Không phải lệnh cấm, mà là lộ trình hạn chế

Nhiều người dân Hà Nội đã bày tỏ sự băn khoăn về tương lai của những chiếc xe xăng khi Chính phủ ban hành Chỉ thị 20 về ngăn chặn ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, VAMA nhấn mạnh chính sách mà thành phố dự kiến triển khai không phải là lệnh cấm hoàn toàn đối với xe xăng dầu. Thay vào đó, đây là một quy định về Vùng phát thải thấp (LEZ) nhằm hạn chế dần các phương tiện cũ, không đạt chuẩn khí thải theo lộ trình.

Theo dự thảo, vùng LEZ sẽ chỉ hạn chế những ôtô không đạt chuẩn khí thải mức 4. VAMA khẳng định toàn bộ các sản phẩm ôtô của các công ty thành viên đang kinh doanh tại Việt Nam đều đã đạt chuẩn khí thải mức 5, cao hơn mức 4. Điều này là nhờ Quyết định 16/2019 của Thủ tướng, yêu cầu tất cả ôtô con dưới 9 chỗ sản xuất, lắp ráp hoặc nhập khẩu mới phải đạt chuẩn Euro 5.

Do đó, người tiêu dùng đã mua xe của các hãng xe thành viên VAMA từ giữa tháng 5/2019 trở đi có thể hoàn toàn yên tâm. Những chiếc xe này đều đáp ứng đủ điều kiện để lưu thông trong vùng LEZ.

Lộ trình chậm rãi, tạo điều kiện thích ứng

VAMA cũng làm rõ lộ trình triển khai LEZ tại Hà Nội. Theo đó, các ôtô không đạt chuẩn khí thải mức 4 sẽ bắt đầu bị hạn chế lưu thông trong khu vực Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026. Lộ trình này sẽ được mở rộng dần ra Vành đai 2 từ đầu năm 2028 và Vành đai 3 từ năm 2030. Sau năm 2031, LEZ sẽ tiếp tục được áp dụng cho các khu vực khác tùy thuộc vào tình hình thực tế.

Hiệp hội VAMA thậm chí còn kiến nghị một lộ trình chuyển đổi chậm hơn, chỉ 5 năm/lần, nhằm giảm áp lực cho cả người tiêu dùng và thị trường. Điều này cho thấy mục tiêu chính là khuyến khích sử dụng xe xanh, đồng thời tạo ra một khoảng thời gian đủ dài để người dân có thể thích ứng với những thay đổi.

Việc triển khai LEZ theo lộ trình chậm rãi sẽ giúp giảm áp lực cho người dân, nhưng cũng đồng nghĩa với việc tác động tức thì đến việc giảm thiểu ô nhiễm từ khí thải giao thông sẽ diễn ra từ từ. Người dân sẽ không cảm nhận được sự thay đổi ngay lập tức, nhưng cũng sẽ không phải chịu quá nhiều sức ép phải sớm từ bỏ xe xăng để chuyển sang xe điện hay xe hybrid.

Cần thêm chính sách hỗ trợ chuyển đổi

VAMA cũng nhấn mạnh rằng tại nhiều quốc gia trên thế giới, lộ trình chuyển đổi sang xe xanh thường kéo dài hàng chục năm và đi kèm với nhiều giải pháp hỗ trợ. Đơn cử như Thái Lan và Indonesia đều có lộ trình rõ ràng và các chính sách ưu đãi về thuế phí, trợ giá để khuyến khích người dân chuyển đổi phương tiện.

Tương tự, VAMA đang kiến nghị chính phủ Việt Nam cần có những chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng trạm sạc, ưu đãi thuế phí cho xe hybrid (HEV) và xe điện (BEV). Những đề xuất này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình chuyển đổi, đảm bảo sự ổn định của thị trường và giảm gánh nặng cho người tiêu dùng.

×