Mỹ vừa tuyên bố sẽ rút khỏi UNESCO với lý do tổ chức này có "thiên vị chống Israel". Quyết định này đã vấp phải sự tiếc nuối từ UNESCO nhưng lại được Israel hoan nghênh nhiệt liệt.
Trong một động thái gây chấn động dư luận quốc tế, Tổng thống Donald Trump đã một lần nữa tuyên bố sẽ rút Mỹ ra khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO). Quyết định này được đưa ra với lý do bảo vệ lợi ích quốc gia và phản đối sự "thiên vị" của tổ chức ngay lập tức tạo ra những phản ứng trái chiều.
Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi UNESCO lần thứ ba. Ảnh: X
Lý do đằng sau quyết định rút khỏi UNESCO của Mỹ
Theo tuyên bố chính thức từ người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Tammy Bruce, quyết định rút lui được đưa ra sau khi Washington nhận thấy UNESCO đang theo đuổi các chương trình nghị sự "gây chia rẽ xã hội và văn hóa".
Tuy nhiên, nguyên nhân cốt lõi và trực tiếp nhất được chỉ ra là sự "thiên vị lâu dài và mang tính hệ thống chống lại Israel" của tổ chức này. Giọt nước làm tràn ly chính là việc UNESCO đã công nhận Palestine là một quốc gia thành viên chính thức. Đối với Mỹ, một đồng minh thân cận của Israel, hành động này là không thể chấp nhận và đi ngược lại với các chính sách đối ngoại của họ.
"Việc tiếp tục tham gia đã không còn phù hợp với lợi ích của Mỹ", bà Bruce nhấn mạnh. Cùng với việc rút lui, Mỹ cũng sẽ cắt toàn bộ nguồn tài trợ cho tổ chức này.
Một lịch sử "ra, vào" đầy biến động
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ có động thái cứng rắn với UNESCO. Thực tế, đây đã là lần thứ ba trong lịch sử Mỹ tuyên bố rời khỏi tổ chức này và là lần thứ hai dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Lần đầu tiên là vào năm 1984 dưới thời Tổng thống Ronald Reagan.
Lần thứ hai là vào năm 2017, trong nhiệm kỳ đầu tiên của chính Tổng thống Trump, cũng với lý do tương tự về sự thiên vị chống Israel.
Mỹ chỉ mới quay trở lại ngôi nhà chung UNESCO vào năm 2023 dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, sự tái hợp này chỉ kéo dài được hai năm ngắn ngủi. Quyết định rút lui lần này sẽ chính thức có hiệu lực vào cuối tháng 12/2026, đánh dấu một chương mới đầy biến động trong mối quan hệ giữa Mỹ và hệ thống Liên Hợp Quốc.
Phản ứng trái chiều: Tiếc nuối và hoan nghênh
Quyết định của Mỹ đã vấp phải những phản ứng hoàn toàn trái ngược từ các bên liên quan.
Từ phía UNESCO: Tổng thư ký Audrey Azoulay đã bày tỏ vô cùng đáng tiếc. Tuy nhiên, bà cũng cho biết không quá bất ngờ, bởi chính quyền Tổng thống Trump đã ra lệnh xem xét lại tư cách thành viên của Mỹ từ tháng 2. Bà khẳng định, dù mất đi một nguồn tài trợ lớn, UNESCO vẫn sẽ tiếp tục sứ mệnh của mình.
Từ phía Israel: Ngược lại, Israel đã lên tiếng hoan nghênh nhiệt liệt. Đại sứ Israel tại Liên Hợp Quốc, ông Danny Danon, đã gọi đây là một "sự đáp trả thích đáng". Ông chỉ trích UNESCO là một "tổ chức đã lạc lối" với những "sai lầm và sự thiên vị chống Israel một cách nhất quán".
Quyết định của chính quyền Tổng thống Trump một lần nữa cho thấy một lập trường đối ngoại cứng rắn, ưu tiên các lợi ích song phương và sẵn sàng rời bỏ các thể chế đa phương mà họ cho là không còn phục vụ cho lợi ích của nước Mỹ.
Một thỏa thuận thương mại quan trọng vừa được ký kết giữa Mỹ và Nhật Bản. Theo đó, Washington sẽ giảm một nửa thuế quan đối với ô tô Nhật Bản, đổi lại Tokyo sẽ có những nhượng bộ lớn về đầu tư và mở cửa thị trường.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent tiết lộ, vòng đàm phán mới với Trung Quốc sẽ tập trung vào việc Bắc Kinh mua dầu từ Nga và Iran, cho thấy một sự thay đổi chiến lược lớn của Washington.
Trên sàn chứng khoán Mỹ, hai chỉ số S&P 500 và Nasdaq đã đồng loạt lập kỷ lục mới. Giờ đây, mọi ánh mắt đang đổ dồn vào báo cáo tài chính của nhóm "Bộ 7 Vĩ Đại".
Dù áp lực từ Tổng thống Trump ngày càng gia tăng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent đã lên tiếng cho rằng chưa có lý do để yêu cầu chủ tịch Fed Jerome Powell từ chức ngay lập tức.
Một thỏa thuận thương mại quan trọng vừa được ký kết giữa Mỹ và Nhật Bản. Theo đó, Washington sẽ giảm một nửa thuế quan đối với ô tô Nhật Bản, đổi lại Tokyo sẽ có những nhượng bộ lớn về đầu tư và mở cửa thị trường.
Trung Quốc vừa khởi công xây dựng siêu đập thủy điện lớn nhất thế giới trên sông Yarlung Tsangpo ở Tây Tạng. Dự án đầy tham vọng này đang làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về an toàn, môi trường và đặc biệt là căng thẳng với Ấn Độ.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent tiết lộ, vòng đàm phán mới với Trung Quốc sẽ tập trung vào việc Bắc Kinh mua dầu từ Nga và Iran, cho thấy một sự thay đổi chiến lược lớn của Washington.
Trên sàn chứng khoán Mỹ, hai chỉ số S&P 500 và Nasdaq đã đồng loạt lập kỷ lục mới. Giờ đây, mọi ánh mắt đang đổ dồn vào báo cáo tài chính của nhóm "Bộ 7 Vĩ Đại".
Indonesia được nêu gương như một trường hợp đàm phán thành công vào phút chót. Trước hạn chót 1/8, chính quyền Trump vừa cảnh báo sẽ áp dụng các mức thuế quan rất cao, vừa để ngỏ cánh cửa đàm phán.