Trong một động thái có nguy cơ làm rung chuyển tận gốc rễ thị trường kim loại quý toàn cầu, chính quyền Mỹ đã lặng lẽ đưa ra một phán quyết thuế quan mới nhắm vào một trong những sản phẩm cốt lõi của ngành vàng, các thỏi vàng 1kg. Quyết định này nằm trong khuôn khổ chính sách thuế quan đối ứng rộng lớn hơn của Tổng thống Trump, đang giáng một đòn trực diện và nặng nề vào Thụy Sĩ, thủ phủ tinh luyện vàng của thế giới và có thể sẽ viết lại các quy tắc thương mại đã tồn tại từ lâu.

Quyết định thuế quan bất ngờ từ Mỹ

Theo một tài liệu mà Financial Times có được, Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) đã ra một quyết định vào cuối tháng 7, xác định rằng các thỏi vàng có trọng lượng 1kg và 100 ounce sẽ bị phân loại vào nhóm hàng hóa "phải chịu thuế". Quyết định này đã đi ngược lại hoàn toàn với kỳ vọng của toàn ngành. Trước đó, các nhà giao dịch và tinh luyện vàng tin rằng những sản phẩm này sẽ được xếp vào một mã hải quan khác, qua đó được miễn trừ khỏi các đợt áp thuế của ông Trump.

Sự thay đổi này có ý nghĩa cực kỳ to lớn trong bối cảnh Mỹ đã công bố mức thuế quan tương hỗ lên tới 39% đối với hàng hóa từ Thụy Sĩ. Mà vàng lại chính là một trong những mặt hàng xuất khẩu có giá trị lớn nhất từ Thụy Sĩ sang Mỹ.

Phá vỡ "tam giác vàng" thương mại toàn cầu

Để hiểu được mức độ nghiêm trọng của đòn thuế quan này, cần phải nhìn vào cấu trúc của thị trường vàng toàn cầu. Dòng chảy thương mại vàng thỏi thường vận hành theo một mô hình tam giác:

Vàng được khai thác và đúc thành các thỏi lớn (thường là 400 ounce) và được giao dịch chủ yếu tại London.

Khi có nhu cầu từ các thị trường khác, những thỏi vàng lớn này sẽ được chuyển đến Thụy Sĩ, nơi có các nhà máy tinh luyện hàng đầu thế giới. Tại đây, chúng được đúc lại thành các kích cỡ nhỏ hơn, tiêu chuẩn hơn, chẳng hạn như thỏi 1kg.

Những thỏi vàng 1kg này sau đó được chuyển đến các trung tâm giao dịch lớn như New York để phục vụ cho thị trường tương lai, đặc biệt là sàn COMEX – sàn giao dịch vàng tương lai lớn nhất hành tinh. Thỏi vàng 1kg không chỉ là hình thức giao dịch phổ biến nhất mà còn chiếm phần lớn trong xuất khẩu vàng của Thụy Sĩ sang Mỹ. Quyết định áp thuế 39% của Mỹ đã đánh thẳng vào mắt xích thứ ba của "tam giác vàng" này. Nó khiến cho việc vận chuyển vàng từ Thụy Sĩ đến Mỹ trở nên cực kỳ đắt đỏ, đe dọa làm đứt gãy nguồn cung cho một trong những thị trường quan trọng nhất thế giới.

Phản ứng từ ngành công nghiệp vàng ở Thụy Sĩ

Những con số thống kê đã cho thấy quy mô của vấn đề. Chỉ trong 12 tháng qua, Thụy Sĩ đã xuất khẩu một lượng vàng trị giá tới 61,5 tỷ USD sang Mỹ. Với mức thuế 39%, chi phí ước tính sẽ đội lên thêm một khoản khổng lồ là 24 tỷ USD, một con số có thể bóp nghẹt hoạt động thương mại.

Ngay lập tức, ngành công nghiệp vàng Thụy Sĩ đã lên tiếng phản đối kịch liệt. Ông Christoph Wild, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất và kinh doanh kim loại quý Thụy Sĩ (ASFCMP), mô tả quyết định này là một "đòn giáng mạnh" nữa vào ngành, cảnh báo rằng nó sẽ khiến nhu cầu vàng của thị trường Mỹ rất khó được đáp ứng.

Phản ứng thực tế trên thị trường thậm chí còn nhanh hơn. Ít nhất hai nhà máy tinh luyện lớn của Thụy Sĩ đã xác nhận với Financial Times rằng họ đã phải tạm dừng hoặc cắt giảm đáng kể các lô hàng vận chuyển đến Mỹ do sự bất ổn và chi phí quá cao từ chính sách mới.

Bối cảnh thị trường vàng đang sôi sục

Đòn thuế quan này được tung ra vào một thời điểm cực kỳ nhạy cảm. Thị trường vàng toàn cầu vốn đã đang trong một đợt tăng giá mạnh mẽ, giá vàng tăng tới 27% kể từ cuối năm 2024 và có lúc vượt qua mốc kỷ lục 3.500 USD/ounce. Động lực cho sự tăng giá này đến từ những lo ngại ngày càng tăng về lạm phát, nợ công của các chính phủ và sự suy yếu vị thế của USD như một đồng tiền dự trữ.

Trong bối cảnh đó, việc Mỹ dựng lên một hàng rào thuế quan khổng lồ không chỉ làm tổn thương Thụy Sĩ mà còn có thể gây ra những biến động giá cả khó lường và tình trạng thiếu hụt nguồn cung tại chính thị trường Mỹ, làm gia tăng sự bất ổn cho một thị trường vốn đã đang vô cùng nóng.

×