Xuất khẩu nông sản: Rau quả, hạt điều lên đỉnh, gạo, cao su tụt hạng

Trong “rổ” thống kê các nhóm hàng xuất khẩu chính của Việt Nam do Tổng cục Hải quan thực hiện có 8 mặt hàng nông sản gồm: Rau quả, hạt điều, cà phê, chè, tiêu, sản và sản phẩm, cao su.

Những ngày đầu năm 2018, tiếp đà khởi sắc của năm ngoái, nhiều mặt hàng nông sản chủ lực tiếp tục đà tăng trưởng khả quan.  Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan (đến 15/1), mặt hàng cà phê có kim ngạch lớn nhất trong nhóm hàng nông sản đạt trị giá 169 triệu USD, tăng 16,55% so với cùng kỳ 2017.

Mặt hàng rau quả đạt 160 triệu USD, tăng gần 23%; hạt điều đạt 128 triệu USD tăng gần 47%; gạo đạt 124,7 triệu USD, tăng tới gần 84,6%...

Theo Tổng cục Hải quan năm 2017, các nhóm hàng nông sản kể trên đạt tổng trị giá  đạt 17,55 tỷ USD, tăng gần 16%  so với năm trước, đánh dấu một mốc quan trọng trong phát triển nông sản xuất khẩu của Việt Nam. 

Năm ngoái có 4 mặt hàng đạt mức tăng trưởng cao trên 20% và 7/8 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Chỉ có hai mặt hàng có giá trị xuất khẩu giảm so với năm trước là hạt tiêu (do giá xuất khẩu giảm mạnh)  và cà phê (do lượng xuất khẩu giảm).

Đáng chú ý, cơ cấu xuất khẩu hàng nông sản đang có nhiều thay đổi mạnh mẽ. Nếu nhiều năm trước đây, xuất khẩu gạo, cao su luôn dẫn đầu về trị giá xuất khẩu và chiếm tỉ trọng cao trong xuất khẩu hàng nông sản của cả nước. Nhưng đến nay, với những định hướng mới trong xuất khẩu nông sản Việt Nam, hàng rau quả đã trở thành mặt hàng chủ lực, kim ngạch xuất khẩu hàng rau quả đã vượt qua gạo, cao su và trở thành mặt hàng xuất khẩu có trị giá lớn thứ 2 trong lĩnh vực nông sản trong năm 2017 và chỉ thua nhóm hàng đứng đầu là hạt điều 17 triệu USD.

Như vậy, chỉ trong vòng 5 năm (từ 2013 đến 2017) trị giá kim ngạch xuất khẩu rau quả đã tăng đến gần 2,3 lần từ 1,073 tỷ USD lên 3,5 tỷ USD.

Việc xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam tăng cao một trong những nguyên nhân quan trọng là khai tác được thị trường lớn Trung Quốc. Năm 2017, xuất khẩu rau quả sang thị trường này tăng mạnh 52%, đạt trị giá là 2,65 tỷ USD, chiếm gần 76% tổng trị giá xuất khẩu mặt hàng này của cả nước.

Cần nói thêm năm 2017, nhờ nỗ lực lớn của các lực lượng chức năng và các địa phương, tình trạng ùn ứ nông sản ở các cửa khẩu chính như Tân Thanh (Lạng Sơn), Lào Cai… không còn gay gắt như những năm trước, điều này cũng giúp cho việc xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc thuận lợi hơn.

Năm 2017 cũng ghi nhận kim ngạch xuất khẩu hạt điều có mức tăng trưởng vượt bậc. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này mới đạt gần 1,644 tỷ USD nhưng đến năm 2017 đang tăng gần 114% lên mức 3,517 tỷ USD. Thị trường xuất khẩu lớn nhất của hạt điều là Hoa Kỳ với trị giá đạt 1,22 tỷ USD trong năm 2017.

Nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ nên hạt điều, rau quả đã vượt gạo, cao su và cà phê để nắm giữ những vị trí dẫn đầu về xuất khẩu nông sản của nước ta.

Thái Bình