Thông tư 19 và cú sốc trong lớp học

Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT được ban hành ngày 15/9/2025. Nhưng ngay sau đó một ngày, việc một học sinh trung học túm tóc, ấn đầu cô giáo trước cả lớp được lan truyền trên mạng xã hội đã gây phẫn nộ. Phản ứng đầu tiên của dư luận là đòi hỏi xử lý thật nghiêm, thậm chí có ý kiến yêu cầu đình chỉ học tập để răn đe.

Nhưng kể từ ngày 31/10/2025, Thông tư 19 đã chính thức loại bỏ hình thức đình chỉ, đuổi học ra khỏi hệ thống kỷ luật. Theo Điều 14 Thông tư 19, với học sinh THCS, THPT và giáo dục thường xuyên, chỉ còn ba biện pháp kỷ luật: nhắc nhở, phê bình và yêu cầu viết bản tự kiểm điểm (có xác nhận, cam kết phối hợp của gia đình).

Điều này đồng nghĩa, trong trường hợp nói trên, nhà trường sẽ không thể áp dụng hình thức đình chỉ học, mà phải tổ chức quy trình kỷ luật theo hướng yêu cầu học sinh nhận lỗi, viết bản kiểm điểm và có sự tham gia của phụ huynh.

Nguyên tắc kỷ luật trong Điều 15 cũng nhấn mạnh: Không được dùng biện pháp xúc phạm danh dự, bạo lực thể chất hay tinh thần; phải đảm bảo tính giáo dục, tôn trọng, bao dung, phù hợp tâm sinh lý.

Nếu đặt vụ việc trong khuôn khổ này, rõ ràng cách xử lý không thể chỉ là “làm cho sợ”, mà phải giúp học sinh nhận thức hành vi sai trái, đồng thời đảm bảo an toàn tâm lý cho cô giáo và cả lớp.

Sự thay đổi này khiến nhiều người lo ngại: Nếu chỉ viết bản kiểm điểm, liệu học sinh có đủ sợ? Liệu kỷ cương lớp học có bị đe dọa? Đây là nỗi lo chính đáng, bởi bạo lực học đường không chỉ là lỗi cá nhân mà còn là mối đe dọa đến sự an toàn của giáo viên.

Nhưng nếu đọc kỹ Thông tư 19, chúng ta sẽ thấy mục tiêu không phải là giảm sức răn đe, mà là chuyển trọng tâm từ trừng phạt sang giáo dục và phục hồi mối quan hệ.

Cơ hội biến bạo lực thành bài học

Để vụ việc này trở thành bài học đúng nghĩa, nhà trường cần thực hiện quy trình kỷ luật theo đúng tinh thần của Thông tư: Tổ chức buổi làm việc với học sinh và phụ huynh, yêu cầu học sinh nhận lỗi trước lớp, viết bản tự kiểm điểm nghiêm túc, có kế hoạch khắc phục hậu quả (ví dụ xin lỗi cô giáo, tham gia buổi sinh hoạt chủ đề về tôn trọng giáo viên). Điều này không chỉ xử lý hành vi, mà còn gửi thông điệp đến cả tập thể lớp: sai lầm cần được nhận diện và sửa chữa, chứ không bị che giấu.

Thông tư 19 còn bổ sung các hoạt động hỗ trợ (Điều 16): tư vấn học đường, giáo dục kỹ năng, phối hợp gia đình. Đây là điểm then chốt. Học sinh có hành vi bạo lực cần được tiếp cận tư vấn tâm lý, được hướng dẫn cách kiểm soát cơn giận, và được nhà trường theo dõi tiến trình thay đổi. Nếu thiếu phần này, bản kiểm điểm chỉ là hình thức, và nguy cơ tái phạm vẫn cao.

Ở góc nhìn rộng hơn, vụ việc cũng là lời nhắc nhở rằng giáo viên cần được bảo vệ và hỗ trợ. Thông tư 19 không hề bỏ quên điều này: nó yêu cầu kỷ luật phải khách quan, không định kiến, đảm bảo quyền và lợi ích của các bên liên quan. Nghĩa là trong quy trình xử lý, cô giáo cũng phải được lắng nghe, được bảo vệ an toàn và danh dự. Đây là yếu tố quan trọng để tránh tâm lý “thầy cô bị bỏ rơi”.

Nếu vận dụng đúng, vụ học sinh túm tóc cô giáo có thể trở thành “case study” đầu tiên chứng minh hiệu quả của Thông tư 19: Thay vì đẩy học sinh ra khỏi trường, ta giữ em lại trong môi trường giáo dục, giúp em nhận lỗi và thay đổi.

Đó chính là tinh thần không lấy bạo lực đáp lại bạo lực, mà dùng trí tuệ và từ bi để cảm hóa. Kinh Pháp Cú dạy: “Hận thù diệt hận thù - đời này không thể có. Chỉ có từ bi diệt hận thù - là định luật ngàn thu”. Nếu nhà trường thực hiện đúng, cú túm tóc hôm nay có thể trở thành bước ngoặt giúp học sinh trưởng thành, và giúp cả lớp học nhận ra giới hạn cần tôn trọng.

Thông tư 19 không phải là văn bản “khóa tay” giáo viên, mà là thách thức buộc nhà trường và gia đình thay đổi cách xử lý sai phạm. Nó biến kỷ luật thành cơ hội giáo dục, đặt trọng tâm vào sự tham gia của phụ huynh, tư vấn tâm lý và phục hồi mối quan hệ.

Vụ việc học sinh túm tóc cô giáo có thể là phép thử đầu tiên - nếu xử lý nghiêm túc, minh bạch, nó sẽ chứng minh rằng kỷ luật nhân văn không đồng nghĩa với dễ dãi, mà có thể nghiêm khắc và sâu sắc hơn bất kỳ bản án đình chỉ nào.

×