Một trong những cánh cửa vàng của ngành thương mại điện tử toàn cầu đã chính thức đóng lại. Kể từ ngày 29/8, chính sách miễn thuế (de minimis) của Mỹ đối với các gói hàng có giá trị dưới 800 USD đã bị chấm dứt đối với tất cả các quốc gia. Thay vào đó, một hệ thống thuế cố định mới được áp dụng, gây ra một cú sốc lớn cho các nhà bán hàng trực tuyến và buộc họ phải thay đổi hoàn toàn chiến lược vận chuyển.

Hệ thống thuế mới: Càng rẻ, thuế càng cao

Theo hướng dẫn mới được ban hành, Mỹ sẽ áp một mức thuế cố định cho mỗi gói hàng, được phân loại dựa trên mức thuế quan tương hỗ mà Mỹ đang áp dụng với từng quốc gia:

80 USD/gói: Áp dụng cho các nước có mức thuế thấp như Anh và EU.

160 USD/gói: Áp dụng cho các nước có mức thuế trung bình như Việt Nam, Indonesia

200 USD/gói: Áp dụng cho các nước có mức thuế cao như Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ.

Hệ thống thuế mới này tạo ra một nghịch lý, giá trị hàng hóa càng thấp, tỷ lệ thuế phải chịu càng cao. Ví dụ, với một món hàng 200 USD từ Việt Nam, người bán sẽ phải chịu một khoản thuế 160 USD, tương đương 80% giá trị sản phẩm. Gánh nặng chi phí này khiến cho mô hình kinh doanh bán các mặt hàng giá rẻ gần như không còn khả thi.

Sự sụp đổ của đế chế hàng không giá rẻ

Hệ quả tức thời của chính sách mới là một sự thay đổi kiến tạo trong ngành logistics. Các nhà bán hàng buộc phải từ bỏ phương thức gửi các gói hàng nhỏ, riêng lẻ và chuyển sang gom hàng thành các lô lớn, vận chuyển như hàng hóa thương mại thông thường để tính thuế theo tỷ lệ phần trăm thay vì một mức phí cố định.

Điều này cũng kéo theo sự sụp đổ của mô hình vận chuyển hàng không giá rẻ vốn là xương sống của ngành thương mại điện tử. Các hãng hàng không đã tuyên bố họ không thể xây dựng cơ chế nộp thuế hộ cho Mỹ, do đó họ sẽ ngừng nhận các bưu phẩm hàng hóa. Lựa chọn duy nhất còn lại cho đường hàng không là thông qua các hãng chuyển phát nhanh quốc tế nhưng với chi phí cao hơn nhiều.

Kết quả là, một cuộc di cư hàng loạt từ đường hàng không sang đường biển đang diễn ra. Dù thời gian vận chuyển lâu hơn nhưng chi phí thấp hơn đáng kể của đường biển giờ đây đã trở thành lựa chọn tối ưu cho hầu hết các doanh nghiệp. Theo bà Lý Tuyên, quản lý cấp cao của chương trình logistics Amazon Global Selling, ngay cả trước khi chính sách này được áp dụng, có tới 90% hàng hóa thương mại điện tử từ Trung Quốc sang Mỹ đã được vận chuyển bằng đường biển chứ không phải đa số bằng đường hàng không như dư luận vẫn tưởng.

Trung Quốc bình tĩnh ứng phó

Điều thú vị là trong khi nhiều quốc gia đang lo lắng, các doanh nghiệp tại Trung Quốc lại có phản ứng tương đối bình tĩnh. Trước đó, vào tháng 5, Mỹ đã đi trước một bước khi đơn phương hủy bỏ chính sách miễn thuế này đối với Trung Quốc, gây ra một cú sụt giảm tới 43% lượng hàng hóa thương mại điện tử vận chuyển bằng đường không. Giờ đây, khi chính sách được áp dụng cho toàn thế giới, họ cho rằng sân chơi đã trở nên công bằng hơn. Hơn nữa, với lợi thế khổng lồ về chuỗi cung ứng và hệ thống kho bãi ở nước ngoài đã được xây dựng từ trước, các nhà bán hàng Trung Quốc vẫn giữ được vị thế cạnh tranh mạnh mẽ.

Sự thay đổi của Mỹ không phải là một hiện tượng cá biệt. Nó nằm trong một xu hướng toàn cầu. Hàng loạt các quốc gia và khu vực khác, từ EU, Anh, Mexico cho đến Nhật Bản và Việt Nam, cũng đang trong quá trình siết chặt các quy định về thuế đối với hàng hóa thương mại điện tử xuyên biên giới. Kỷ nguyên của những món hàng giá rẻ được miễn thuế nhập khẩu dường như đang đi đến hồi kết.

Theo thống kê, chỉ trong năm tài chính vừa qua, có tới 1,36 tỷ gói hàng đã vào Mỹ theo diện miễn thuế với tổng giá trị gần 65 tỷ USD, trong đó 73% đến từ Trung Quốc. Những con số này cho thấy quy mô khổng lồ của thị trường vừa bị ảnh hưởng và những tác động của nó đối với thương mại toàn cầu sẽ còn tiếp tục được cảm nhận trong thời gian dài.

×