLVNN cho rằng, hình thức đầu tư (nhà nước 80%, tư nhân 20%) cần phải được tính toán, xác định trên cơ sở hiệu quả đầu tư, khả năng thu hút đầu tư của dự án. Với tỷ lệ vốn nhà nước phải tham gia rất cao, cho thấy tính khả thi dự án không cao, không đủ khả năng thu hút vốn tư nhân và thu hồi vốn đầu tư.

“Về vốn tư nhân, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cần làm rõ khả năng thu hút đầu tư, thời gian hoàn vốn đầu tư” - bà Nguyễn Thị Phú Hà, Phó chủ tịch UBQLVNN, nêu yêu cầu.

Đề cập về tổng mức đầu tư dự án 58,7 tỷ USD (trên 1,3 triệu tỷ đồng), bà Hà cho rằng, cần phân tích, so sánh suất đầu tư dự án với các dự án có tính chất tương tự, trong đó cần tách riêng để so sánh suất đầu tư phần thiết bị, kỹ thuật.

UBQLVNN cũng cho rằng, thời gian hoàn thành dự án khoảng 30 năm (2020-2050) nên còn rất nhiều yếu tố tác động như kỹ thuật, giá vật tư, thiết bị, tỷ lệ trượt giá, chi phí nhân công…

Thực tế cho thấy, thời gian qua, do nhiều yếu tố, các dự án đường sắt đô thị có tỷ lệ tăng tổng mức đầu tư rất lớn, có dự án tăng tới 2,7 lần trong vòng 10 năm (dự án metro Bến Thành - Suối Tiên).

“Tổng mức đầu tư là cơ sở xác định hiệu quả đầu tư, chuẩn bị nguồn lực đầu tư, do đó cần làm rõ cơ sở xác định và tính chuẩn xác của tổng mức đầu tư đã đề xuất” - bà Hà nói.

Với nguồn vốn ngân sách chiếm 80%, UBQLVNN đề nghị Bộ Tài chính, Bợ Kế hoạch và Đầu tư có đánh giá kỹ hơn về đề xuất này, đặc biệt lưu ý khả năng cân đối thu chi ngân sách nhà nước, vấn đề nợ công khi đầu tư dự án.

UBQLVNN đề nghị Bộ GTVT tính toán đầy đủ các yếu tố rủi ro tác động đến hiệu quả đầu tư như rủi ro về kỹ thuật, thiết bị thay thế, tăng chi phí đầu tư, nguồn nhân lực, lưu lượng hành khách. UBQLVNN cũng đề nghị Bộ GTVT có đánh giá cụ thể về việc triển khai các dự án đường sắt đô thị hiện nay để có bài học kinh nghiệm trong việc chuẩn bị đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Liên quan đến lựa chọn công nghệ cho dự án, bà Hà cho rằng, trong nước chưa tự chủ được công nghệ, chưa có kinh nghiệm và thời gian, thể hiện qua thực tế là các dự án đường sắt đô thị ở Hà Nội, TP.HCM đều gặp bế tắc, gây bức xúc dư luận. Vì vậy, việc lựa chọn công nghệ, kỹ thuật là rất quan trọng, ảnh hưởng đến công tác vận hành, yếu tố kinh tế, an toàn.

Ngoài ra, những số liệu tham chiếu trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi còn chung chung, chưa cập nhật nên UBQLVNN đề nghị bổ sung phân tích hiện trạng giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, hàng không trên trục Bắc – Nam, trong đó làm rõ công suất khai thác thực tế của từng loại hình giao thông, những ảnh hưởng của tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam đối với việc khai thác các tuyến giao thông còn lại.

Mạnh Hùng