Câu chuyện của vợ chồng Hoa hậu H’Hen Niê thời gian gần đây là minh chứng rõ ràng cho bài học về việc vô tình tạo dư luận và cách giải quyết rủi ro truyền thông là điều vô cùng quan trọng. Những đoạn video vui đùa, tưởng chừng hồn nhiên dẫn tới những lần xin lỗi nối tiếp khiến dư luận bàn tán không dứt.

Nhìn ở bề nổi, đó đơn giản là sự phản ứng nhất thời của công chúng trước các hành động bị cho là thiếu tinh tế. Nhưng nếu đi sâu hơn, câu chuyện phản ánh cách xã hội Việt Nam vẫn giữ vững nền tảng văn hóa Á Đông: coi trọng chừng mực, tôn trọng lễ nghĩa, và nhìn nhận hành vi công khai qua lăng kính của chuẩn mực cộng đồng.

Người Việt vốn đề cao chữ “duyên” trong hành xử. Cái duyên là thước đo của sự am hiểu hoàn cảnh, biết chọn lời, chọn cách thể hiện để vừa tự nhiên vừa không làm mất lòng người khác. Trong khía cạnh truyền thông, đặc biệt với người của công chúng, cái “duyên” ấy chính là khả năng tự điều chỉnh và biết điểm dừng. Khi nghệ sĩ hay người nổi tiếng chia sẻ điều gì lên mạng xã hội, họ không chỉ bày tỏ cảm xúc cá nhân mà còn gián tiếp định hướng giá trị, ảnh hưởng đến công chúng – nhất là giới trẻ.

Với H’Hen Niê, hình ảnh cô từng gắn liền với nghị lực, thành công và khát vọng vươn lên của người phụ nữ Tây Nguyên. Chính vì thế, khi cô cùng chồng liên tiếp vướng tranh cãi, công chúng không chỉ thất vọng bởi những trò đùa “quá tay”, mà còn tiếc nuối cho biểu tượng đẹp đã vô tình bị lu mờ.

Văn hóa Việt Nam coi trọng hai chữ “gia phong” – nề nếp trong từng hành động, lời nói của một gia đình. Khi người đàn ông cư xử tự do thái quá trên không gian mạng, điều đó dễ khiến hình ảnh người vợ – dù thành đạt, bản lĩnh – cũng bị liên lụy. Sự bao dung, nhẫn nhịn và thiện chí xin lỗi của H’Hen Niê vốn đáng trân trọng, nhưng nếu liên tục lặp lại, công chúng có quyền đặt câu hỏi về sự tỉnh táo và định hướng giá trị của họ trong thời đại số.

Ở góc độ xã hội, dư luận phản ứng mạnh mẽ trước các clip vô tư của vợ chồng H’Hen Niê không chỉ vì nội dung kém duyên, mà bởi nó chạm đến chuẩn mực ứng xử công cộng mà người Việt vẫn giữ gìn: tôn trọng người xem và đề cao sự kín đáo. Văn hóa Á Đông luôn nhìn nhận niềm vui như một sự đồng cảm, không phải là trò tiêu khiển riêng tư được phô diễn để gây chú ý. Khi yếu tố gây cười vượt quá giới hạn, nó đánh mất bản chất vui vẻ, biến thành sự phản cảm khiến cộng đồng khó chấp nhận, nhất là từ những cá nhân mang danh hiệu Hoa hậu.

Từ góc nhìn truyền thông, trường hợp này là lời nhắc nhở với mọi người nổi tiếng về trách nhiệm của họ khi tạo nội dung. Bất kỳ phát ngôn, hình ảnh hay video nào cũng cần được cân nhắc ở ba tầng: giá trị thẩm mỹ, ảnh hưởng xã hội và tính giáo dục. Một khoảnh khắc tưởng chừng nhỏ có thể trở thành tâm bão dư luận nếu đánh trúng điểm nhạy cảm văn hóa. Và khi đó, câu “xin lỗi” dù thành tâm, vẫn không đủ để xóa đi ấn tượng ban đầu.

Cũng phải nói rằng, dư luận Việt Nam ngày nay cởi mở hơn, biết thông cảm cho sai sót và sẵn sàng tha thứ nếu thấy sự cầu thị, đúng mực. Việc H’Hen Niê chủ động nhận lỗi, viết tâm thư chia sẻ suy ngẫm, cho thấy cô vẫn giữ được tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng – hai phẩm chất mà người Việt luôn đề cao. Tuy nhiên, điều dư luận mong mỏi hơn là sự thay đổi thật sự trong cách nhìn, cách làm, chứ không chỉ là những lời xin lỗi lặp lại.

Ở phương diện sâu hơn, đây là bài học không chỉ dành cho H’Hen Niê và chồng, mà cho cả thế hệ người công chúng trong kỷ nguyên mạng xã hội: “sống thật” không đồng nghĩa với “tự do tuyệt đối”. Tự nhiên phải đi kèm với ý thức, còn tiếng cười chỉ có giá trị khi nó không làm tổn thương ai. Khi biết đặt mình trong cái nhìn của người khác, ta mới thật sự thấu hiểu tinh thần Á Đông: coi trọng hài hòa, tiết chế, và hướng đến sự thanh lịch trong hành vi.

Để khép lại những ồn ào, điều cặp đôi cần lúc này không phải tiếp tục xin lỗi, mà là sự tĩnh lặng để nhìn lại mình. Khi sống chậm hơn, nghĩ sâu hơn và chọn cách chia sẻ có trách nhiệm hơn, vợ chồng H’Hen Niê hoàn toàn có thể lấy lại thiện cảm. Bởi người Việt, hơn ai hết, vẫn luôn tin vào lòng chân thành, nếu sự chân thành ấy đi cùng sự thấu hiểu và trưởng thành trong văn hóa ứng xử.

H’Hen Niê, sinh năm 1992, là người dân tộc Ê-đê ở Đắk Lắk, đăng quang Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 và lọt top 5 Miss Universe 2018 – thành tích cao nhất của Việt Nam tại đấu trường này. Cô từng được Missosology vinh danh “Timeless Beauty” năm 2019.

Ngoài sự nghiệp người mẫu, cô tham gia diễn xuất trong phim 578: Phát đạn của kẻ điên và làm giám khảo, huấn luyện viên cho các cuộc thi sắc đẹp. H’Hén cũng tích cực với hoạt động từ thiện, là đại sứ toàn cầu của Room to Read, xây dựng thư viện và trao học bổng cho nữ sinh.

×