Rắc rối sổ hồng cho người nước ngoài

Sau hơn 2 năm Luật Nhà ở có hiệu lực, thống kê sơ bộ của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho thấy đã có trên 1.000 căn hộ ở TP.HCM được bán cho người nước ngoài. Tuy nhiên, tại một hội nghị mới đây do Sở Xây dựng TP.HCM tổ chức, doanh nghiệp (DN) phản ánh chưa có người nước ngoài được cấp giấy chủ quyền nhà hay còn gọi là sổ hồng vì vướng thủ tục.

Trả nhà vì không làm được sổ hồng

Tổng giám đốc một công ty bất động sản bức xúc kể công ty ông suýt bị khách hàng người Nga kiện vì bán và giao nhà nhưng không làm giấy chủ quyền cho họ. Công ty phải năn nỉ, thỏa thuận thu hồi nhà, hoàn tiền 100% và bù lãi suất trong thời gian khách đóng tiền mua nhà, họ mới chịu bỏ qua.

Theo vị tổng giám đốc này, thực tế không phải DN không làm chủ quyền nhà cho khách mà đã nộp đầy đủ hồ sơ từ rất sớm cho cơ quan có thẩm quyền nhưng họ trả lời không thể làm được vì không được hướng dẫn chi tiết khu vực nào là đất an ninh quốc phòng.

Đại diện Công ty CP Địa ốc Nova (Novaland) cũng cho biết 2 năm qua DN đã bán rất nhiều căn hộ cho người nước ngoài nhưng đến nay vẫn chưa có khách hàng nào được cấp giấy chủ quyền nhà. "Khi chúng tôi nộp hồ sơ giấy tờ thì cơ quan chức năng không từ chối nhưng họ cho biết chưa có hướng dẫn cụ thể và rõ ràng để hoàn tất việc cấp chủ quyền nhà cho người nước ngoài. Đợi không được, nhiều khách phải nhờ người thân là người Việt Nam đứng tên giùm. Một số khác làm khó dễ, yêu cầu giải thích rõ bằng văn bản dù rắc rối này không phải do chúng tôi gây ra" - vị này nói.

Về phía người mua căn hộ, bà Huỳnh Trúc Mai đang sống ở khu căn hộ cao cấp tại phường Thảo Điền, quận 2 cùng chồng có quốc tịch Phần Lan, bức xúc vì căn hộ vợ chồng bà mua 2 năm rồi mà vẫn chưa làm được giấy chủ quyền. Theo bà Mai, cách đây gần 2 năm, khi luật cho phép người nước ngoài mua nhà, chồng bà rất vui. Hai vợ chồng đăng ký mua căn hộ 3 phòng ngủ ở phường Thảo Điền, quận 2. Hợp đồng mua bán đứng tên chung nhưng khi làm giấy chủ quyền thì cơ quan chức năng bảo không được. "Chờ mãi nên cuối cùng chồng tôi đồng ý để tôi đứng tên làm giấy chủ quyền thay vì cả hai đứng tên. Việc này làm chồng tôi rất buồn" - bà Mai kể.

Bà Trần Thị Phương Mai, Giám đốc đối ngoại Hongkong Land Limited, cho biết hiện có một số người nước ngoài mua căn hộ do công ty làm chủ đầu tư, thắc mắc khi nào mới có quy định cụ thể về việc này. Tuy nhiên, bà cũng không biết dự án của mình có nằm trong khu vực an ninh, quốc phòng hay không để giải thích cho khách hàng.

Vẫn phải chờ

Các chuyên gia cho rằng Luật Nhà ở đã cho phép người nước ngoài mua nhà ở Việt Nam nhưng đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể để tháo gỡ vướng mắc về mặt thủ tục. Đặc biệt là việc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng xác định dự án nào thuộc khu vực không cho phép người nước ngoài mua nhà ở. Điều này chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến DN kinh doanh bất động sản và người nước ngoài không an tâm mua nhà. Do đó, hầu hết DN đều mong muốn cơ quan chức năng sớm phối hợp tháo gỡ vướng mắc này, để họ thuận lợi hơn trong việc giao dịch với người nước ngoài.

Giải thích về vướng mắc này, ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP, cho hay trong Luật Nhà ở 2014 đã quy định rõ từng dự án được phép bán tỉ lệ 30% số căn hộ cho người nước ngoài. Tuy nhiên, việc cấp chủ quyền vẫn còn vướng do ngành công an, quốc phòng chưa chốt được khu vực, dự án nào được bán, khu vực nào không… "Việc quy định khu vực an ninh, quốc phòng thuộc chức năng của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, vì liên quan bí mật, an ninh quốc gia. Việc này TP HCM đã báo cáo Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ và đang chờ, khi có thông tin mới sẽ phổ biến" - ông Trần Trọng Tuấn khẳng định.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng để giải quyết sớm vướng mắc trong cấp giấy chủ quyền nhà cho người nước ngoài thì việc công bố khu vực, dự án nào được phép bán cho người nước ngoài nên giao cho Sở Xây dựng thực hiện. Việc công bố cần làm ngay khi DN lập hồ sơ, xin giấy phép dự án. Vì sau khi làm móng, DN đã công bố bán rồi chứ không phải đến khi bàn giao mới công bố. Ông Châu cũng kiến nghị lãnh đạo TP HCM duyệt cho những dự án nhà ở thương mại được bán và cấp chủ quyền cho người nước ngoài vì Luật Nhà ở đã nói rõ nhà ở thương mại không thuộc khu vực quốc phòng, an ninh. 

Lách luật cho thuê 50 năm

"Tôi được biết một số DN đã "lách" bằng cách ký hợp đồng mua bán dạng thuê dài hạn 50 năm để được cấp giấy chủ quyền. Tuy nhiên, chỉ những người am hiểu luật mới dám mua căn hộ dạng này" - ông Lê Hoàng Châu thông tin.

 Sơn Nhung