Trong nửa đầu năm 2025, lực lượng Hải quan Việt Nam đã liên tiếp triệt phá 4 vụ buôn lậu và làm giả thuốc lá với quy mô lớn, tổng cộng hơn 1,3 triệu bao thuốc lá không rõ nguồn gốc hoặc giả mạo nhãn hiệu, trị giá ước tính trên 65 tỷ đồng.

Chuỗi vụ việc không chỉ cho thấy quy mô hoạt động xuyên quốc gia mà còn vạch trần hàng loạt thủ đoạn tinh vi, có tổ chức, đặt ra nhiều cảnh báo nghiêm trọng về công tác kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, quá cảnh tại Việt Nam.

Những thủ đoạn khó ngờ

Vụ việc đầu tiên được phát hiện tại cảng Cát Lái (TP HCM), khi lô hàng xuất khẩu của Công ty TNHH XNK V.H.P được khai báo là "bồn thép", nhưng bên trong lại là 84.000 bao thuốc lá Marlboro không rõ nguồn gốc. Lô hàng này nếu trót lọt sẽ tới Canada, với trị giá hơn 3 tỷ đồng.

Không lâu sau, tại cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu), Công ty T.T.H khai báo vận chuyển lô hàng quá cảnh từ Campuchia qua Việt Nam đi UAE, nhưng kết quả kiểm tra cho thấy 525.000 bao thuốc lá giả nhãn hiệu Chesterfield được ngụy trang bên trong. Ước tính giá trị lô hàng lên tới 48,6 tỷ đồng - cao nhất trong loạt vụ việc lần này.

Một vụ khác, cũng tại cảng Cái Mép, liên quan đến Công ty TNHH XNK M.V khi doanh nghiệp này khai báo xuất lô hàng đi Israel, nhưng thực chất bên trong là 525.000 bao thuốc lá giả nhãn hiệu Manchester - United Kingdom. Đáng chú ý, giám đốc công ty là ông H.H.P - người đang sở hữu thương hiệu “Manchester” tại Mỹ - đã ủy quyền cho đối tác sản xuất thuốc lá mang nhãn hiệu dễ gây nhầm lẫn, mở ra nghi vấn cố tình hợp pháp hóa hàng giả bằng chiêu trò sở hữu trí tuệ.

Vụ thứ tư được phát hiện vào đầu tháng 2/2025, cũng tại cảng Cát Lái, với hơn 253.000 bao thuốc lá trong lô hàng xuất đi Úc và Malaysia, do Công ty TNHH XNK TMDV Vận tải A.K đứng tên mở tờ khai. Tổng trị giá lô hàng khoảng 12 tỷ đồng.

Từ các vụ việc được triệt phá, Cục Hải quan nhận định rằng Việt Nam đang trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi buôn lậu thuốc lá xuyên quốc gia. Hình thức “núp bóng” hàng quá cảnh hoặc xuất khẩu ngày càng phổ biến, lợi dụng các tuyến vận chuyển từ Campuchia qua Việt Nam rồi đi UAE, Israel, Úc, Canada, Malaysia…

Những thương hiệu bị làm giả hầu hết đều là nhãn hiệu lớn có thị phần toàn cầu như Marlboro, Chesterfield, Manchester…, cho thấy mức độ tinh vi và bài bản của đường dây buôn lậu.

Nhu cầu cao - nguy cơ buôn lậu tiếp diễn

Cơ quan chức năng cảnh báo: Các đối tượng che giấu thuốc lá trong bồn thép hàn kín, nhồi bên trong container chứa hàng gia dụng như bồn cầu, giường xếp, gạch lát nền… hoặc trộn lẫn hàng thật và hàng giả để qua mặt lực lượng kiểm tra.

Đặc biệt, chiêu trò đăng ký nhãn hiệu tại nước ngoài để sản xuất hàng giả trong nước, như trường hợp của nhãn hiệu “Manchester”, được cho là một dạng rửa nhãn hiệu trá hình, cần được điều tra kỹ lưỡng và xử lý nghiêm.

Theo Cục Hải quan, nhu cầu tiêu thụ thuốc lá vẫn ở mức cao trên toàn cầu, khiến các đường dây buôn lậu tiếp tục tìm cách thâm nhập và "đi tắt" thông qua thị trường Việt Nam. Những vụ việc vừa qua đã thể hiện nỗ lực đáng kể của cơ quan chức năng, nhưng cũng cho thấy lỗ hổng trong quản lý chuỗi cung ứng và quy trình kiểm soát quá cảnh, xuất khẩu.

Trước những diễn biến phức tạp, lực lượng Hải quan đề xuất tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với hàng hóa khai báo xuất khẩu, quá cảnh. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần nâng cao trách nhiệm trong quản trị chuỗi cung ứng, đặc biệt khi ủy quyền hoặc ký hợp đồng sản xuất hàng hóa có nhãn hiệu quốc tế.

Việc triệt phá những đường dây buôn lậu lớn như thế này không chỉ bảo vệ thị trường nội địa, mà còn giữ gìn uy tín của Việt Nam trên bản đồ thương mại quốc tế, trước bối cảnh tội phạm buôn lậu đang ngày càng tinh vi và quốc tế hóa.

×