Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong (TPBank) được thành lập năm 2008 với các cổ đông sáng lập tên tuổi như CTCP FPT, Công ty Thông tin di động (nay là MobiFone) và Tổng CTCP Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam (Vinare).

Tuy nhiên, sau 3 năm hoạt động, kết thúc năm 2011, TPBank lỗ luỹ kế gần 1.367 tỷ đồng, nợ xấu tăng cao khiến ngân hàng phải thực hiện tái cấu trúc theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước.

Năm 2011, Ngân hàng Nhà nước công bố danh sách 9 ngân hàng yếu kém bắt buộc phải tái cấu trúc, trong đó có cái tên Tiên Phong là ngân hàng non trẻ nhất trong số 9 ngân hàng yếu kém. Cũng từ đây, mối duyên nợ giữa TPBank và CTCP Tập đoàn Vàng bạc đá quý Doji (DOJI) bắt đầu.

Người thân Chủ tịch nắm hơn 18% cổ phần TPBank

DOJI lúc đó đã đầu tư vào TPBank vào giai đoạn đầu 2012 để nắm giữ 20% vốn, và trở thành cổ đông lớn nhất lúc bấy giờ tại ngân hàng này.

Ngay sau sự hiện diện của DOJI, "ghế nóng" của TPBank đổi chủ, ông Đỗ Minh Phú, nhà sáng lập DOJI được bầu làm Chủ tịch HĐQT của TPBank. 

Tại TPBank, dù cá nhân ông Đỗ Minh Phú không sở hữu cổ phần nào, nhưng người thân và công ty có liên quan đến doanh nhân này gồm: Đỗ Minh Đức, Đỗ Vũ Phương Anh, Đỗ Anh Tú, Trung Thị Lâm Ngọc, Đỗ Quỳnh Anh, Đỗ Minh Quân, Đỗ Tất Cường, Nguyễn Thị Thu Hương, Bùi Quang Tuyến có tên trong danh sách nắm giữ cổ phần.

Theo báo cáo mới nhất do TPBank công bố về các cổ đông sở hữu trên 1% vốn điều lệ trở lên theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, có 22 cổ đông (nắm trên 1% vốn điều lệ TPBank) sở hữu tổng cộng hơn 70% vốn TPBank, gồm 13 tổ chức và 9 cá nhân.

Trong đó, về cổ đông tổ chức, Công ty cổ phần FPT (FPT) là cổ đông nắm nhiều cổ phiếu TPB nhất với 149 triệu cổ phiếu, tương đương hơn 6,7% vốn điều lệ ngân hàng. Đứng thứ 2 là DOJI nắm giữ hơn 130 triệu cổ phiếu TPBank, với tỷ lệ sở hữu hơn 5,93%.

Về cổ đông cá nhân, theo báo cáo quản trị năm 2024, tại cuối ngày 31/12, những người thân có liên quan đến Chủ tịch Đỗ Minh Phú mới là bên sở hữu lượng lớn cổ phần TPBank.

Trong đó, em trai ông Phú là Đỗ Anh Tú nắm tới hơn 97,9 triệu cổ phần TPBank, tương đương 3,71%. Còn hai người con trai và con gái của ông Phú nắm tổng cộng hơn 58,6 triệu cổ phiếu TPB, chiếm 2,22% vốn.

Theo thống kê, tổng số cổ phiếu nắm giữ của người thân và công ty có liên quan đến Chủ tịch Đỗ Minh Phú là hơn 485 triệu cổ phiếu, chiếm 18,36% vốn tại nhà băng này.

Tuy nhiên trong phiên 20/3, cổ phiếu TPB bất ngờ bị bán tháo khi giảm 5,3% - mạnh nhất ngành ngân hàng - với khối lượng giao dịch đạt kỷ lục gần 81 triệu đơn vị. Kết phiên, TPB dừng ở 15.200 đồng/cp, mức thấp nhất kể từ tháng 9/2024.

Như vậy tạm tính sau phiên hôm 20/3, giá trị thị trường của 485 triệu cổ phiếu TPB đã mất 412 tỷ đồng.

Ông Đỗ Minh Phú và sự vực dậy TPBank

Ông Đỗ Minh Phú sinh năm 1953 tại Yên Bái, là cử nhân Vô tuyến điện tử, Đại học Bách khoa Hà Nội.

Từ năm 1992 đến năm 1994, ông Phú giữ chức vụ Tổng Giám đốc Công ty liên doanh Đá quý VIGEMTEC. Đến năm 1994, ông Phú thành lập và giữ vai trò Tổng Giám đốc Công ty TNHH Phát triển Công nghệ và Thương mại TTD (TTD).

TTD là công ty đầu tiên đã đưa ra thị trường quốc tế sản phẩm đá Ruby sao Việt Nam với thương hiệu Việt Nam Star Ruby - VSR.

Năm 2007, để kiện toàn bộ máy, Công ty TTD chính thức đổi tên thành Công ty Cổ phần Vàng bạc Đá quý và Đầu tư Thương mại DOJI. Ông Phú đồng thời kiêm nhiệm vị trí Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc tại DOJI. Kể từ thời điểm đó, tên tuổi ông luôn gắn liền với thương hiệu này.

Như đã đề cập ở trên, sau khi DOJI trở thành cổ đông lớn nhất của TPBank cách đây hơn một thập kỉ trước, chiếc chế nóng Chủ tịch HĐQT của ngân hàng này hiển nhiên về tay của ông Đỗ Minh Phú. Từ đây, tại ngân hàng cũng nhanh chóng diễn ra những bước chuyển lớn.

Đồng thời, tại ngân hàng cũng nhanh chóng diễn ra những bước chuyển lớn.

Ông Đỗ Minh Phú từng thừa nhận, TPBank như một đứa trẻ nên “dễ uốn nắn” hơn. Cũng chính vì lý do này mà ông và em trai là Đỗ Anh Tú - hiện giữ vị trí Phó Chủ tịch HĐQT, nhảy vào TPBank rất nhanh và rất sớm. Nhờ đó, TPBank mới có nhiều thời gian để tái cấu trúc hơn những ngân hàng khác.

TPBank đã thành công tăng vốn điều lệ từ 3.000 tỷ đồng lên 5.550 tỷ đồng. Kết thúc năm 2012 – sau gần một năm đổi chủ, ngân hàng báo lãi sau thuế 116 tỷ đồng, trong khi năm trước đó lỗ gần 1.400 tỷ đồng. Từ đó đến nay, lợi nhuận của ngân hàng này tăng trưởng liên tục (trừ năm 2023).

Năm 2017, để đáp ứng quy định mới tại Luật Các Tổ chức tín dụng, đứng trước lựa chọn giữa DOJI và TPBank, ông Phú đã từ nhiệm mọi chức vụ tại DOJI để giữ vị trí Chủ tịch TPBank.

Dù vậy, dấu ấn của ông tại DOJI vẫn còn đậm nét khi con trai ông là ông Đỗ Minh Đức đang giữ chức Phó Chủ tịch Thường trực và bà Đỗ Vũ Phương Anh - con gái ông cũng đang đảm nhiệm vai trò Tổng Giám đốc tại Tập đoàn này. Trên website DOJI, ông Phú hiện là Chủ tịch Hội đồng sáng lập Tập đoàn.

×