Trong một động thái ngoại giao phức tạp và đầy ẩn ý, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát đi những tín hiệu trái ngược nhau về chính sách đối với Iran, cho thấy một sự thay đổi tiềm tàng trong cách tiếp cận của Washington sau khi thỏa thuận ngừng bắn tại Trung Đông có hiệu lực.

Áp lực tối đa và tín hiệu nới lỏng cho Iran

Phát biểu tại cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 26/6, ông Trump khẳng định chính sách "gây áp lực tối đa" của Mỹ, đặc biệt là các lệnh trừng phạt nhắm vào ngành dầu mỏ của Iran vẫn chưa được nới lỏng. Tuy nhiên, ngay sau đó, ông lại mở ra một cánh cửa hy vọng cho Tehran.

Khi được hỏi về khả năng nới lỏng các biện pháp trừng phạt, ông Trump đã trả lời một cách đầy thiện chí: "Họ (Iran) cần tiền để tái thiết đất nước này và chúng tôi hy vọng sẽ thấy điều đó xảy ra". Phát biểu này được giới quan sát diễn giải là một tín hiệu cho thấy Mỹ có thể sẽ nới lỏng trong thực thi các lệnh trừng phạt, ngay cả khi chính sách chính thức không thay đổi. Đây được xem là một sự nhượng bộ tinh tế, nhằm tạo điều kiện cho Iran có nguồn lực để tái thiết sau xung đột.

Thông điệp phức tạp và vai trò của Trung Quốc

Sự phức tạp trong chính sách của Mỹ càng được thể hiện rõ qua những phát biểu trước đó của ông Trump. Chỉ một ngày trước, ông từng tuyên bố rằng Trung Quốc có thể tiếp tục mua dầu của Iran sau khi thỏa thuận ngừng bắn được ký kết. Dù Nhà Trắng đã nhanh chóng đính chính rằng đây không phải là một sự thay đổi chính sách chính thức nhưng thông điệp đã được gửi đi.

Trên thực tế, chính quyền Trump trước đây đã rất cứng rắn trong việc trừng phạt các công ty Trung Quốc, đặc biệt là một số "nhà máy lọc dầu ấm trà" - một thuật ngữ dùng để chỉ các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ, thường là ở Trung Quốc, có khả năng hoạt động linh hoạt với biên lợi nhuận thấp vì đã vi phạm lệnh cấm vận mua dầu của Iran. Do đó, việc bật đèn xanh cho Trung Quốc dù chỉ là bằng lời nói vẫn mang một ý nghĩa quan trọng.

Đặc phái viên Trung Đông của ông Trump, Steve Witkoff, đã làm rõ hơn ý đồ này trong một cuộc phỏng vấn. Ông cho biết đây là một "tín hiệu thiện chí" gửi đến Bắc Kinh, thể hiện rằng Washington "muốn hợp tác chứ không muốn làm tổn hại đến kinh tế của các bạn". Ông Witkoff cũng nói thêm, thông điệp này không chỉ nhắm đến Trung Quốc mà còn là một cách để "phía Iran cảm nhận được một số thông điệp".

Rõ ràng, Washington đang thực hiện một nước cờ ngoại giao nhiều lớp, vừa duy trì công cụ trừng phạt để gây áp lực, vừa sử dụng các tín hiệu nới lỏng để khuyến khích sự hợp tác và xuống thang, đồng thời có thể đang tìm cách lôi kéo Trung Quốc vào việc ổn định tình hình tại Trung Đông.

×