Trên máy bay với nguồn lực hạn chế, bệnh nhân ốm nặng và người thân lo lắng ở độ cao hàng nghìn mét trên đại dương, căng thẳng là điều quá quen thuộc đối với bác sĩ Charles Johnson – một bác sĩ chuyên khoa cấp cứu.

Mặc dù đã quen với áp lực và giờ giấc thất thường sau hơn 30 năm làm nghề, vị bác sĩ 56 tuổi chia sẻ với CNA rằng, ông mất hơn một thập kỷ để thích nghi với mức độ căng thẳng cao của công việc này.

“Khi bệnh nhân nguy kịch, chúng tôi phải làm việc dưới áp lực thời gian và nguồn lực hạn chế trên máy bay. Bạn không thể đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất vì bạn đang ở giữa đại dương...và có những yếu tố không thể kiểm soát như thời tiết xấu, nhiễu loạn không khí. Nhưng tôi tin tưởng vào bản thân mình rằng vào khoảnh khắc đó, tôi sẽ làm điều đúng đắn và tốt nhất có thể”, ông nói.

Mặc dù những người như bác sĩ Johnson cuối cùng có thể thích nghi và làm việc hiệu quả hơn trong môi trường như vậy, các chuyên gia y tế nói với CNA rằng, việc tiếp xúc liên tục với môi trường căng thẳng cao có thể gây hại, để lại ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tâm thần và khả năng đưa ra quyết định.

Rủi ro của công việc áp lực cao

Những công việc áp lực cao thường có thời hạn gắt gao và đòi hỏi người lao động phải hoàn thành mọi việc một cách hoàn hảo vì sai sót có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Đó có thể là những người làm trong lĩnh vực tài chính, chịu áp lực từ khách hàng phải đạt được kết quả, hoặc những người trong ngành y tế hay thực thi pháp luật, thường xuyên đối mặt với các tình huống sinh tử.

Những người làm việc ở các ngành khác có thể không thường xuyên gặp áp lực cao như vậy, nhưng cũng có thể bị ảnh hưởng trong những thời điểm nhất định.

Sandhya Aswani – chuyên gia tư vấn sức khỏe tâm thần của tổ chức xã hội It All Starts Hear – cho biết có nhiều yếu tố tạo nên môi trường làm việc căng thẳng cao.

Ví dụ, tính chất công việc có thể là tốc độ nhanh với thời hạn gấp gáp, hoặc đòi hỏi xử lý các tình huống nghiêm trọng như trong ngành phản ứng khẩn cấp.

“Những môi trường như vậy có thể gây căng thẳng cả về thể chất lẫn cảm xúc, buộc bạn phải đưa ra quyết định nhanh chóng. Những quyết định này thường có ảnh hưởng lớn và hậu quả lâu dài”, cô nói.

Ngoài ra, các công việc này thường không có nhiều chỗ cho sai sót và người lao động phải đối mặt với kỳ vọng rất cao.

“Tất cả những điều này sẽ trở nên trầm trọng hơn trong môi trường thiếu sự hỗ trợ hoặc thiếu các phương pháp lành mạnh để đối phó với căng thẳng”, cô Sandhya nói thêm.

Bác sĩ Annabelle Chow – chuyên gia tâm lý lâm sàng tại Annabelle Psychology – cho biết, khi con người ở trong tình huống căng thẳng cao, não bộ sẽ chuyển sang chế độ sinh tồn bằng cách kích hoạt hệ thần kinh giao cảm.

Hệ thần kinh giao cảm kích hoạt phản ứng “chiến đấu hay bỏ chạy” khi đối mặt với nguy hiểm bằng cách giải phóng adrenaline và cortisol – một loại hormone gây căng thẳng.

“Các chức năng then chốt như ra quyết định và xử lý cảm xúc sẽ bắt đầu suy giảm, khiến bạn khó giữ được sự minh mẫn. Qua thời gian, điều này cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và sa sút trí tuệ”, bác sĩ Annabelle Chow cho biết.

Đối với những người làm việc trong môi trường áp lực cao như bác sĩ hoặc lính cứu hỏa, việc chứng kiến những bi kịch do sai sót gây ra cũng có thể dẫn đến cảm giác tội lỗi hoặc rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

Kiểm soát áp lực mà không cần bỏ việc

Những người làm việc trong môi trường căng thẳng cao có thể không thể hoàn toàn tránh khỏi áp lực nếu vẫn muốn tiếp tục sự nghiệp. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết có nhiều cách thực tế để kiểm soát căng thẳng ngoài lựa chọn bỏ việc.

Vivien Tay – chuyên gia tư vấn cao cấp tại New Leaf – cho rằng điều quan trọng là phải luôn gắn kết bản thân với mục đích công việc và tin tưởng vào phán đoán mà bạn đã tích lũy qua nhiều năm đào tạo, học vấn và kinh nghiệm.

Cô cũng cho biết có một mạng lưới hỗ trợ từ những người chuyên môn đáng tin cậy như đồng nghiệp, cố vấn hoặc người giám sát có thể giúp chúng ta định hình lại tư duy và hỗ trợ khi cảm thấy choáng ngợp.

Bác sĩ Chow cũng cảnh báo về những thói quen xấu như bỏ bữa hoặc thức đêm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự minh mẫn, tinh thần trong công việc áp lực cao.

“Não bộ cần đủ năng lượng từ thức ăn để hoạt động hiệu quả. Nếu không ăn uống đều đặn, hiệu suất nhận thức bao gồm sự tập trung, trí nhớ và khả năng đưa ra quyết định sẽ giảm sút”, cô nói.

Bác sĩ Chow khuyên nên thay thế bằng các thói quen lành mạnh ưu tiên chăm sóc bản thân để duy trì năng suất bền vững hơn.

Cô gợi ý các kỹ thuật thư giãn như hít thở chậm và sâu. Khi có thể, nên nghỉ giải lao ngắn và đều đặn trong suốt ngày làm việc để tránh mệt mỏi tinh thần. Việc giữ đủ nước và ngủ đủ giấc mỗi ngày cũng rất quan trọng.

“Bí quyết để thay đổi lâu dài là bắt đầu từ những việc nhỏ. Hãy chọn một lĩnh vực mà bạn sẵn sàng cải thiện nhất, có thể là ngủ đủ giấc hoặc xử lý công việc trước khi nó chất đống”, nữ bác sĩ cho biết.

Đối với bác sĩ Johnson, áp dụng “y học lối sống” đã giúp ông giữ được sự minh mẫn và giảm căng thẳng để có thể làm tốt công việc.

Bác sĩ Johnson đã chuyển sang chế độ ăn kiêng lành mạnh, không ăn quá nhiều thịt và thực phẩm siêu chế biến. Ông cũng tập thể dục thường xuyên và cố gắng hết sức để có đủ giấc ngủ ngon.

“Chính những điều nhỏ nhặt này giúp tôi luôn khỏe mạnh, tỉnh táo để có thể xử lý công việc và nhắc nhở bản thân rằng tôi đã cố gắng hết sức và cống hiến hết mình như thế nào”,bác sĩ Johnson nói.

×