Bóng đen của cuộc chiến thương mại toàn diện đã tạm thời được xua tan. Sau cuộc gặp thượng đỉnh mang tính xây dựng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận tin tức được cả thế giới mong đợi, hai bên đã hoàn tất văn bản của một thỏa thuận thương mại mới, có thể sẽ được ký kết ngay trong tuần tới.

Thỏa thuận được đặt tên là "Thỏa thuận Kuala Lumpur", là kết quả trực tiếp của những cuộc đàm phán con thoi và được kỳ vọng sẽ mở ra chương mới ổn định hơn cho mối quan hệ song phương đầy sóng gió.

Trao đổi nhượng bộ chiến lược

Thỏa thuận này được xây dựng dựa trên nguyên tắc "có đi có lại", nơi mỗi bên đều có những nhượng bộ quan trọng để phá vỡ thế bế tắc. Mỹ đồng ý tạm hoãn 1 năm việc thực thi "Quy tắc Công ty Liên kết" (Affiliates Rule). Đây là quy tắc đầy quyền lực, cho phép Mỹ cấm các công ty con của những tập đoàn công nghệ Trung Quốc trong danh sách đen (như Huawei) tiếp cận công nghệ Mỹ.

Việc tạm hoãn này dù bị một số chuyên gia chỉ trích là "cho phép Trung Quốc có thời gian để né tránh trừng phạt", lại được Bộ trưởng Bessent giải thích là biện pháp trao đổi cần thiết để nối lại đối thoại và ngăn chặn chuỗi cung ứng toàn cầu xấu thêm.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng đưa ra hai cam kết quan trọng. Cụ thể, nước này sẽ trì hoãn áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, cam kết sẽ mua ngay 12 triệu tấn đậu nành trong quý này và sẽ tăng thêm 25 triệu tấn mỗi năm trong ba năm tới.

Cam kết về đậu nành ngay lập tức tạo ra làn sóng lạc quan trong cộng đồng nông nghiệp Mỹ, vốn là những người phải chịu thiệt hại nặng nề nhất từ cuộc chiến thuế quan. "Đây là một bước quan trọng để khôi phục mối quan hệ thương mại ổn định và lâu dài", Chủ tịch Hiệp hội Đậu nành Mỹ Caleb Ragland phát biểu.

Zippy Duvall, Chủ tịch Liên đoàn Nông dân Mỹ cũng hoan nghênh thỏa thuận, cho rằng nó giúp nông dân nhìn thấy sự chắc chắn. Thị trường hàng hóa phản ứng ngay lập tức, giá đậu nành tương lai trên Sàn giao dịch Chicago đã tăng 1,2%, đạt mức cao nhất trong 15 tháng.

Một bất ngờ lớn khác đến từ phương diện công nghệ. Bộ trưởng Bessent xác nhận rằng chính phủ Trung Quốc cuối cùng đã phê duyệt thỏa thuận chuyển giao quyền sở hữu TikTok. Sau 18 tháng lơ lửng trong tình trạng bất định, số phận của ứng dụng có 170 triệu người dùng tại Mỹ dường như đã được định đoạt. Theo thỏa thuận mới, công ty mẹ ByteDance sẽ chỉ giữ lại dưới 20% cổ phần, các đối tác Mỹ sẽ kiểm soát 6/7 ghế trong hội đồng quản trị. Tổng thống Trump cũng đã gia hạn thời hạn chuyển giao đến tháng 1/2026, với điều kiện các thuật toán của TikTok phải được đối tác an ninh mạng của Mỹ giám sát chặt chẽ.

Hạ nhiệt nhưng chưa phải là kết thúc

Dù "Thỏa thuận Kuala Lumpur" là tín hiệu cực kỳ tích cực, các chuyên gia vẫn tỏ ra thận trọng. Họ cho rằng thỏa thuận lần này đánh dấu tín hiệu về việc chính quyền Trump khởi động lại sự tiếp xúc kinh tế thương mại với Trung Quốc, nhưng hai bên vẫn còn tồn tại những khác biệt cơ bản. Giám đốc Trivium China, Rogers Pay chỉ ra rằng, các cam kết mua sắm nông sản của Trung Quốc thực chất chỉ là quay trở lại mức bình thường so với trước chiến tranh thương mại. Hơn nữa, nếu Bắc Kinh không dỡ bỏ hoàn toàn mức thuế quan 20% hiện có, động lực mua hàng của các doanh nghiệp Trung Quốc vẫn sẽ bị hạn chế.

Nhìn chung, thỏa thuận này đã thành công trong việc kéo hai siêu cường ra khỏi bờ vực của cuộc chiến thương mại toàn diện. Nó tạo ra khoảng lặng cần thiết và cơ sở để xây dựng lại lòng tin. Tuy nhiên, những khác biệt cơ bản về cấu trúc và cuộc cạnh tranh chiến lược dài hạn giữa hai bên vẫn còn đó, cuộc đối đầu thương mại và công nghệ trong tương lai vẫn đầy biến số.

×