Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình phải cam kết, có lộ trình thực hiện các giải pháp tăng cường PCCC do UBND tỉnh, thành phố đã ban hành và phải hoàn thành thực hiện các giải pháp trước ngày 30/3/2025. Sau thời gian trên, nếu không tổ chức thực hiện phải dừng hoạt động cho đến khi thực hiện xong.

Ghi nhận thực tế tại các quận, huyện trên địa bàn Hà Nội cho thấy, công tác khắc phục PCCC vẫn chưa triệt để, nhiều địa phương vẫn đang tiến hành rà soát, kiểm tra khắc phục.

Nhiều nhà trọ "không thể khắc phục" tồn tại về PCCC

Anh Nguyễn Văn Toản (chủ một dãy trọ 3 tầng tại Phùng Khoang, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ thẳng thắn: “Tôi đã thay hệ thống điện, gắn thêm đèn thoát hiểm, bình chữa cháy, nhưng bảo đạt chuẩn thì phải phá tầng, thêm lối thoát hiểm nữa. Chi phí mấy trăm triệu, tôi làm sao chịu nổi? Tôi cố lắm cũng chỉ được 70%”.

Anh Trần Tuyền – chủ một dãy trọ tại phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, sau ngày 1/4, anh đã chủ động lắp hệ thống báo cháy, bình cứu hỏa, biển báo và cắt thanh cửa làm lối thoát hiểm cho các phòng.

Tuy vậy, anh thừa nhận: “Nhà trọ của tôi vẫn chưa đạt chuẩn. Muốn đạt chuẩn thì Hà Nội chắc chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đất chật, nhà xây từ trước, giờ làm theo quy định mới rất khó. Muốn đủ chuẩn, phải tốn 500–700 triệu, mà như thế thì buộc lòng phải tăng giá phòng”.

Về nguyên nhân các cơ sở không khắc phục được tồn tại về PCCC, đại diện UBND phường Mai Dịch cho rằng, quá trình kiểm tra cho thấy một số cơ sở không thực hiện được các quy định về PCCC do không đủ diện tích để thi công; không đủ kinh phí để khắc phục, đặc biệt là với các cơ sở ở trong ngõ nhỏ.

Theo chuyên gia về PCCC, việc các nhà trọ, chung cư mini được xây dựng nằm sâu trong các ngõ nhỏ, thậm chí xây dựng sai phép, không phép cũng là nguyên nhân khiến những thảm họa về cháy gây thiệt hại lớn về người về tài sản có thể xảy ra. Với những công trình này, khi không may xảy ra cháy, xe cứu hỏa hay đội ngũ CNCH sẽ rất khó khăn trong việc tiếp cận.

Cũng theo chuyên gia lỗi phổ biến trong thiết kế và vận hành hệ thống PCCC tại chung cư mini và nhà trọ thường là thiếu hệ thống PCCC ngay từ đầu. Cụ thể, khi xây dựng chủ nhà đã không thiết kế hệ thống báo cháy tự động, không bố trí lối thoát nạn an toàn hoặc thoát nạn không đạt tiêu chuẩn, thiết kế sai quy chuẩn, sai công năng sử dụng.

Ngoài ra, trong quá trình vận hành thì các thiết bị không được bảo trì, kiểm tra định kỳ, hệ thống báo cháy hư hỏng, không hoạt động, bình chữa cháy hết hạn, thiếu áp, không được nạp lại. Thậm chí, thiết bị chữa cháy bị chiếm dụng (dùng để treo đồ, bị khóa lại, che khuất). Hay chủ nhà và người thuê đều không được tập huấn, không biết dùng bình chữa cháy, khi xảy ra sự cố thì hoảng loạn, không biết phải chữa cháy hay tìm cách thoát nạn như thế nào.

Theo thống kê, Hà Nội hiện có khoảng 37.000 cơ sở kinh doanh nhà trọ, chung cư mini. Phần lớn các công trình này đều đã xây dựng từ lâu, điều kiện hạ tầng không đảm bảo hoặc chưa đáp ứng được các quy định an toàn PCCC hiện hành. Sau khi lực lượng chức năng siết chặt quy định, nhiều hộ chỉ mới kịp bổ sung những hạng mục PCCC ban đầu, còn để đáp ứng đầy đủ thì hầu hết sẽ phải tạm dừng hoạt động.

Người thuê trọ “tự cứu mình”

Trong một con ngõ sâu thuộc quận Thanh Xuân, Hà Nội, anh Đỗ Minh Đức (27 tuổi, nhân viên giao hàng) mở cánh cửa phòng trọ chưa đầy 12m2 và đưa cho chúng tôi xem một chiếc mặt nạ chống độc cá nhân được mua sau ngày 1/4.

“Giờ ai đi thuê trọ mà không có cái này là liều mạng. Mấy phòng bên còn mua cả thang dây thoát hiểm để sẵn trên gác xép. Chúng tôi đã cố trang bị, nhưng tòa nhà thì vẫn không có lối thoát hiểm thứ hai, cầu thang chật, đường điện rối như tổ quạ”, anh Đức nói.

Tương tự, chị Quỳnh Chi (23 tuổi, thuê trọ tại quận Cầu Giấy, Hà Nội) đã chi 100.000 đồng mua mặt nạ chống độc để tự bảo vệ mình. Dù sau ngày 1/4, khu trọ đã được trang bị thêm thiết bị phòng cháy chữa cháy, nhưng chị vẫn lo lắng. "Tầng hầm chật kín xe, ngõ nhỏ, nhà san sát nhau. Nếu cháy xảy ra, tôi không biết thoát bằng đường nào", chị chia sẻ.

Không chỉ phải chi thêm tiền cho các thiết bị PCCC cá nhân, nhiều người thuê trọ còn rơi vào cảnh bấp bênh. Chủ nhà trọ viện lý do khắc phục PCCC, yêu cầu rời đi tạm thời, nhưng gần một tháng trôi qua vẫn không đưa ra bất kỳ thông tin cụ thể nào.

Anh Nguyễn Đức Tài, hiện đang thuê trọ ở khu vực Định Công, quận Hoàng Mai (Hà Nội), chia sẻ: “Đầu tháng 4, chủ trọ gọi điện nói tôi tạm chuyển đi 1 tháng để sửa chữa hệ thống điện, lắp thêm thiết bị PCCC cho đúng yêu cầu mới. Tôi nghe vậy thì đồng ý, thuê chỗ mới giá cao hơn để ở tạm. Nhưng đến nay gần hết tháng, chủ vẫn im re, không báo khi nào xong, cũng không cho vào kiểm tra tiến độ”.

"Nếu chủ trọ cần thời gian sửa, ít nhất cũng phải cập nhật tình hình, hoặc trả lời rõ ràng là có tiếp tục cho thuê nữa hay không. Còn giờ thì tiền trọ mới phải trả, tiền cọc ở chỗ cũ cũng chưa thấy tăm hơi", anh Tài bức xúc.

Nhà trọ không đạt chuẩn PCCC bị dừng hoạt động, người thuê có được bồi thường?
Theo luật sư Nguyễn Huy Thắng, trưởng văn phòng luật sư Huy Thắng, Chỉ thị 19/CT-TTg ngày 24/6/2024 nêu rõ: sau ngày 30/3/2025, các nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh – bao gồm cả nhà trọ cho thuê – nếu chưa hoàn tất các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy (PCCC) sẽ phải dừng hoạt động.
Khi bị đình chỉ do không đảm bảo an toàn PCCC, chủ nhà trọ buộc phải ngừng cho thuê và người thuê cũng không được tiếp tục sử dụng căn hộ. Trong trường hợp phải chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, các bên cần thực hiện theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.
“Quan hệ thuê trọ là quan hệ dân sự, nếu một bên chấm dứt hợp đồng mà không báo trước gây thiệt hại cho bên còn lại, thì phải bồi thường”, luật sư Thắng cho biết.
Ông cũng khuyến cáo người dân nên tìm hiểu kỹ về pháp lý và điều kiện PCCC của nơi thuê trọ để tránh những rủi ro không đáng có.

×