Canada cáo buộc TikTok thu thập dữ liệu trẻ em

Ngày 23/9, Văn phòng Bảo vệ quyền riêng tư Canada (OPC) cùng cơ quan bảo mật của Quebec, British Columbia và Alberta công bố kết quả điều tra cho thấy TikTok thu thập khối lượng lớn dữ liệu cá nhân, trong đó có trẻ em. Dù TikTok khẳng định nền tảng không dành cho người dưới 13 tuổi, mỗi năm vẫn có hàng trăm nghìn trẻ em Canada sử dụng ứng dụng.

Theo Ủy viên Philippe Dufresne, dữ liệu mà TikTok thu thập không chỉ là thông tin cơ bản như độ tuổi hay vị trí, mà còn bao gồm hành vi, sở thích, thói quen và cách trẻ em tương tác với nội dung. Từ đó, thuật toán của TikTok điều chỉnh những gì người dùng nhìn thấy, bao gồm cả quảng cáo. “Điều này có thể dẫn đến việc định hình tâm lý và thói quen của trẻ, khiến các em trở thành đối tượng tiếp thị thay vì được bảo vệ”, ông Dufresne nhấn mạnh.

Đáp lại, TikTok cam kết tăng cường hệ thống xác minh tuổi, minh bạch hơn về cách sử dụng dữ liệu và hạn chế quảng cáo nhắm mục tiêu với người dưới 18 tuổi. Tuy nhiên, công ty cũng cho biết “không đồng ý với một số phát hiện” từ phía Canada.

Những bê bối nối tiếp trên toàn cầu

Canada không phải quốc gia đầu tiên cáo buộc TikTok vi phạm quyền riêng tư trẻ em. Tại Mỹ, Bộ Tư pháp và Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) đã khởi kiện TikTok và công ty mẹ ByteDance, cho rằng nền tảng vi phạm Đạo luật Bảo vệ quyền riêng tư trẻ em trực tuyến (COPPA).

Cáo buộc xoay quanh việc TikTok thu thập dữ liệu của người dùng dưới 13 tuổi mà không có sự đồng ý của phụ huynh. Nhiều bang như Texas, Utah hay New York cũng đệ đơn kiện, cho rằng TikTok gây hại đến sức khỏe tinh thần trẻ em và không thực hiện đủ biện pháp kiểm soát độ tuổi.

Không dừng lại ở Bắc Mỹ, tại châu Âu, cơ quan bảo vệ dữ liệu Ireland đã phạt TikTok 530 triệu euro hồi tháng 5/2025 vì vi phạm Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR). Cơ quan này cho rằng TikTok đã chuyển dữ liệu người dùng châu Âu về Trung Quốc mà không đảm bảo an toàn tương đương theo chuẩn EU.

Ở Ý, cơ quan quản lý cạnh tranh từng xử phạt TikTok 10 triệu euro vì không ngăn chặn nội dung có hại, trong đó phần lớn nhắm đến trẻ vị thành niên. Tại Pháp, một nhóm gia đình khởi kiện TikTok sau khi con em họ tiếp xúc với nội dung cổ súy tự làm hại bản thân, rối loạn ăn uống và trầm cảm.

Ở Nam Mỹ, Venezuela cũng từng xử phạt TikTok 10 triệu USD vì để lan truyền những “thử thách nguy hiểm” (viral challenges) dẫn đến cái chết của trẻ em. Chính quyền nước này cho rằng nền tảng thiếu biện pháp ngăn chặn nội dung gây hại, đặc biệt với người dùng nhỏ tuổi.

Điểm chung trong hầu hết các vụ việc là lo ngại TikTok sử dụng dữ liệu hành vi để tối ưu thuật toán đề xuất, khiến trẻ em tiếp xúc nhiều hơn với nội dung độc hại hoặc quảng cáo nhắm mục tiêu. Không ít chuyên gia cho rằng việc cá nhân hóa trải nghiệm có thể khiến trẻ vị thành niên bị thao túng tâm lý, hình thành thói quen tiêu cực và dễ bị lợi dụng.

Ngoài ra, các lỗ hổng trong xác minh tuổi khiến trẻ dễ dàng “vượt rào” bằng cách khai gian ngày sinh hoặc sử dụng tài khoản của người lớn. Điều này đặt ra câu hỏi liệu những cam kết cải thiện của TikTok có thực sự đủ mạnh để bảo vệ nhóm người dùng dễ bị tổn thương nhất.

Áp lực pháp lý ngày càng gia tăng

Trong bối cảnh dữ liệu cá nhân trở thành “tài sản” chiến lược, nhiều quốc gia siết chặt quản lý đối với các nền tảng công nghệ. Mỹ đang thảo luận thỏa thuận quản trị mới với ByteDance, trong đó TikTok Mỹ sẽ do hội đồng quản trị do phía Mỹ chiếm đa số giám sát, và thuật toán cốt lõi chịu sự kiểm soát của Washington. Liên minh châu Âu cũng áp dụng Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (Digital Services Act), buộc TikTok minh bạch hơn về quảng cáo và bảo vệ trẻ em.

Tại Canada, sau khi yêu cầu ByteDance chấm dứt hoạt động kinh doanh năm 2024, chính phủ tiếp tục khẳng định TikTok phải tuân thủ đầy đủ quy định nội địa. Trong khi đó, dư luận trong nước kêu gọi cấm hẳn ứng dụng này nếu không thể đảm bảo an toàn cho trẻ em.

TikTok hiện có hơn 1 tỷ người dùng toàn cầu, trong đó nhóm thanh thiếu niên chiếm tỷ lệ lớn. Đây vừa là lợi thế, vừa là rủi ro khi nền tảng liên tục bị giám sát bởi các cơ quan quản lý. Dù khẳng định cam kết minh bạch và bảo vệ quyền riêng tư, TikTok vẫn chưa thuyết phục được chính phủ nhiều nước và đang đối diện nguy cơ bị cấm hoặc siết chặt hoạt động.

×