Bật mí trò “đánh lận con đen”: Thực chất về nhãn mác “tôm hùm Alaska” tại Việt Nam

Alaska là một tiểu bang của Hoa Kỳ, nhưng nằm tách biệt rất xa với lãnh thổ nước Mỹ. Alaska giáp với Canada ở phía đông, giáp với Bắc Băng Dương ở phía bắc, và giáp với Thái Bình Dương ở phía tây và phía nam, đối diện với Nga qua eo biển Bering. Hoa Kỳ mua lại lãnh thổ Alaska thuộc nước Nga vào năm 1867 và được công nhận là bang thứ 49 của Hoa Kỳ vào năm 1959. Do ở vị trí cực bắc nên khí hậu ở Alaskla rất lạnh, đặc biệt là ở vùng biển nơi sản sinh ra giống tôm hùm Alaska.

Những con tôm này thường sinh sống tại vùng biển sâu của Alaska, một vùng biển nổi tiếng phía tây bắc nước Mỹ và Canada do đó mà chúng có tên gọi là tôm hùm Alaska. Tôm hùm rất kén nơi cư trú, chúng chỉ sống thích hợp với những bãi đá ngầm ở đáy biển sâu, nước ở đây phải có độ trong xanh nhất định, hơn nữa nước ở đây phải cực lạnh... vì thế mà khi chúng ta ăn tôm hùm Alaska sẽ thấy thịt tôm trắng, dai, có vị ngọt đậm và thơm, và nhất là có độ an toàn thực phẩm tuyệt đối cho người sử dụng.

Cùng một giống tôm này nhưng được sinh trưởng tại vùng biển bán đảo Nova Scotia (phía đông Canada) nên được gọi là tôm hùm Canada. Các ngư dân ở đây đã đánh bắt những con tôm hùm theo cách thủ công nhằm bảo đảm môi trường tự nhiên cũng như là để bảo đảm chất lượng tốt nhất cho các con tôm. Ngay sau khi kéo những mẻ tôm hùm lên bờ, các ngư dân phải tìm mọi cách giữ bằng được sự sống cho tôm, để có thể cung cấp những con tôm hùm tươi sống và khỏe mạnh nhất đi tiêu thụ trên toàn thế giới. Họ thường cho những con tôm hùm vào những chiếc thùng xốp lớn, có nước để bảo đảm tôm hùm sẽ không bị chết trong khi vận chuyển. Khác với nhiều nơi khác trên thế giới, tôm hùm ở Canada được khai thác và đánh bắt theo các quy trình bền vững với các khâu xử lý và kiểm tra kỹ lưỡng cho từng con, nhằm bảo đảm chất lượng tốt nhất cũng như bảo đảm tương lai phát triển của quần thể tôm hùm trong khu vực. Ngay sau khi thu hoạch, tôm hùm được bảo quản trong các bể chứa nước biển nội địa gần giống môi trường tự nhiên.

Sở dĩ tôm hùm Canada được ưa chuộng là do sau khi đánh bắt từ biển lên, nó có thể sống sót từ 48-72 giờ nhờ lớp vỏ cứng dù chưa hề qua biện pháp bảo quản nghiêm ngặt. Do đó, việc vận chuyển có thể trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra, theo các chuyên gia về hải sản thì phải có quy định chặt chẽ và cẩn thận để luôn bảo đảm độ sạch của nước, nhiệt độ phù hợp với thân nhiệt của tôm hùm nhằm phục vụ quá trình xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới...

Tuy nhiên, khi nhập khẩu tôm hùm Canada vào Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã cố tình “đánh lận con đen” để có 2 loại tôm hùm: Tôm hùm Alaska và tôm hùm Canada, rồi nâng tôm hùm Alaska vào dạng cao cấp hơn để bán được giá mà chỉ những người trong cuộc mới biết rõ sự việc. Anh Đỗ Sỹ Hóa, Giám đốc Công ty Hải sản Đỗ Gia (33 Tân Sơn Hòa, Q. Tân Bình, TP.HCM), công ty của anh mỗi tuần nhập khoảng 10 tấn tôm hùm Canada, cho biết: “Tôm hùm được nhập về Việt Nam theo đường chính ngạch chủ yếu từ 2 thị trường Canada và Mỹ. Tuy nhiên, cùng là một loại nhưng sinh sống và phát triển ở 2 đất nước khác nhau, đã tạo nên con tôm hùm có đặc trưng riêng của mỗi nước. Tôm hùm Canada được khai thác ở bán đảo Nova Scotia, Canada. Bán đảo này được bao quanh bởi Đại Tây Dương là thủ phủ của loại tôm hùm (lobster) nổi tiếng bậc nhất thế giới. Tôm ở đây là tôm hùm thiên nhiên 100%, được đánh bắt thủ công và có tính nhân đạo, tôm chủ yếu sống ở những bãi đá ngầm, nước trong xanh, cực lạnh vì thế thịt tôm ở đây có màu trắng, dai, có vị ngọt đậm đà, đặc trưng của thịt tôm và thơm hơn những loại tôm ở vùng khác, tôm có độ an toàn tuyệt đối. Tôm hùm sống ở vùng nước cực lạnh nên nó khỏe hơn tôm sống ở vùng nước ấm hơn, mặc dù cùng một loài. Tôm còn lại được nhập từ Mỹ, gọi là tôm hùm Mỹ, chủ yếu tôm ở vùng Maine, miền đông nước Mỹ (trong khi Alaska lại ở phía tây bắc), cho nên cũng có nhiều doanh nghiệp lại đánh tráo xuất xứ tôm hùm Mỹ (vùng Maine, ít giá trị kinh tế hơn) thành tôm hùm Alaska. Nói thật, nếu tôm đánh bắt ở vùng biển Alaska rất khó mà nhập về Việt Nam do cách trở địa lý và sản lượng đánh bắt không đủ cung cấp cho thị trường Mỹ lấy đâu ra mà nhập về Việt Nam, nhưng người bán họ muốn nhập nhằng “đánh lận con đen” để dễ bán hàng hơn nên mới có tên gọi là tôm hùm Alaska (tôm Alaska). Cho nên, hãy trả về đúng tên gọi định danh để người tiêu dùng thông minh có thể lựa chọn sản phẩm”..

HÀ ĐÌNH NGUYÊN