Bầu không khí căng thẳng đang bao trùm nền thương mại toàn cầu khi Mỹ tiếp tục có những động thái cứng rắn về chính sách thuế quan. Mới đây nhất, Washington đã chính thức áp đặt mức thuế lên tới 50% đối với một loạt thiết bị gia dụng nhập khẩu, đồng thời gây áp lực lên Liên minh châu Âu (EU) trong các cuộc đàm phán thương mại, đặt ra một thời hạn chót đầy thách thức vào ngày 9/7. Những diễn biến này không chỉ làm gia tăng sự bất ổn mà còn có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại toàn diện hơn.

Sóng gió mới từ mức thuế quan 50% lên hàng gia dụng

Theo thông báo chính thức từ Bộ Thương mại Mỹ, kể từ ngày 23/6, một loạt sản phẩm được định danh là "sản phẩm phái sinh từ thép" sẽ phải chịu mức thuế nhập khẩu lên đến 50%. Danh sách này bao gồm 8 nhóm hàng thiết yếu trong mỗi gia đình như tủ lạnh, máy giặt, máy sấy, máy rửa bát, bếp và lò nướng.

Đây được xem là bước đi tiếp theo trong chiến lược bảo hộ ngành công nghiệp thép trong nước của chính quyền Mỹ, vốn đã bắt đầu từ việc tăng thuế nhập khẩu nhôm và thép trước đó. Đáng chú ý, chính sách này có một điều khoản ngoại lệ, các sản phẩm sử dụng thép được nấu và đúc tại Mỹ sẽ được miễn thuế, ngay cả khi công đoạn lắp ráp cuối cùng diễn ra ở nước ngoài. Động thái này được thiết kế nhằm khuyến khích các nhà sản xuất toàn cầu ưu tiên sử dụng nguyên liệu từ Mỹ.

Người tiêu dùng Mỹ gánh chịu hậu quả

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng người gánh chịu chi phí cuối cùng của cuộc chiến thuế quan này chính là người tiêu dùng Mỹ. Một nghiên cứu chung giữa Đại học Chicago và Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã chỉ ra một nghịch lý đáng lo ngại, dù chính sách thuế quan có thể tạo ra một số việc làm trong nước (khoảng 1.800 việc làm theo nghiên cứu), chi phí để tạo ra mỗi việc làm đó lại vô cùng đắt đỏ, lên tới 817.000 USD.

Bên cạnh đó, gánh nặng chi phí này sẽ được chuyển trực tiếp vào giá bán sản phẩm. Ví dụ điển hình là việc áp thuế lên máy giặt đã kéo theo sự tăng giá của cả máy sấy, một sản phẩm không nằm trong danh sách bị áp thuế, do chúng thường được bán theo bộ. Điều này cho thấy tác động lan tỏa của thuế quan có thể vượt ra ngoài phạm vi dự tính ban đầu.

Mỹ - EU: Đàm phán bên bờ vực đổ vỡ

Song song với việc áp thuế lên hàng gia dụng, một mặt trận căng thẳng khác đang hình thành giữa Mỹ và EU. Washington đang yêu cầu Brussels phải chấp nhận những nhượng bộ mà các quan chức châu Âu mô tả là "không cân xứng và đơn phương" để tránh một đợt tăng thuế sâu rộng vào ngày 9/7. Nếu không đạt được thỏa thuận, mức thuế cơ bản mà Mỹ áp lên phần lớn hàng hóa EU có thể tăng vọt từ 10% lên 50%, một kịch bản mà nền kinh tế châu Âu khó lòng chống đỡ.

Theo các nguồn tin, yêu cầu của Mỹ bao gồm các điều khoản về hạn ngạch xuất khẩu thủy sản, các biện pháp thuế quan không tương xứng và nhiều đòi hỏi về an ninh kinh tế mà phía EU cho là "xa vời". Triển vọng đàm phán hiện rất bi quan và dù hai bên vẫn duy trì các cuộc đối thoại kỹ thuật, bất đồng về nguyên tắc vẫn còn rất lớn.

EU sẵn sàng đáp trả

Đối mặt với lập trường cứng rắn của Mỹ, EU khẳng định sẽ không ngồi yên, họ đã chuẩn bị sẵn sàng cho kịch bản xấu nhất. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố rằng EU có "nhiều công cụ trên bàn đàm phán" và sẽ không ngần ngại sử dụng chúng.

Cụ thể, EU đã phê duyệt một danh sách các biện pháp trả đũa trị giá 21 tỷ euro nhắm vào hàng hóa Mỹ, chủ yếu là các sản phẩm từ những bang có tầm ảnh hưởng chính trị lớn như đậu nành, sản phẩm nông nghiệp và xe máy. Ngoài ra, một danh sách trả đũa bổ sung trị giá lên tới 95 tỷ euro cũng đã được soạn sẵn, nhắm vào các ngành công nghiệp biểu tượng của Mỹ như máy bay Boeing, ô tô sản xuất tại Mỹ và rượu whisky Bourbon.

Mặc dù có những bất đồng, hai bên vẫn đang thúc đẩy các cuộc đàm phán ở cấp kỹ thuật. Báo cáo cho biết, Trưởng đoàn đàm phán thương mại của EU Maros Sefcovic đã có các cuộc họp với Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutenick trong tuần qua.

Mỹ và EU đang tiến hành các cuộc thảo luận sâu về các ngành công nghiệp chủ chốt như thép và nhôm, ô tô, dược phẩm, chất bán dẫn và máy bay dân dụng, đồng thời thảo luận về các rào cản thuế quan và phi thuế quan cũng như các vấn đề mua sắm chiến lược và an ninh kinh tế.

×