Một thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt vừa được ký kết giữa Mỹ và Nhật Bản, mang theo những tín hiệu trái chiều. Trong khi thị trường tài chính và các ngành khác tỏ ra lạc quan, thì chính trái tim của ngành công nghiệp Mỹ, các nhà sản xuất ô tô ở Detroit, lại lên tiếng phản đối kịch liệt, gọi đây là một "thỏa thuận tồi tệ" và cảnh báo về những hậu quả tiêu cực đối với công nhân và doanh nghiệp Mỹ.

Món hời của Nhật Bản?

Theo nội dung của thỏa thuận, Mỹ đã đồng ý giảm mức thuế quan dự kiến áp lên ô tô và các sản phẩm liên quan nhập khẩu từ Nhật Bản từ 25% xuống chỉ còn 15%. Đổi lại, Tokyo cam kết sẽ có một khoản đầu tư khổng lồ trị giá 550 tỷ USD vào Mỹ và mở cửa hơn nữa thị trường nông sản trong nước, bao gồm cả mặt hàng gạo.

Trên bề mặt, đây là một thỏa thuận "có đi có lại", một thắng lợi ngoại giao cho cả hai bên. Thị trường chứng khoán Mỹ đã phản ứng tích cực, cổ phiếu của ngành ô tô cũng ghi nhận đà tăng trưởng. Tuy nhiên, đằng sau những con số lạc quan đó là một sự thật phức tạp hơn nhiều.

"Chúng tôi đang ở thế bất lợi": Tiếng nói từ Detroit

Ngay sau khi thỏa thuận được công bố, Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ (AAPC), tổ chức đại diện cho ba gã khổng lồ General Motors (GM), Ford và Stellantis, đã lập tức lên tiếng phản đối. Ông Matt Blunt, chủ tịch của AAPC, đã chỉ ra tính bất đối xứng nghiêm trọng trong thỏa thuận.

Ông lập luận rằng, trong khi các đối thủ cạnh tranh Nhật Bản được hưởng mức thuế 15% ưu đãi cho những chiếc xe "gần như không chứa linh kiện của Mỹ", thì chính các nhà sản xuất ô tô của Mỹ lại đang phải oằn mình gánh chịu những mức thuế cao hơn nhiều cho các nguyên vật liệu đầu vào. Cụ thể, họ vẫn phải đối mặt với mức thuế 50% đối với thép và nhôm và 25% đối với nhiều loại linh kiện nhập khẩu.

"Thỏa thuận này đặt các nhà sản xuất ô tô và công nhân Mỹ vào một thế bất lợi đáng kể trên chính sân nhà của mình", ông Blunt cảnh báo.

Sự hoài nghi về việc mở cửa thị trường

Các nhà sản xuất Mỹ cũng bày tỏ sự hoài nghi sâu sắc về cam kết "mở cửa thị trường" của Nhật Bản. Ông Blunt chỉ ra rằng, thị phần của tất cả các hãng xe nước ngoài gồm Mỹ, EU, Hàn Quốc cộng lại tại Nhật Bản hiện chỉ chiếm vỏn vẹn 6%. Do đó, họ không tin rằng những nhượng bộ của Tokyo sẽ đủ để tạo ra một sự thay đổi thực chất, giúp xe hơi Mỹ có thể cạnh tranh một cách công bằng tại một trong những thị trường khó tính nhất thế giới.

Phản ứng của các ông lớn xe hơi Mỹ cho thấy một thách thức lớn đối với chính quyền Tổng thống Trump. Ngành công nghiệp ô tô không chỉ là một trụ cột kinh tế, mà còn có tầm ảnh hưởng chính trị to lớn tại các bang quan trọng như Michigan và Wisconsin. Sự phản đối từ ngành này có thể sẽ tạo ra những rắc rối chính trị không nhỏ cho tổng thống.

Hiện tại, Nhà Trắng cho biết vấn đề này đang được Bộ Thương mại xem xét nhưng không đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc sẽ điều chỉnh các mức thuế hiện có.

×