Cơ chế thu hút nhân tài rộng mở

Hôm qua (24/6), tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, với 416/416 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 87,03 tổng số đại biểu Quốc hội). Chính phủ cho biết, Luật quốc tịch hiện hành quy định người xin nhập quốc tịch Việt Nam phải đáp ứng nhiều điều kiện chặt chẽ tại Điều 19.

Dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại Điều 19 theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài… được nhập quốc tịch Việt Nam với điều kiện thông thoáng nhằm thu hút nguồn lực chất lượng cao.

Theo đó, người có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khi xin nhập quốc tịch Việt Nam (các trường hợp này đã được quy định cụ thể tại Nghị định số 16/2020/NĐ-CP) được miễn các điều kiện quy định tại các điểm c, d, đ, e khoản 1 Điều 19.

Đồng thời, các trường hợp này được giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng 2 điều kiện tương tự trường hợp có thân thích là công dân Việt Nam và được Chủ tịch nước cho phép. Các trường hợp này được nộp hồ sơ tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nếu cư trú ở nước ngoài.

Theo nội dung sửa đổi, những cá nhân có mong muốn nhập hoặc trở lại quốc tịch Việt Nam sẽ được miễn một số điều kiện bắt buộc nếu họ thuộc các trường hợp sau: Có vợ hoặc chồng, con, cha mẹ hoặc ông bà là công dân Việt Nam; có công lao đặc biệt. Những người này sẽ không cần đáp ứng các yêu cầu về trình độ tiếng Việt, thời gian cư trú hay khả năng đảm bảo cuộc sống tại Việt Nam. 

Như vậy Luật Quốc tịch sửa đổi sẽ mở ra cơ hội rất lớn và thuận lợi hơn cho các cầu thủ Việt kiều cũng như cầu thủ nước ngoài đã có thời gian gắn bó và giàu tâm huyết, muốn cống hiến cho bóng đá Việt Nam. Hiện tại, số lượng cầu thủ Việt kiều đang chơi bóng tại Việt Nam cũng như nước ngoài và các cầu thủ ngoại thi đấu ở Việt Nam không phải ít nên đây là tin vui để họ hy vọng sớm có dịp được thể hiện năng lực tại các cấp độ đội tuyển của bóng đá Việt Nam.

Phải tính kỹ để vẹn cả đôi đường

Trong khu vực Đông Nam Á, phong trào nhập tịch cầu thủ đã trở nên rất quen thuộc. Đặc biệt, hai liên đoàn bóng đá Indonesia và Malaysia đã tận dụng đến mức triệt để cơ chế này để tăng cường sức mạnh cho đội tuyển quốc gia.

Nhờ chính sách “Hà Lan hóa”, đội tuyển Indonesia lột xác, trở thành một thế lực thực sự, không chỉ tại Đông Nam Á mà vươn đến tầm châu lục. Hiện tại, Indonesia chính là đội tuyển duy nhất của Đông Nam Á đang có mặt tại vòng loại thứ 4 World Cup 2026.

Với đội tuyển Malaysia, dẫn chứng dễ thấy nhất khi nhập tịch ồ ạt là việc họ vừa đánh bại đội tuyển Việt Nam tới 4-0 trong đợt FIFA Days tháng 6 vừa qua. Ở đội hình xuất phát của đội tuyển Malaysia trong trận đấu đó, có tới 9/11 vị trí là cầu thủ nhập tịch, khiến họ tạo ra sự khác biệt hoàn toàn với đội tuyển Việt Nam.

Tuy nhiên, vấn đề nào cũng có tính hai mặt. Indonesia và Malaysia rất mạnh, nhưng không ít người hâm mộ của họ tỏ ra ngao ngán theo kiểu phải cổ vũ cho “đội tuyển nước ngoài”. Những đội hình toàn “ngoại binh” này có thể chưa chịu quá nhiều sức ép khi họ thành công, nhưng nếu thất bại, chắc chắn làn sóng chỉ trích sẽ rất lớn và sự tan rã gần như là không tránh khỏi.

Điều này ở mức độ rõ ràng có thể thấy ở một đội tuyển tại châu Á là đội tuyển Trung Quốc. Sau khi không thể tỏa sáng để giúp đội tuyển Trung Quốc tiến xa tại vòng loại World Cup 2026, các cầu thủ nhập tịch bị “ném đá” dữ dội và họ lập tức phải rút lui không kèn, không trống.

Với đội tuyển Việt Nam, những năm gần đây, chúng ta đã có cầu thủ Việt kiều như Đặng Văn Lâm, Nguyễn Filip, Cao Pendant Quang Vinh hay cầu thủ nhập tịch cực kỳ thành công như Nguyễn Xuân Son (tên cũ là Rafaelson, có gốc Brazil).

Xu thế chung cho thấy bóng đá Việt Nam cần tận dụng mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa nguồn cầu thủ Việt kiều hoặc cầu thủ nhập tịch và Luật Quốc tịch sửa đổi sẽ tạo ra rất nhiều thuận lợi.

Tuy nhiên, người hâm mộ bóng đá Việt Nam chắc chắn không hề mong muốn đội tuyển Việt Nam ra sân mà toàn Việt kiều hay cầu thủ nhập tịch. Thực tế, lực lượng này mang tính bổ sung, tăng cường sẽ hợp lý hơn là đóng vai trò nòng cốt đến mức… quá đà, kiểu như Indonesia hay Malaysia.

Chính vì vậy, “cờ” đã đến tay Liên đoàn bóng đá Việt Nam, nhưng “phất” thế nào để khiến đội tuyển Việt Nam trở nên mạnh toàn diện và có tính phát triển bền vững thì cần có sự tính toán, có lộ trình thật chính xác.

×