TP HCM: Nhà ở xã hội chưa được hưởng lợi từ gói tín dụng 120.000 tỉ đồng

Sở Xây dựng TP HCM vừa báo cáo về kết quả triển khai chương trình tín dụng gói 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư theo Nghị quyết 33/2023 của Chính phủ.

Đến nay, dự án nhà ở xã hội phục vụ cho công nhân thuê thuộc cụm công nghiệp tại phường Thạnh Mỹ Lợi,  TP Thủ Đức do Công ty CP ThuThiemGroup làm chủ đầu tư đã được ngân hàng thẩm định và đồng ý cấp tín dụng cho vay theo gói 120.000 tỉ đồng, với hạn mức vay tối đa 585 tỉ đồng.

Tuy nhiên, chủ đầu tư chưa có nhu cầu giải ngân để thực hiện dự án nên chưa ký hợp đồng tín dụng và các hợp đồng đảm bảo theo quy định. Hiện chủ đầu tư đang vay vốn tại một ngân hàng khác và được hỗ trợ theo chương trình lãi suất 2% (theo Nghị định 31/2022 của Chính phủ) để thực hiện dự án.

Đối với 5 dự án còn lại (gồm 3 dự án nhà ở xã hội và 2 dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư), các chủ đầu tư đã liên hệ với các ngân hàng thương mại cổ phần tại TP HCM để đăng ký vốn. Hiện nay, các ngân hàng đang thẩm định hồ sơ vay nên chưa có dự án nào được cấp tín dụng.

Từ thực tế trên, các chủ đầu tư nêu một số vướng mắc khi tiếp cận gói tín dụng này. Khi tiếp cận hồ sơ thẩm định, các ngân hàng có quy định riêng về các điều kiện vay, nhằm đảm bảo thu hồi các khoản cho vay theo quy định.

Cụ thể, đối với dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chủ đầu tư phải tuân thủ quy định của Luật Đất đai 2013.

Do đó, chủ đầu tư không thể dùng khu đất dự án nhà ở xã hội làm tài sản bảo đảm thế chấp, vay vốn tại ngân hàng thương mại cho chính dự án nhà ở xã hội trên đất, phải dùng tài sản khác thế chấp để đảm bảo khoản vay.

Ngoài ra, hầu hết các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sau khi có quyết định giao đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất chưa thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên không đủ thành phần hồ sơ để vay theo quy định của ngân hàng.

Hiện nay, gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi được đáp dụng tại 4 ngân hàng. Trong khi đó, quá trình triển khai dự án, chủ đầu tư có thỏa thuận với các ngân hàng khác để cấp hạn mức bảo lãnh đối với nhà thầu, đơn vị thi công, người mua nhà, bảo lãnh hợp đồng bán nhà ở hình thành trong tương lai trong trường hợp chủ đầu tư bàn giao nhà chậm tiến độ, nên có sự khác biệt về quy định cho vay giữa các ngân hàng.

Đối với các dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư ngoài điều kiện theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, các ngân hàng yêu cầu phải có quyết định giao đất và giấy phép xây dựng mới xem xét đến việc cho vay.

Vì vậy, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP HCM kiến nghị Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để tháo gỡ vướng mắc triển khai thực hiện gói tín dụng 120.000 tỉ đồng của Chính phủ.

Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi là cam kết của 4 ngân hàng (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) với Chính phủ cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn từ 1,5- 2% so với lãi suất vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước.