Thành phố vừa thông báo lấy ý kiến về dự thảo Quy định thực hiện vùng phát thải thấp (LEZ), với nhiều điều chỉnh quan trọng, cho thấy quyết tâm cao trong việc xử lý triệt để vấn đề xe cộ gây ô nhiễm. Dự thảo lần này không chỉ rút ngắn lộ trình mà còn mở rộng phạm vi áp dụng, hướng tới một thủ đô xanh, sạch hơn trong tương lai gần.

Rút ngắn lộ trình, mở rộng phạm vi

Dự thảo mới về “vùng phát thải thấp” (Low Emission Zone - LEZ) được UBND TP Hà Nội đưa ra lấy ý kiến, dựa trên Nghị quyết 47 năm 2024 của HĐND thành phố nhưng đã có những điều chỉnh đáng kể để phù hợp với Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ.

Thay vì thí điểm từ năm 2025-2030 tại một số quận nội thành cũ như Hoàn Kiếm, Ba Đình như kế hoạch ban đầu, lộ trình mới được rút ngắn lại và mở rộng phạm vi một cách đáng kinh ngạc:

Từ 1/7/2026: Áp dụng LEZ trong phạm vi vành đai 1.

Từ 1/1/2028: Mở rộng ra phạm vi vành đai 2.Từ 1/1/2030: Phủ khắp vành đai 3, đồng thời khuyến khích các xã, phường khác cũng tự triển khai LEZ.

Việc điều chỉnh này cho thấy một sự thay đổi đột phá trong chiến lược của Hà Nội, từ cách tiếp cận thận trọng ban đầu sang một lộ trình hành động quyết liệt và toàn diện hơn. Mục tiêu là đến năm 2031, các khu vực có mức độ ô nhiễm cao hoặc thường xuyên ùn tắc giao thông sẽ phải bắt buộc thực hiện các biện pháp kiểm soát phát thải.

Ba tiêu chí xác định vùng phát thải thấp

Theo dự thảo, các khu vực sẽ được xem xét để trở thành vùng LEZ nếu đáp ứng một trong ba tiêu chí sau:

Vùng bảo vệ nghiêm ngặt và hạn chế phát thải: Đây là các khu vực dân cư đông đúc thuộc 12 quận nội thành cũ: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Hoàng Mai, Tây Hồ, Long Biên, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm và Hà Đông, theo Quy hoạch Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Các điểm ùn tắc giao thông: Những khu vực có mức phục vụ giao thông (LOS) từ mức D đến F theo tiêu chuẩn quốc gia (TCVN 13592:2022). Mức F là tắc đường nghiêm trọng, cho thấy tại đây lượng xe cộ lưu thông lớn, gây ra lượng khí thải đáng kể.

Khu vực có chất lượng không khí thấp: Các khu vực có chỉ số chất lượng không khí trung bình năm không đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, đặc biệt với các thông số như SO₂, NO₂, bụi PM10 và PM2.5 – những tác nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Những tiêu chí này đảm bảo rằng các biện pháp sẽ được áp dụng đúng trọng tâm, giải quyết vấn đề ô nhiễm tại những nơi đang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. 

Kiểm soát phương tiện và chính sách hỗ trợ

Trong các vùng LEZ, Hà Nội sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với phương tiện giao thông. Dự thảo đề xuất:

Cấm xe tải hạng nặng chạy dầu diesel: Loại xe này được biết đến là một trong những nguồn phát thải lớn nhất.

Cấm xe mô tô và xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch: Đây là một thay đổi lớn, cho thấy định hướng chuyển đổi sang phương tiện điện, không phát thải.

Hạn chế xe ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải: Ô tô không đạt tiêu chuẩn mức 4 sẽ bị cấm hoặc hạn chế lưu thông theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực nhất định.

Để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi, UBND TP Hà Nội cũng sẽ đề xuất áp dụng các loại phí và lệ phí đối với phương tiện phát thải cao. Đồng thời, thành phố cũng sẽ nghiên cứu các chính sách hỗ trợ để khuyến khích việc chuyển đổi sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch.

Dự thảo nghị quyết này dự kiến sẽ được HĐND TP xem xét vào cuối năm 2025 và có hiệu lực từ năm 2026. Đây là một bước đi mang tính lịch sử, thể hiện sự quyết tâm của Hà Nội trong việc đối phó với ô nhiễm môi trường, xây dựng một thủ đô văn minh và bền vững hơn.

×