Chỉ còn khoảng 5 tuần trước khi thời gian tạm hoãn các biện pháp thuế quan của Mỹ kết thúc (dự kiến vào ngày 8/7, sau 90 ngày tạm dừng). Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang đẩy nhanh tiến độ đàm phán thương mại với nhiều quốc gia, đặt ra một "hạn chót" mới cho các đối tác.

Theo một bản dự thảo thư nội bộ của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Washington đã gửi yêu cầu tới các đối tác đàm phán, đề nghị họ trình bày "đề xuất tốt nhất" của mình trước ngày 4/6 tới đây. Nội dung của những đề xuất này yêu cầu phải bao gồm các cải thiện cụ thể về thuế quan, hạn ngạch, rào cản phi thuế quan, cũng như những cam kết rõ ràng trong lĩnh vực thương mại kỹ thuật số và an ninh kinh tế.

Áp lực thời gian từ phía Mỹ

Động thái này phản ánh sự gấp rút của chính quyền Trump trong việc đạt được các thỏa thuận thương mại có lợi cho Mỹ trước khi thời gian tạm hoãn kết thúc. Quyết định tạm hoãn thuế quan được đưa ra cách đây 90 ngày (vào khoảng đầu tháng 4), sau khi việc áp dụng các biện pháp thuế quan đối ứng ban đầu đã gây ra sự chấn động đáng kể trên thị trường tài chính. The Korea Times nhấn mạnh rằng hành động của USTR cho thấy rõ áp lực thời gian mà chính quyền Mỹ đang phải đối mặt.

Mặc dù các quan chức Nhà Trắng, bao gồm Cố vấn Kinh tế Kevin Hassett đã nhiều lần khẳng định rằng các cuộc đàm phán đang "gần hoàn thành", thực tế cho thấy tiến bộ cụ thể vẫn còn hạn chế. Đến nay, Mỹ mới chỉ đạt được một thỏa thuận sơ bộ với Vương quốc Anh, mang tính chất một khung hợp tác để tiếp tục thảo luận hơn là một thỏa thuận thương mại song phương đầy đủ.

Bản dự thảo thư của USTR nêu rõ, dựa trên những đề xuất nhận được trước ngày 4/6, phía Mỹ sẽ tiến hành đánh giá để xác định "phạm vi khả năng đạt được thỏa thuận". Điều này ngụ ý rằng Washington sẽ xem xét các đề xuất để quyết định mức độ thuế quan đối ứng có thể được áp dụng đối với từng quốc gia.

Danh sách các quốc gia cụ thể nhận được thông điệp này chưa được công bố nhưng được cho là hướng đến những đối tác mà Mỹ đã có các cuộc đàm phán đang diễn ra, bao gồm Liên minh Châu Âu (EU), Nhật Bản, Việt Nam và Ấn Độ... Các quan chức USTR xác nhận rằng các cuộc thảo luận với nhiều đối tác thương mại lớn đang "tiến triển nhanh chóng" và đây là thời điểm thích hợp để "tổng kết tiến độ và vạch ra các bước đi tiếp theo".

Ngành công nghiệp ủng hộ, thách thức pháp lý rình rập

Động thái đẩy nhanh tiến độ đàm phán và yêu cầu đề xuất từ phía Mỹ đã nhận được sự ủng hộ từ một số tổ chức đại diện doanh nghiệp. Bà Tiffany Smith, Phó Chủ tịch phụ trách Chính sách Thương mại Toàn cầu tại Hội đồng Ngoại thương Quốc gia (NFTC), nhận định rằng việc này sẽ giúp các doanh nghiệp Mỹ giảm bớt rào cản ở thị trường nước ngoài và tạo ra môi trường thương mại song phương dễ dự đoán và ổn định hơn.

Chính sách thuế quan là trọng tâm trong chiến lược "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Trump, nhằm mục đích bảo vệ các ngành công nghiệp nội địa, giảm thâm hụt thương mại và cũng được Đảng Cộng hòa coi là công cụ bù đắp cho việc cắt giảm thuế. Chính sách này đã gây ra nhiều biến động trên thị trường tài chính toàn cầu kể từ khi được triển khai.

Tuy nhiên, chính sách thuế quan của ông Trump gần đây đang đối mặt với những thách thức pháp lý đáng kể. Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) đã ra phán quyết rằng việc chính quyền viện dẫn Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp dụng một số loại thuế đã vượt quá thẩm quyền Tổng thống. Mặc dù phán quyết này đã nhanh chóng bị một Tòa án Phúc thẩm Liên bang tạm dừng thi hành, vụ kiện vẫn đang tiếp diễn, tạo ra sự bất ổn về tính hợp pháp của các biện pháp thuế quan hiện tại và tương lai.

Đáng chú ý, bản dự thảo thư của USTR đã chuẩn bị cho kịch bản bất lợi từ tòa án. Văn bản này nêu rõ rằng ngay cả khi phán quyết của CIT được giữ nguyên, cơ chế thuế quan vẫn có thể được duy trì và thúc đẩy dựa trên "các thẩm quyền pháp lý vững chắc khác". Điều này cho thấy Washington không có ý định từ bỏ áp lực thuế quan và sẽ tìm mọi cách để tiếp tục theo đuổi mục tiêu thương mại của mình.

Việc đặt ra hạn chót vào ngày 4/6 thể hiện quyết tâm của chính quyền Trump trong việc thúc đẩy các đối tác nhượng bộ trong đàm phán, trước khi thời gian tạm hoãn thuế quan chính thức kết thúc vào đầu tháng 7. Các diễn biến trong vài tuần tới sẽ rất quan trọng, quyết định liệu một vòng căng thẳng thương mại mới có bùng phát hay không.

×