Giới chuyên môn cảnh báo, mạng xã hội đang tiếp tay cho các chứng rối loạn ăn uống như biếng ăn, cuồng ăn hay ăn uống vô độ phát triển theo chiều hướng báo động.

Phụ nữ và trẻ em gái có nhiều khả năng mắc các bệnh như chán ăn, ăn vô độ và rối loạn ăn uống, mặc dù tỷ lệ này ở nam giới đang gia tăng.

Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ người từng mắc rối loạn ăn uống trên toàn cầu đã tăng từ 3,5% vào năm 2000 lên 7,8% vào năm 2018. Giai đoạn này cũng là lúc mạng xã hội bùng nổ. Tại Pháp, rối loạn ăn uống thậm chí là nguyên nhân tử vong sớm đứng thứ hai ở nhóm tuổi 15 - 24.

Mạng xã hội là giọt nước tràn ly

Chuyên gia dinh dưỡng người Pháp Carole Copti cho biết: "Chúng ta không thể điều trị chứng rối loạn ăn uống mà không đề cập đến việc sử dụng mạng xã hội. Nó đã trở thành tác nhân kích hoạt, chất xúc tác và là rào cản cho quá trình phục hồi”.

Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn ăn uống rất phức tạp, trong đó các yếu tố tâm lý, di truyền, môi trường và xã hội đều có khả năng khiến một người dễ mắc chứng bệnh này hơn.

Nathalie Godart, bác sĩ tâm thần chuyên về trẻ em và thanh thiếu niên tại Quỹ Sức khỏe Sinh viên Pháp cho biết, mạng xã hội “không phải là nguyên nhân, mà là giọt nước tràn ly”.

Bà nói thêm, bằng cách cổ súy chế độ ăn kiêng quá mức và tập thể dục không khoa học, mạng xã hội làm suy yếu những người vốn đã dễ bị tổn thương và "làm tăng thêm mối đe dọa" đối với sức khỏe của họ.

Trào lưu #SkinnyTok từng tràn ngập các video hướng dẫn nhịn ăn cực đoan hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng thiếu cơ sở khoa học. TikTok đã buộc phải cấm từ khóa này vào ngày 2/6 sau khi chính phủ Pháp lên tiếng chỉ trích.

Không chỉ các nội dung truyền bá cách giảm cân nguy hiểm như uống thuốc xổ hay tự gây nôn sau khi ăn, nhiều video còn cố tình khen ngợi quá mức những hình ảnh gầy gò, suy dinh dưỡng.

Y tá Charlyne Buigues – người chuyên điều trị rối loạn ăn uống lên án: “Uống thuốc nhuận tràng hoặc gây nôn được nhiều người nghiễm nhiên coi là cách để giảm cân, nhưng thực tế chúng làm tăng nguy cơ ngừng tim".

Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất như vô sinh, suy tim, rối loạn ăn uống còn liên hệ mật thiết với ý nghĩ tự tử. Chuyên gia Carole Copti cho biết, mạng xã hội tiếp tay cho vòng luẩn quẩn.

“Những người mắc chứng rối loạn ăn uống thường có lòng tự trọng thấp. Nhưng bằng cách khoe sự gầy gò của mình do chán ăn trên mạng xã hội, họ sẽ có thêm người theo dõi, lượt xem, lượt thích… Điều này sẽ càng kéo dài vấn đề của họ”.

Giả mạo huấn luyện viên dinh dưỡng

Một số cá nhân thậm chí kiếm tiền từ nội dung độc hại. Chuyên gia Buigues chia sẻ trường hợp một cô gái thường xuyên livestream cảnh tự gây nôn trên TikTok để nhận tiền từ nền tảng. Số tiền này sau đó lại dùng để... mua thức ăn.

Tâm lý “thần tượng hóa” những người ảnh hưởng trên mạng xã hội giả mạo huấn luyện viên dinh dưỡng cũng là vấn đề đáng báo động. Bác sĩ Nathalie Godart nhấn mạnh: “Các lời khuyên sai lệch, phi lý và thậm chí bất hợp pháp của họ thường có sức ảnh hưởng vượt xa cả các tổ chức chính thống”.

Chuyên gia Carole Copti cũng kể, trong các buổi tư vấn, bà thường phải “biện hộ như đang ở tòa” để thuyết phục bệnh nhân từ bỏ tư tưởng ăn dưới 1.000 calo mỗi ngày hay bỏ bữa là bình thường. “Một buổi tư vấn 45 phút mỗi tuần không thể chống lại 4–5 tiếng lướt TikTok mỗi ngày”, bà nói.

Trước tình hình này, các chuyên gia đồng loạt khuyến nghị giới trẻ cần được trang bị kiến thức dinh dưỡng chính xác và sớm thoát khỏi sự lệ thuộc vào nội dung độc hại từ mạng xã hội.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, việc xóa tài khoản TikTok được xem là biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khỏe thể chất và cả tâm thần.

×