Trung Quốc đang thể hiện sự cứng rắn trong vấn đề thương mại với Mỹ khi vừa kêu gọi bãi bỏ hoàn toàn thuế quan đối ứng, vừa ghi nhận sự tăng trưởng xuất khẩu đáng ngạc nhiên trong tháng 3, thời điểm căng thẳng thương mại leo thang.

Bộ Thương mại Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích việc Mỹ miễn trừ thuế quan đối ứng đối với một số mặt hàng điện tử cụ thể, cho rằng đây chỉ là một "biện pháp yếu ớt" và không đủ để giải quyết vấn đề cốt lõi. Trong tuyên bố ngày 13/4, Bộ Thương mại Trung Quốc này nhấn mạnh rằng Mỹ cần "lắng nghe tiếng nói lý trí" từ cả trong nước và quốc tế, đồng thời "loại bỏ hoàn toàn các biện pháp thuế quan trả đũa sai lầm". Trung Quốc kêu gọi Mỹ "quay trở lại con đường đúng đắn" là giải quyết các bất đồng thông qua đối thoại bình đẳng, dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau.

Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu nhượng bộ. Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) Jamieson Greer cùng ngày đã khẳng định rằng hiện tại "không có kế hoạch" cho một cuộc điện đàm trực tiếp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình. Tuyên bố này cho thấy, dù Trung Quốc liên tục gây áp lực, chính quyền Trump vẫn giữ vững lập trường trong vấn đề thương mại.

Trước đó, vào ngày 11/4, Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) đã thông báo trì hoãn áp thuế quan trả đũa lên một số sản phẩm điện tử, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính, chất bán dẫn, pin mặt trời và ổ flash. Đây đều là những mặt hàng được sản xuất hàng loạt tại Trung Quốc, quyết định trì hoãn của Mỹ được xem là một động thái xoa dịu căng thẳng phần nào. Thế nhưng vào 13/4 (giờ địa phương) Tổng thống Trump đã đăng bài trên mạng xã hội phủ nhận, nói rằng không có cái gọi là miễn thuế mà chỉ là được phân loại vào một loại thuế khác, tất cả đều là tin giả, "không ai thoát được trách nhiệm, đặc biệt là Trung Quốc".

Trong một diễn biến khác, số liệu thống kê mới nhất từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy xuất khẩu của nước này trong tháng 3 đã tăng trưởng vượt kỳ vọng với mức tăng 12.4% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu đạt 313.9 tỷ USD (khoảng 448.5 nghìn tỷ won), một con số ấn tượng, đặc biệt khi so sánh với mức tăng trưởng khiêm tốn 2.3% trong hai tháng đầu năm. Các nhà phân tích thị trường cũng đã bất ngờ khi dự báo trước đó chỉ là 4.6%.

Sự tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ này được lý giải là do các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc đã đẩy mạnh xuất hàng trước khi các biện pháp thuế quan mới của Mỹ có hiệu lực hoàn toàn. Bloomberg nhận định "Nhiều công ty có khả năng đã đẩy nhanh các đơn đặt hàng trước thời điểm áp thuế". Kể từ tháng 2, Mỹ đã áp thuế tổng cộng 145% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế 20% được áp dụng cho đến tháng 3 và sau đó tăng lên đáng kể trong tháng 4.

Đáng chú ý, xuất khẩu sang Mỹ trong tháng 3 vẫn tăng 9.1% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 40.1 tỷ USD (khoảng 57.1 nghìn tỷ won), tăng hơn 40% so với tháng trước đó. Xuất khẩu sang khu vực Đông Nam Á, thị trường mà các doanh nghiệp Trung Quốc đang tập trung đa dạng hóa, cũng tăng 11.6%, trong đó Thái Lan, Indonesia và Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Bloomberg cho rằng các công ty Trung Quốc đang chuyển hướng các lô hàng sang một số quốc gia Đông Nam Á.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo rằng tác động thực sự của chiến tranh thương mại Mỹ-Trung có thể sẽ bắt đầu thể hiện rõ hơn trong các số liệu xuất khẩu từ tháng 4 trở đi. Julian Evans-Pritchard, chuyên gia kinh tế về Trung Quốc tại Capital Economics, dự báo "Chúng tôi cho rằng khối lượng hàng hóa xuất khẩu sẽ giảm trong vài tháng và quý tới", đồng thời nhận định "có thể mất nhiều năm để xuất khẩu của Trung Quốc phục hồi về mức hiện tại". Nhà kinh tế David Cui của Bloomberg Economics cũng cho rằng "Dữ liệu xuất khẩu tháng 3 của Trung Quốc vẫn chưa phản ánh đầy đủ tác động của chiến tranh thương mại, xuất khẩu có thể đối mặt với nhiều khó khăn trong tháng 4".

Ở chiều ngược lại, nhập khẩu của Trung Quốc trong tháng 3 lại giảm 4.3% so với cùng kỳ năm trước, đạt 211.3 tỷ USD (khoảng 302.1 nghìn tỷ won), thấp hơn so với kỳ vọng của thị trường (2.1%). Điều này được cho là do nhu cầu trong nước suy giảm, dẫn đến việc nhập khẩu giảm theo. Kết quả là, thặng dư thương mại của Trung Quốc trong tháng 3 đạt mức cao kỷ lục 102.6 tỷ USD (khoảng 146.6 nghìn tỷ won).

×