Một mặt, chương trình đã dần định hình và đi vào ổn định; mặt khác, một “bài toán” nan giải vẫn còn tồn đọng: thiếu giáo viên. Đây không chỉ là một con số khô khan mà là một thách thức lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giảng dạy và quyền lợi học tập của hàng triệu học sinh. Để chuẩn bị cho năm học 2025-2026, ngành Giáo dục Hà Nội đang khẩn trương, quyết liệt triển khai các giải pháp mang tính đột phá nhằm lấp đầy khoảng trống nhân sự, sẵn sàng cho một chu kỳ giáo dục mới.

Mức thiếu hụt và sự bất cập từ chương trình mới

Thực trạng thiếu giáo viên đã trở nên phổ biến ở nhiều địa phương, đặc biệt tại các môn học mới như Tin học, Ngoại ngữ (cấp tiểu học), Khoa học tự nhiên (cấp trung học cơ sở) và Nghệ thuật (cấp trung học phổ thông). Đây là những môn học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất của học sinh theo định hướng của chương trình mới.

Theo số liệu từ Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, tính đến tháng 5/2025, toàn ngành có gần 128.000 giáo viên. Tuy nhiên, khi đối chiếu với định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (1,5 giáo viên/lớp đối với trường tiểu học, 1,9 giáo viên/lớp ở cấp trung học cơ sở và 2,25 giáo viên/lớp ở cấp trung học phổ thông), toàn thành phố vẫn thiếu hụt hơn 6.000 giáo viên. Con số này cho thấy một thách thức lớn trong việc đảm bảo mỗi lớp học đều có đủ giáo viên đứng lớp.

Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng ở các trường trung học phổ thông, nơi môn Nghệ thuật đang bị bỏ trống.

Nguyên nhân cốt lõi: Nút thắt từ cơ chế

Tình trạng thiếu thừa cục bộ không phải là một hiện tượng đơn lẻ mà là hệ quả của nhiều năm liền ngành giáo dục chưa được giao quyền chủ động trong việc tuyển dụng và điều động nhân sự. Mặc dù Bộ Nội vụ đã có những nỗ lực đáng kể khi tham mưu, trình cấp có thẩm quyền bổ sung gần 66.000 biên chế giáo viên trong giai đoạn 2022-2025, nhưng việc tuyển dụng vẫn gặp nhiều khó khăn. Thực tế, đến nay, cả nước vẫn thiếu khoảng 120.000 giáo viên so với định mức, cho thấy sự bất cập giữa chính sách và thực tiễn.

Một số địa phương có tình trạng thừa giáo viên ở một số môn học nhất định trong khi các trường ở khu vực khác lại thiếu. Điều này tạo nên sự lãng phí nguồn lực và sự chênh lệch chất lượng giáo dục giữa các vùng, các trường. Việc thiếu cơ chế điều tiết linh hoạt đã khiến nguồn nhân lực không được phân bổ một cách hiệu quả, dẫn đến những khó khăn cho cả người dạy và người học.

Hà Nội hành động: Mô hình đột phá và kế hoạch tuyển dụng

Trước những áp lực đó, Hà Nội đã thể hiện sự chủ động và linh hoạt với các giải pháp mang tính chiến lược. Một trong những sáng kiến nổi bật là mô hình “Ngân hàng giáo viên”. Đây là một cơ chế điều tiết nhân sự đặc biệt, trong đó cơ quan quản lý giáo dục đóng vai trò trung tâm, điều chuyển giáo viên từ những trường có số lượng nhân sự dôi dư sang những trường đang thiếu. Kết hợp với việc sắp xếp thời khóa biểu linh hoạt, mô hình này giúp tối ưu hóa nguồn lực hiện có, đảm bảo không có bất kỳ học sinh nào bị gián đoạn việc học chỉ vì thiếu giáo viên.

Bên cạnh đó, đối với các môn học đặc thù, Hà Nội cũng đưa ra một phương án sáng tạo và thực tế: mời các cộng tác viên giảng dạy. Theo đó, các trường học sẽ mời các vận động viên, nghệ sĩ, họa sĩ, ca sĩ… tham gia giảng dạy. Đây là một cách tiếp cận mở, không chỉ giải quyết vấn đề thiếu hụt tức thời mà còn mang đến cho học sinh những trải nghiệm học tập phong phú, thực tế từ chính những người có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực đó.

Để chuẩn bị cho năm học 2025-2026, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng đã triển khai một kế hoạch tuyển dụng quy mô lớn, với gần 1.000 chỉ tiêu giáo viên cho các trường trung học phổ thông công lập. Danh sách cụ thể đã được công bố, trong đó các môn Ngữ văn và Tiếng Anh có chỉ tiêu cao nhất (105 chỉ tiêu mỗi môn), tiếp theo là Giáo dục thể chất (81 chỉ tiêu) và Toán (79 chỉ tiêu). Một số trường ở vùng ven đô cũng có nhu cầu tuyển dụng lớn, ví dụ như Trường Trung học phổ thông Bắc Thăng Long (20 chỉ tiêu), Trường Trung học phổ thông Đại Mỗ (18 chỉ tiêu), Trường Trung học phổ thông Bắc Lương Sơn (16 chỉ tiêu)… Điều này cho thấy sự quan tâm đồng đều đến cả khu vực nội thành và ngoại thành.

Lời cam kết từ các nhà quản lý và sự chủ động từ cơ sở

Những nỗ lực này không chỉ dừng lại ở cấp Sở mà còn lan tỏa đến từng cơ sở giáo dục. Sự chủ động từ các nhà trường là yếu tố then chốt để các giải pháp lớn từ thành phố đi vào thực tế và phát huy hiệu quả.

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, ông Trần Thế Cương, đã tái khẳng định cam kết của toàn ngành: “Công tác tuyển dụng bổ sung đội ngũ viên chức ngành Giáo dục được Sở đặc biệt quan tâm. Việc tuyển dụng sẽ bảo đảm đúng quy định, minh bạch, khách quan và lựa chọn được những người có năng lực, tâm huyết”. Ông cũng nhấn mạnh lại tinh thần chỉ đạo từ Chính phủ: “Có học sinh thì phải có giáo viên”. Đây là kim chỉ nam cho mọi hành động của ngành giáo dục Thủ đô, với mục tiêu cao nhất là đảm bảo không một học sinh nào bị thiệt thòi về quyền được học tập.

"Bài toán" thiếu giáo viên tại Hà Nội đang được giải quyết bằng một tinh thần trách nhiệm cao và các giải pháp mang tính chiến lược. Từ cơ chế điều tiết linh hoạt đến kế hoạch tuyển dụng rõ ràng, tất cả đều hướng đến một mục tiêu duy nhất: đảm bảo chất lượng giáo dục, góp phần xây dựng một thế hệ học sinh Thủ đô toàn diện, đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện đại.

×