Ngày 17/4, Thẩm phán liên bang Mỹ Leonie Brinkema tại bang Virginia đã đưa ra phán quyết rằng Google, công ty thuộc tập đoàn Alphabet, phải chịu trách nhiệm vì hành vi độc quyền trên hai nền tảng quan trọng trong lĩnh vực quảng cáo kỹ thuật số: máy chủ quảng cáo (ad server) và sàn giao dịch quảng cáo (ad exchange). Các công nghệ này được bà mô tả là "huyết mạch" của Internet, đóng vai trò cốt lõi trong việc giúp các nhà xuất bản tin tức, trang web và nhà cung cấp nội dung trực tuyến tạo ra doanh thu từ quảng cáo.

Theo Thẩm phán Brinkema, hành vi độc quyền bất hợp pháp của Google không chỉ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh của các đối thủ mà còn gây tổn hại nghiêm trọng đến khách hàng, làm suy yếu quy trình cạnh tranh công bằng và cuối cùng ảnh hưởng đến lợi ích của người tiêu dùng. "Hành vi này đã kìm hãm sự đổi mới và làm méo mó thị trường quảng cáo kỹ thuật số", bà Brinkema nhấn mạnh trong phán quyết.

Tuy nhiên, Thẩm phán Brinkema đã bác bỏ một cáo buộc từ Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) liên quan đến mạng lưới quảng cáo trực tuyến của Google (Google Ad Network). Bà cho rằng thương vụ mua lại của Google trong lĩnh vực này, cụ thể là việc thâu tóm DoubleClick năm 2008, không vi phạm Đạo luật Sherman về chống độc quyền. Quyết định này làm giảm một phần áp lực pháp lý lên Google, nhưng vẫn không thay đổi trọng tâm của phán quyết rằng công ty đã lạm dụng vị thế thống trị trong các công nghệ quảng cáo cốt lõi.

Phán quyết mở đường cho một phiên tòa tiếp theo, dự kiến diễn ra trong vài tháng tới, để xác định các biện pháp khắc phục cụ thể đối với Google. DOJ đã tuyên bố sẽ yêu cầu Google bán ít nhất Google Ad Manager, một bộ sản phẩm bao gồm cả máy chủ quảng cáo (DFP) và sàn giao dịch quảng cáo (AdX). Động thái này nhằm phá vỡ sự kiểm soát của Google đối với chuỗi cung ứng quảng cáo kỹ thuật số. Bộ trưởng Tư pháp Pamela Bondi gọi phán quyết là "một chiến thắng mang tính bước ngoặt", khẳng định DOJ sẽ tiếp tục hành động mạnh mẽ để kiềm chế các hành vi độc quyền của các gã khổng lồ công nghệ.

Phía Google tuyên bố sẽ kháng cáo phán quyết. Lee-Anne Mulholland, Phó chủ tịch phụ trách pháp lý của công ty, lập luận rằng các nhà xuất bản và nhà quảng cáo có nhiều lựa chọn trên thị trường, nhưng họ chọn Google vì "các công cụ công nghệ quảng cáo của chúng tôi vượt trội về hiệu quả và chi phí hợp lý". Mulholland nhấn mạnh rằng phán quyết này có thể gây bất lợi cho các doanh nghiệp nhỏ, vốn phụ thuộc vào các công cụ quảng cáo giá rẻ của Google để tiếp cận khách hàng.

Ngay sau khi phán quyết được công bố, cổ phiếu Alphabet giảm 1,4% trong phiên giao dịch ngày 17/4/2025. Trước đó, Google đã từng cân nhắc bán sàn giao dịch quảng cáo AdX để xoa dịu các cơ quan quản lý chống độc quyền tại Liên minh châu Âu (EU), nhưng kế hoạch này chưa được thực hiện. Động thái này cho thấy Google đã nhận thức được áp lực ngày càng tăng từ các cơ quan quản lý trên toàn cầu.

Google đã và đang đối mặt với hàng loạt vụ kiện chống độc quyền tại Mỹ và quốc tế, với các cáo buộc tập trung vào việc lạm dụng vị thế thống trị trong các lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến, cửa hàng ứng dụng và quảng cáo kỹ thuật số.

Một trong số những vụ kiện nổi bật diễn ra vào tháng 10/2020, khi DOJ cùng 38 bang và vùng lãnh thổ của Mỹ đã đệ đơn kiện Google, cáo buộc công ty vi phạm Mục 2 của Đạo luật Sherman bằng cách duy trì độc quyền trong thị trường tìm kiếm trực tuyến và quảng cáo tìm kiếm. Cụ thể, Google bị cáo buộc chi hàng tỷ USD mỗi năm (ước tính 10-12 tỷ USD cho Apple vào năm 2022) để đảm bảo công cụ tìm kiếm của mình được đặt làm mặc định trên các thiết bị di động, trình duyệt (như Safari, Firefox) và hệ điều hành.

Sau đó Google đã kháng cáo, và một phiên tòa về các biện pháp khắc phục được lên kế hoạch vào tháng 4/2025, với phán quyết cuối cùng dự kiến vào tháng 8/2025. Đây là vụ kiện chống độc quyền lớn nhất tại Mỹ kể từ vụ Microsoft năm 1998.

Một vụ kiện khác nhắm vào Google đến từ Epic Games, nhà phát triển tựa game Fortnite, khi game này bị xóa khỏi Google Play Store vì vi phạm chính sách thanh toán. Epic cáo buộc Google áp đặt mức phí 30% trên các giao dịch trong Google Play và sử dụng các chính sách độc quyền để kiểm soát thị trường ứng dụng Android, gây bất lợi cho các nhà phát triển và làm tăng giá ứng dụng cho người dùng. Vụ kiện vẫn chưa có phán quyết cuối cùng, nhưng kết quả có thể buộc Google thay đổi mô hình kinh doanh của Google Play.

Các vụ kiện chống độc quyền đang đặt Google vào tình thế khó khăn, với khả năng phải đối mặt với các lệnh bán bớt tài sản chiến lược như Google Ad Manager, Chrome, hoặc Android. Những phán quyết này không chỉ ảnh hưởng đến Google mà còn tạo tiền lệ cho các vụ kiện tương tự nhằm vào các “ông lớn” công nghệ khác, như Amazon, Apple hay Meta.

×