Đây là câu chuyện ngỡ như phim về Ngô Kiến (Jian Wu), một cái tên từng là niềm tự hào của giới du học sinh Trung Quốc, một học bá (sinh viên có thành tích học tập xuất sắc) đúng nghĩa với con đường sự nghiệp trải đầy hoa hồng. Thế nhưng, chỉ vì một phút bốc đồng, Ngô Kiến đã tự tay nhấn nút hủy hoại tất cả, biến mình từ một phó tổng giám đốc ở Phố Wall thành một kẻ đào tẩu bị truy nã gắt gao.

Từ học bá Thanh Hoa đến phó tổng Phố Wall

Lý lịch của Ngô Kiến là một bản CV trong mơ. Anh tốt nghiệp cử nhân tại Thanh Hoa, ngôi trường được mệnh danh là "MIT của Trung Quốc", sau đó lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Cornell danh giá của Mỹ. Với hai tấm bằng loại ưu, anh dễ dàng bước chân vào những thánh địa tài chính sừng sỏ nhất như Citadel và Two Sigma.

Tại Two Sigma, một trong những quỹ phòng hộ định lượng hàng đầu thế giới, tài năng của Ngô Kiến thăng hoa như diều gặp gió. Từ một nhà nghiên cứu, anh leo lên chức phó tổng giám đốc chỉ trong chưa đầy 3 năm, sau đó nhanh chóng trở thành phó tổng giám đốc cấp cao. Có thể nói, Ngô Kiến là hình mẫu của sự thành công, là minh chứng cho trí tuệ và nỗ lực.

Cú "Flex" định mệnh trên mạng xã hội

Thành công quá lớn dường như đã khiến chàng trai trẻ mất đi sự tỉnh táo. Năm 2023, trong một phút cao hứng, Ngô Kiến đã đăng một bài viết lên mạng xã hội Xiaohongshu (Tiểu Hồng Thư) để khoe khoang về mức thu nhập của mình. Anh chia sẻ rằng mình không dám đăng lên bảng tin bạn bè vì "tâm lý còn quá non, chỉ muốn tìm một nơi vắng vẻ để khoe khoang một chút". Con số Ngô Kiến khoe ra đã khiến cả cõi mạng chấn động, mức lương năm 2022 của anh lên tới 23,5 triệu USD (hơn 619 tỷ đồng).

Chính bài đăng khoe khoang này đã trở thành mồi lửa châm lên một cuộc điều tra sâu rộng. Nó không chỉ thu hút sự chú ý của nội bộ công ty Two Sigma mà còn lọt vào "mắt xanh" của Bộ Tư pháp Mỹ và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC).

Khi các nhà điều tra vào cuộc, một sự thật kinh hoàng đã bị phanh phui. Đằng sau vỏ bọc của một thiên tài, Ngô Kiến đã âm thầm giở trò. Từ cuối năm 2021, chàng trai trẻ đã bí mật can thiệp, điều chỉnh các thông số trong ít nhất 14 mô hình đầu tư mà mình quản lý. Nói một cách dễ hiểu, Ngô Kiến đã gian lận trong cuộc chơi, anh nói dối rằng các mô hình này đang tạo ra những dự báo độc nhất đồng thời khiến các mô hình này đưa ra dự báo sai lệch. Hậu quả là các khách hàng đã bị thiệt hại ít nhất 165 triệu USD. Trong khi đó, một quỹ nội bộ dành riêng cho các sếp lớn và nhân viên của Two Sigma lại bỏ túi thêm khoản lợi nhuận khổng lồ 450 triệu USD.

Cái kết cho kẻ khoe khoang

Vụ việc vỡ lở, Two Sigma lập tức sa thải Ngô Kiến, hủy bỏ 8 triệu USD tiền thưởng của anh ta trong năm 2021 và 2022 và vẫn chưa thu hồi được khoản thưởng tiền mặt 17,8 triệu USD của ông trong những năm này. Bên cạnh đó, Two Sigma cũng phải đứng ra bồi thường cho khách hàng. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ cho biết, Ngô Kiến hiện đã phải đối mặt với một loạt tội danh nghiêm trọng như lừa đảo qua mạng, lừa đảo chứng khoán và rửa tiền. Mỗi tội danh có thể khiến anh ta phải "bóc lịch" tới 20 năm.

Tuy nhiên, Ngô Kiến nhanh chân hơn một bước. Trước khi lệnh bắt được thực thi, chàng trai trẻ đã biến mất. Giới chức Mỹ tin rằng anh ta có thể đã trốn về Trung Quốc. Từ một học bá được vạn người ngưỡng mộ, Ngô Kiến giờ đây đã trở thành một tội phạm bị truy nã quốc tế, một bài học đắt giá về sự ngạo mạn và cái giá phải trả cho một cú flex sai thời điểm.

Soi chiếu sang người trẻ Việt Nam

Tương tự như trường hợp của Ngô Kiến ở Trung Quốc, giới trẻ Việt Nam ngày nay cũng đang đối mặt với những rủi ro tương tự từ thói quen flex quá đà trên mạng xã hội. Trong bối cảnh các nền tảng như Facebook, TikTok hay Threads bùng nổ, nhiều bạn trẻ, đặc biệt là Gen Z và Millennials, thường xuyên đăng bài khoe mức lương, thưởng siêu khủng để khẳng định giá trị bản thân, thu hút like hay thậm chí tìm kiếm cơ hội việc làm. Tuy nhiên, không ít trường hợp là khoe khoang không thật, phóng đại con số để tạo ấn tượng, dẫn đến những hậu quả khôn lường về mặt cá nhân và xã hội.

Ví dụ, trào lưu khoe lương trên Threads gần đây đã khiến dân mạng xôn xao, nhiều bài đăng tuyên bố nhận lương hàng trăm triệu đồng nhưng thực tế chỉ là chiêu trò quảng bá hoặc thậm chí lừa đảo để thu hút ứng viên. Những bài đăng "phông bạt" giả mạo này không chỉ làm méo mó hình ảnh thực tế của thị trường lao động Việt Nam, nơi lương trung bình của giới trẻ chỉ khoảng 10-15 triệu đồng/tháng (theo các báo cáo từ VietnamWorks) mà còn tạo ra áp lực tâm lý nặng nề. Nhiều bạn trẻ khác rơi vào trạng thái so sánh tiêu cực, cảm thấy tự ti hoặc ghen tị, dẫn đến phân hóa xã hội giữa "người giàu ảo" và "người nghèo thật". Hơn nữa, việc khoe khoang lương thưởng còn mở cửa cho các rủi ro an ninh, như trở thành mục tiêu của kẻ lừa đảo hoặc trộm cướp, vì kẻ xấu có thể lợi dụng thông tin cá nhân để tiếp cận.

Tác hại sâu xa hơn nằm ở khía cạnh tâm lý và sự nghiệp. Nhiều người nghiện flex bản thân để nhận sự tung hô ảo nhưng thực tế phải che đậy cảm xúc thật, dẫn đến stress, cô lập và thậm chí trầm cảm khi không duy trì được hình ảnh. Nếu bị phát hiện khoe giả, họ có thể mất uy tín với bạn bè, đồng nghiệp, thậm chí ảnh hưởng đến công việc.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, khoe khoang liên quan đến gian lận tài chính có thể dẫn đến rắc rối pháp lý, tương tự các vụ lừa đảo "việc nhẹ lương cao" đang lan tràn trên mạng xã hội Việt Nam. Cuối cùng, hiện tượng này phản ánh một thế hệ đang khao khát sự công nhận, nhưng quên mất rằng giá trị thực sự nằm ở nỗ lực chân chính và sự khiêm tốn. Hãy suy nghĩ kỹ trước khi đăng bài, vì một cú flex sai lầm có thể biến giấc mơ thành cơn ác mộng. Thay vào đó, tập trung xây dựng bản thân một cách bền vững để tránh những cái kết đắng không đáng có.

×