Cảnh giác với sát thủ vô hình gây đột quỵ: những yếu tố nguy hiểm

Không chỉ uống nước đá, thói quen tắm nước lạnh sau khi tập thể dục cũng có thể dẫn đến hiện tượng đau não.

Ông X. (khoảng 50 tuổi), từng phải cấp cứu tại Bệnh viện trực thuộc số 1 Đại học Y học cổ truyền Trung Quốc Hồ Nam. Nhìn lại quá trình khỏi bệnh, ông X. cho biết: “Tôi mắc ba bệnh hiểm nghèo, nhưng tôi cũng thích vận động, lại không có tác dụng phụ nào khác, do thói quen sinh hoạt thường ngày nên tôi không tin mình bị đột quỵ.”

Cách đây một thời gian, ông X. đổ mồ hôi rất nhiều sau khi tập thể dục vào buổi chiều. Ông về nhà và tắm nước lạnh nhanh chóng. Sau đó, ông cảm thấy tê và yếu nhẹ ở chi phải. Ông X. cho rằng đó là do ông tập thể dục quá nhiều và không lượng sức.

Ngày hôm sau, khi tỉnh dậy, ông thấy chân tay bên phải bị tê nặng hơn, đi lại không vững và nói ngọng. Gia đình nhanh chóng đưa ông đến bệnh viện và được chẩn đoán mắc chứng nhồi máu não cấp tính ở đồi não trái.

Do ông X. đã bỏ lỡ thời gian thực hiện tiêu huyết khối qua đường tĩnh mạch và cắt bỏ huyết khối nên bác sĩ đã chỉ định cho ông các phương pháp điều trị chống huyết khối và bảo vệ não. Sau sáu ngày nằm viện, tay chân của ông về cơ bản đã trở lại bình thường và ông có thể nói trôi chảy.

Bác sĩ phân tích rằng cơn đột quỵ của ông X. có liên quan đến việc đổ mồ hôi nhiều sau khi tập thể dục, không bổ sung nước kịp thời và tắm nước lạnh ngay lập tức.

Trường hợp này thường được gọi là đột quỵ do nhiệt. Việc điều hòa nhiệt độ cơ thể chủ yếu dựa vào sự bay hơi và tản nhiệt của mồ hôi. Mặc dù mồ hôi có lợi cho cơ thể con người trong việc ngăn ngừa cơn nóng nhưng cái giá phải trả là lưu thông máu cao gấp 4 đến 5 lần so với bình thường.

Gánh nặng thêm cho quá trình lưu thông máu có thể dẫn đến đột quỵ do xuất huyết; đổ mồ hôi quá nhiều và bổ sung nước không đủ cũng có thể dẫn đến đột quỵ.

Về mặt lâm sàng, mùa đông lạnh và giữa mùa hè là hai mùa có tỷ lệ đột quỵ cao. Cụ thể, dưới 0 độ C và trên 32 độ C là giai đoạn có tỷ lệ đột quỵ cao.

Đột quỵ là một nhóm bệnh gây tổn thương mô não do vỡ mạch máu trong não đột ngột hoặc tắc nghẽn mạch máu khiến máu không thể chảy vào não.

Nó thường được chia thành hai loại: thiếu máu cục bộ và xuất huyết. Nguyên nhân cơ bản của đột quỵ là bệnh mạch máu (xơ cứng động mạch, viêm động mạch), thay đổi thành phần máu (tăng độ nhớt của máu) và thay đổi huyết động (tăng huyết áp, hạ huyết áp, rối loạn chức năng tim, v.v.)

Nói chung, đột quỵ xuất huyết phổ biến hơn vào mùa đông khắc nghiệt và đột quỵ do thiếu máu cục bộ phổ biến hơn vào giữa mùa hè. Dù là loại đột quỵ nào cũng đều rất nguy hiểm.

Tắm nước lạnh có thể gây nhồi máu não, tắm nước nóng cũng nguy hiểm. Một số người trẻ và trung niên mắc các bệnh tiềm ẩn như tăng huyết áp, dùng điều hòa quá nhiều vào mùa hè có thể khiến mạch máu co lại và dễ hình thành cục máu đông.

Tốt nhất nên duy trì nhiệt độ điều hòa ở mức 26°C hoặc cao hơn. Việc thổi không khí lạnh trực tiếp lên đầu trong thời gian dài sẽ khiến đầu bị lạnh và các mạch máu trong não sẽ co lại dẫn đến lưu lượng máu lên não giảm, lượng máu cung cấp không đủ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh đột quỵ.

Ngồi hoặc nằm quá lâu cũng không tốt cho sức khỏe của người già. Người cao tuổi thường thích tận hưởng không khí mát mẻ ngoài trời, ngồi lâu dễ dẫn đến lượng máu cung cấp lên não không đủ và gây đột quỵ.

Hầu hết người cao tuổi đều có thói quen ngủ trưa, nếu ngủ ngay sau bữa trưa, máu trong toàn cơ thể sẽ dồn về đường tiêu hóa. Ngoài ra, nếu nằm yên trong thời gian quá lâu cũng có thể khiến lượng máu cung cấp cho cơ thể không đủ và dễ gây đột quỵ.

Theo khảo sát, những người có thói quen ngủ trưa giúp giảm 1/3 tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch vành. Vì vậy, bạn vẫn nên bố trí thời gian để ngủ trưa, nhưng tốt nhất là không quá một giờ.